Celem niniejszego tekstu jest ukazanie związku pomiędzy konkretyzacją pamięci o Holokauście i afektywnym oddziaływaniem fotografii oraz eksperymentalnych technik artystycznych wykorzystujących fotografię. Koncentracja na materialności doświadczenia fizycznych śladów Szoa, a także na strukturze i namacalności gestu artystycznego i materiałów użytych w procesie twórczym, może aktywować afektywny potencjał “czującego świadka” czy też “współświadka”, zarówno u artysty, jak i u widza. W tym celu uprzedmiotawiające spojrzenie musi zmienić się w spojrzenie, które dotyka i czuje. Przytoczone w artykule przykłady prac fotograficznych i malarskich uruchamiają ten rodzaj spojrzenia dzięki temu, że sięgają do dotykalnej fizyczności popiołów – zarówno jako figury i tropu, jak i materiału twórczego, a także konkretnego materialnego śladu, który może zostawić swój odcisk na kliszy fotograficznej: są to prace Elżbiety Janickiej z cyklu Miejsca nieparzyste i jedna z fotografii Wojciecha Wilczyka z cyklu Powiększenia. Naznaczając możliwość stworzenia analogii pomiędzy przepracowywaniem traumy w procesie twórczym a inkorporacją popiołów w niefalliczny porządek tworzenia znaczenia, artykuł odnosi się również do stworzonego przez Brachę L. Ettinger pojęcia Transkryptum, zarówno jako teoretycznego konceptu jak i praktyki artystycznej.
ERRATA:
Str. 90, przypis nr 27.
Jest: Izabela Szymańska, “Sylwia Chutnik o duchach Muranowa”, Gazeta Wyborcza, 10 maja 2012, cytat za: Joanna Krakowska, “Cmentarz”, Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej, red. Justyna Kowalska-Leder, Paweł Dobrosielski, Iwona Kurz i Małgorzata Szpakowska, 113.
Powinno być: Izabela Szymańska, “Sylwia Chutnik o duchach Muranowa”, Gazeta Wyborcza, 10 maja 2012, cytat za: Joanna Krakowska, “Cmentarz”, w: Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej, red. Justyna Kowalska-Leder, Paweł Dobrosielski, Iwona Kurz i Małgorzata Szpakowska, 113.
Str. 90, przypis nr 29
Jest: Por. Justyna Janicka-Leder, “Wstęp”, w: Ślady Holocaustu…, 21.
Powinno być: Por. Kowalska-Leder, “Wstęp”, w: Ślady Holocaustu…, 21.
Pobierz pliki
Zasady cytowania
Nr 41 (2020)
Opublikowane: 2021-02-06