4'33" Dźwięki ciszy
Abstrakt
29 sierpnia 1952 roku w sali Maverick Concert Hall w Woodstock w stanie Nowy Jork ma miejsce historyczne wydarzenie wielkiej wagi. Podczas premierowego wykonania nowego dzieła Johna Cage’a pianista David Tudor trzykrotnie otwiera i zamka klapę fortepianu ani razu nie dotykając jego klawiatury. Kompozycja zatytułowana „4’33” napisana jest na „milczący fortepian”. To utwór, którego się NIE gra! Dla krytyków i publiczności żart jest kiepski. Dziś, w zależności od indywidualnego punktu widzenia „4’33” można interpretować na setki sposobów.
Słowa kluczowe
antropologia kultury
Bibliografia
Luce Abélès, Catherine Charpin, Sztuki Niezborne, czyli akademia szyderstwa, tłum. Elwira Milczyńska, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2002, s. 35.
Christa Baumgarth, Futuryzm, tłum. Jerzy Tasarski, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1987, s. 287.
Marcin Borchardt, Awangarda muzyki końca XX wieku. Przewodnik dla początkujących. Tom 1, Wydawnictwo w Podwórku, Gdańsk 2014, s. 83-87.
John Cage, Tematy i wariacje, tłum. Jerzy Jarniewicz, Literatura na świecie, 1996, nr 1-2 (294-295), s. 237, 238, 244.
John Cage, The Future of Music: Credo, [w:] Christoph Cox, Daniel Warner, Audio Culture. Readings in Modern Music, frag. tłum. Marcin Borchardt, Continuum, New York - London 2004, s. 25-26.
John Cage, Wypowiedź autobiograficzna, tłum. Dorota Kozińska, Literatura na świecie 1-2.1996 (294-295), s. 288.
William Duckworth, Talking Music. Convesations with American Composers, frag. tłum. Marcin Borchardt, Da Capo Press, New York 1999, s. 13.
Charles Junkerman, Nowe formy wspólnego życia: John Cage i jego Muzycyrk, tłum. Tadeusz Sławek, Literatura na świecie 1-2.1996 (294-295), s. 227.
John Kobler, Everything We Do Is Music, frag. tłum. Marcin Borchardt, The Saturday Evening Post, 1968, vol. 241, nr 21 (October 19,1968), s. 46.
Richard Kostelanetz, Conversing with Cage, Routledge, frag. tłum. Marcin Borchardt, New York and London 2002, s. 65.
Bożena Kowalska, Od impresjonizmu do konceptualizmu. Odkrycia sztuki, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 1989, s. 119.
Michael Nyman, Muzyka eksperymentalna, tłum. Michał Mendyk, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk 2012, s. 54.
Luigi Russolo, Sztuka hałasów: Manifest Futurystyczny, tłum. Michał Mendyk, [za:] Christoph Cox, Daniel Warner, Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, Słowo/Obraz Terytoria 2010, s. 32, 35.
Kenneth Silverman, Begin Again: A Biography of John Cage, frag. tłum. Marcin Borchardt, Alfred A. Knopf, New York 2010, Kindle loc. 1778.
Daisetz Teitaro Suzuki, Wprowadzenie do buddyzmu Zen, tłum. Małgorzata i Andrzej Grabowscy, Wydawnictwo Czytelnik 1979, s. 96.
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny Polska
Doktorant na Wydziale Filologicznym Uniwesytetu Gdanskiego. Naukowo zajmuje się transgrsją. Reżyser, scenarzysta, autor filmów dokumentalnych, reklam, wideoklipów, programów telewizyjnych. Wykładowca w Gdyńskiej Szkole Filmowej. Na Uniwersytecie Gdańskim prowadzi zajęcia z kina eksperymetalnego i współczesnego filmu dokumentalnego. Popularyzator dwudziestowiecznej awangardy w muzyce i filmie. Autor monografii „Awangarda muzyki XX wieku. Przewodnik dla początkujących” (Wydawnictwo w Podwórku 2014).
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
