Przyjemność przed-tekstu. Proces tekstotwórczy jako temat dla polskiego „literaturoznawstwa (w) przyszłości”
Abstrakt
Mateusz Antoniuk
Jagiellonian University, Cracow
Faculty of Polish
Department of 20th Century Polish Literature
This article concerns the theory and practice of a variety of approaches to the literary creative process. The main thesis is that scholarship of this kind – quite popular outside of Poland – may be seen as interesting proposition and simultaneously as a challenge for contemporary (and future) Polish literary criticism. The author argues that Polish genetic criticism stays in touch with both the “cultural turn” and the idea of the “return to the philology.” In conclusion, the category of the “trace” and its applicability for the purposes of genetic criticism is discussed.
key words: genetic criticism, creative process, literary draft, cultural turn, philology, trace
słowa klucze: krytyka genetyczna, proces twórczy, brulion utworu literackiego, zwrot kulturowy, filologia, ślad
Słowa kluczowe
krytyka genetyczna; proces twórczy; brulion utworu literackiego; zwrot kulturowy; filologia; ślad
Bibliografia
Antoniuk M., „Osoba i przed-tekst” w: „Osoba czy tekst?”, red. A. Bielak, Lublin 2015, s. 31 – 63.
Antoniuk M., Przybranie formy z dawna wyglądanej (dosięganej / obiecanej / wysnowanej…), „Teksty Drugie”, 2014, nr 3.
Antoniuk M., Słowo raz obudzone… Poezja Czesława Miłosza: próby czytania, Kraków 2015.
Arnheim R., Auden W. H., Shapiro K., Stauffer D., Poets at Work, introduction by Ch. Ab-bot, New York, 1948.
Bradford C., Yeats at Work, 1965.
Bushell S., Text as Process. Creative Composition in Wordsworth, Tennyson, and Dickinson, Charlottesville and London, 2009.
Cherchi P., Italian Literature w: Scholarly Editing. A Guide to
Research, red. D.C. Greetham, New York 1995, s. 450.
Dawidowicz-Chymkowska O., Przez kreślenie do kreacji. Analiza procesu twórczego zapisa-nego w brulionach dzieł literackich, Warszawa 2007.
Ecriture / Pisanie. Materiały z konferencji polsko-francuskiej Warszawa, październik 1992, red. Z. Mitosek, Warszawa 1995.
Falconer G., Genetic Criticism, „Comparative Literature” 45.1 (1993).
Fiormonte D., Pusceddu C., The Text as Product and Process. History, Genesis, Experiments w: Manuscript, Variant, Genese / Genesis, red.
E. Vanhoutte, M. de Smedt, Gent 2006, s. 109-128.
Florida R., Narodziny klasy kreatywnej, Warszawa 2010.
Fornari F., Pracownia pisarska – o brulionach Zbigniewa Herberta, „Teksty Drugie”, 2015 nr 6.
Gardner H., The Composition of “Four Quarters”, 1978.
Genetic Criticism. Texts and Avant-textes, red. J. Deppman, D. Ferrer, M. Groden, Philadelphia 2004.
Groden M., “Ulysses” in Progress, 1977.
Hulle van D., Textual Awareness. A Genetic Study of Late Manuscripts by Joyce, Proust and Mann, Ann Arbor 2004;
Hulle van D., Modern Manuscripts. The Extended Mind and Creative Undoing from Darwin to Beckett and Beyond, London 2014.
Jaworski S., Piszę, więc jestem. O procesie twórczym w literaturze, Kraków 1993.
Kleiner J., Mickiewicz, t. 2 Dzieje Konrada. Część pierwsza, Lublin 1997.
Kruszewski W., Rękopisy i formy. Badanie literatury jako sztuka odnajdywania pytań, Lublin 2010.
Levinas E., O Bogu, który nawiedza myśl, tłum. M. Kowalska, Warszawa 1998.
Mendelson E., Revision and Power: The Example of W. H. Auden, “Yale French Studies”, Number 89 “Drafts”, 1996.
Mierlo van W., The Archaeology of the Manuscript: Towards Modern Palaeography w: The Boundaries of the Literary Archive. Reclamation
and Representation, red. C. Smith, L. Stead, Exeter, 2013.
Mitosek Z., Krytyka genetyczna w: tejże Teorie badań literackich, Warszawa 2011.
Nycz R., W stronę humanistyki innowacyjnej: tekst jako laboratorium, „Teksty Drugie” 2013, nr 1/2.
Pigoń S., Formowanie „Dziadów” części drugiej. Rekonstrukcja genetyczna, Warszawa 1967.
Shallcross B., Poeta i sygnatury, „Teksty Drugie”, 2011.
Shallcross B., Rzeczy i Zagłada, Kraków 2010.
Solski Z.W., Fiszki Tadeusza Różewicza. Technika kompozycji w dramacie i poezji, Opole 2011.
Sullivan H., The Work of Revision, 2013.
Samuel J., Selected Poetry and Prose, Berkeley 1977.
Stallworthy J., Between the Lines: Yeats’s Poetry in the Making, Oksford 1963.
Szczeglacka-Pawłowska A. Romantyzm „brulionowy”, Warszawa 2015.
Troszyński M., Rękopis 4D, „Teksty Drugie”, 2014, nr 3.
Walton Litz A., The Art of James Joyce: Method and Design in „Ulysses” and „Finnegans Wake”, Oksford 1964.
Zawadzki A., Obraz i ślad, Kraków 2014.
Uniwersytet Jagielloński Wydział Polonistyki Katedra Historii Literatury Polskiej XX wieku Polska
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
