Wątki ofiarnicze
Abstrakt
Wychodząc od dyskusji nad doświadczeniami imperialnymi, niniejszy artykuł dostrzega paralelę pomiędzy relacją imperium - lud a relacją mężczyzna kobieta, w której jedno z nich przedstawione jest jako szlachetny dzikus a drugie jako ofiara imperializmu. Tak nakreślona sytuacja zostaje jednak zaburzona przez trzeci czynnik: "człowieka kultury", który zaburza czystość idylicznego porządku i zartuwa go historycznymi i ideologicznymi dylematami, opisanymi, między innymi, w powieściach Dostojewskiego.
Słowa kluczowe
Teoria literatury; Imperializm; Fiodor Dostojewski; Ideologia
Bibliografia
Bachtin Michaił. 1982. “Formy czasu i czasoprzestrzeni w powieści”. W Problemy literatury i estetyki, przeł. W. Grajewski. Warszawa.
Bhabha Homi. 1994. The Location of Culture. London: Routledge.
Coates Paul. 1991. The Gorgon’s Gaze. German Cinema, Expressionism, and the Image of Horror. Cambridge University Press.
Dobrolubow Nikołaj. 1958. “Promień światła w królestwie ciemności”. W Pisma filozoficzne, przeł. Halina Kowalewska, przekład przejrzał i wstępem opatrzył Andrzej Walicki. Tom 2. Warszawa.
Michaił Bachtin. 1970. Problemy poetyki Dostojewskiego. Przeł. Natalia Modzelewska. Warszawa.
Dostojewski Fiodor. 1987. Idiota. Przeł. Jerzy Jędrzejewicz. W Dzieła wybrane, tom 2. Warszawa.
Dostojewski Fiodor. 1987. Sobowtór. Przeł. Seweryn Pollak. W Dzieła wybrane, tom 3. Warszawa.
Girard René. 1965. Deceit, Desire, and the Novel: Self and Other in Literary Structure. Baltimore: Johns Hopkins Press.
Girard René. 1995. Violence and the Sacred. New York: Continuum.
Pratt Mary Louise. 1992. Imperial Eyes. Travel Wraiting and Acculturation. London: Routledge.
Sartre Jean-Paul. 1963. “Preface” to Frantz Fanon’s The Wretched of the Earth. New York: Grove Press.
Walter Benjamin. 1999. “On The Present Situation in Russian Film”. W Selected Writings, vol. 2, pt. 1, (1927–1930). Cambridge, MA: Belknap.
Webber Andrew. 1996. The Doppelganger: Double Vision in German Literature. Oxford: Clarendon Press.
Эткинд Александр. 2013. Внутренняя колонизация. Имперский опыт России. Москва.
Department of History and Civilization European University Institute Florence, Italy Department of Slavonic Studies Faculty of Modern and Medieval Languages University of Cambridge, UK Wielka Brytania
Aleksander Etkind jest profesorem literatury rosyjskiej i historii kultury w Zakładzie Badań Słowianoznawczych Wydziału Języków Nowożytnych i Średniowiecznych Uniwersytetu w Cambridge; wykładał także na New York University, Georgetown University, Princeton University i w wielu innych prestiżowych uczelniach na świecie.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
