O matce jako tożsamej, o matce jako innej. Analiza odmiennych taktyk reprezentacji fotograficznych aktów matek
Abstrakt
Tekst stanowi analizę projektów fotograficznych trzech artystów: Terry’ego Richardsona, Melanie Manchot oraz Evergona Lunta. Szczegółowym tematem interpretacji jest relacja pomiędzy dorosłym dzieckiem a rodzicem wyrażana we współpracy w tworzeniu projektów fotograficznych, w których występuje nagość. To przekroczenie kulturowego tabu staje się ważnym gestem, będącym zarazem tożsamościowym pytaniem. Artykuł odwołuje się do koncepcji Michela de Certeau oraz Paula Ricouera, wskazując na relacje pomiędzy tożsamością a obcością oraz konstrukcją i re-konstrukcją rodzinnej historii oraz roli jednostki w społeczności. Taktyki, użyte tu są w rozumieniu Michela de Certeau, który wskazuje, że są to indywidualne sposoby użycia zastanych instytucji kulturowych, które zmieniają ich znaczenie, tak że stają się one bardziej spersonalizowane. W artykule przedstawione są zarówno taktyki, które w swoisty sposób „pasożytują” na strategiach kultury wysokiej, ale także na mechanizmach psychologicznych czy psychoanalitycznych. Gra nie jest tutaj jedynie postmodernistyczną „zabawą”, ale stanowi niezwykle istotną przestrzeń rozważań nad podmiotowością i relacją wolności/ swoistości do obcości, inności, wyrażanej w zupełnie niepowtarzalnej relacji pomiędzy dwiema osobami, które niegdyś występowały jako symbiotyczna jedność.
Słowa kluczowe
analiza i teoria fotografii; semiotyka; psychologia sztuki
Bibliografia
Cotton, Ch. Fotografia jako sztuka współczesna, przeł. M. Buchta, P. Nowakowski, P. Paliwoda, wyd. Universitas, Kraków 2010
Evergon, The Ramboys: a bookless novel and manscapes: trucks stops and lover’s lines in: Evergon, W. Stapp, Evergon 1987-97, Bradford 1997
Gabriel B., Performing theory, performing gender. Critical postscript, Essays on Canadian writing, 54/1994, Available from: Literary Reference Center, Ipswich, MA. Accessed July 21, 2014.
Levinas E., Nemo Ph., Ethics and Infinity. Conversation with Phillipe Nemo,tłum. R. Cohen, Duqusene University Press, Pittsburgh 1985.
Minuchin S., Baker L., Rosman B. L. , Liebman R., Milman L. , Todd T.C., A conceptual
model of psychosomatic illness in children: Family organization and family therapy.
“Archives of General Psychiatry” 32/1975,
Ricoeur P. , O sobie samym jako innym, tłum. B. Chełstowski, wyd. PWN, Warszawa 2005
Sekkula A., Społeczne użycia fotografii, wyd. WUW, Zachęta, Narodowa Galeria Sztuki, przeł. K. Pijarski, Warszawa 2010
Soulages F., Estetyka fotografii. Strata i zysk, przeł. W. Forajter, B. Mytych-Forajter, wyd. Universitas, Kraków 2012,
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Wydział Nauk Społecznych, Instytut Kulturoznawstwa Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
