Opublikowane: 2020-12-30

Obraz i jego cień. O związkach fotografii, magii i śmierci w kontekście teorii Hansa Beltinga

Kamila Żukowska
Dział: rozprawy - szkice - eseje
https://doi.org/10.31261/errgo.7787

(Artykuł w języku polskim)

Abstrakt

Artykuł poświęcony został antropologicznemu znaczeniu fotografii i jej odniesieniom do innych mediów reprezentujących obraz człowieka. Fotografię, jak pisał Hans Belting, zwolennik koncepcji antropologicznego spojrzenia na sztukę, należy rozumieć jako nowy rodzaj maski pośmiertnej. Teoria rozumienia fotografii jako maski ma długą tradycję i została poświadczona w głównych tekstach programowych poświęconych sztuce fotografii (Benjamin, Sontag, Barthes). Perspektywa Beltinga pozwala jednak na wyodrębnienie ukrytych znaczeń i paradoksów wynikających z funeralnych korzeni przedstawienia człowieka. W tekście zostają zrekonstruowane główne koncepcje maski powstałe na przestrzeni dziejów (maska pośmiertna, maska teatralna, maska balowa), dzięki czemu znaczenie fotografii traktowanej jako maska staje się pełniejsze. W ten sposób ujęta zostaje wyjątkowość fotograficznego przedstawienia, łączącego wszystkie konteksty rozumienia maski. Potraktowanie fotografii jako kolejnego w historii medium służącego ludzkiej reprezentacji pozwala na prześledzenie głównych zmian w podejściu do ciała i ludzkiej skończoności. Fotografia okazuje się najbardziej wyjątkową techniką reprezentacji ponieważ sprzeciwia się śmierci i zarazem ją potwierdza – jest świadectwem XX-wiecznej próby ukrycia śmierci i uniwersalnego pragnienia zachowania życia. Fotografia bowiem, wpisując się w zmianę jaka dokonała się w XVIII i XIX wieku, zapewnia fotografowanemu pamięć, która traktowana jest wówczas jako symbolicznie “miejsce” pośmiertnego życia. Koncepcja obrazu i medium Beltinga stwarza kontekst do rozważań o fotografii jako strategii mającej na celu symulację życia.  

Słowa kluczowe:

Hans Belting , fotografia , obraz , śmierć , maska

Zasady cytowania

Żukowska, K. (2020). Obraz i jego cień. O związkach fotografii, magii i śmierci w kontekście teorii Hansa Beltinga: (Artykuł w języku polskim). Er(r)go. Teoria - Literatura - Kultura, 2(41), 127–143. https://doi.org/10.31261/errgo.7787

Cited by / Share

Current cover

Nr 41 (2020)
Opublikowane: 2021-02-06


ISSN: 1508-6305
eISSN: 2544-3186
Ikona DOI 10.31261/errgo

Wydawca
University of Silesia Press | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego i Wydawnictwo Naukowe "Śląsk"

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.