Geontowładza algorytmów. O produkcji dyskursów w Antropocenie
(Artykuł w języku polskim/A research article in Polish)
Abstrakt
Celem artykułu jest analiza strategii produkcji oraz funkcjonowania dyskursu ekologicznego w epoce nazywanej Antropocenem. Autor pyta o szczególną popularność denializmu klimatycznego w dyskursie publicznym. Produkcja dyskursu jest w artykule rozpatrywana w kontekście zoe/geo/techno-asamblażu [Braidotti], a także funkcjonowania algorytmów i silników wyszukiwania treści na przykładzie platformy Youtube. Autor dochodzi do wniosku, iż denializm klimatyczny należy rozpatrywać jako równorzędną narrację ekologiczną, by uniknąć rozrastania się alternatywnych obiegów wiedzy. W tym kontekście proponuje zwrócić się ku propozycji negantropocenu sformułowanej przez Bernarda Stieglera.
Słowa kluczowe
geontowładza; algorytmy; antropocen; negantropocen; dyskurs; ekologia
Bibliografia
Alexander, Richard. Framing Discourse on the Environment. A Critical Discourse Approach. New York–London: Routledge, 2009.
Allgaier, Joachim. “Science and Environmental Communication on YouTube: Strategically Distorted Communications in Online Videos on Climate Change and Climate Engineering”. Frontiers in Communication nr 4, 2019, 1–14.
Bakke, Monika. “Geologizing the Present. Making Kin with Mineral Species and Inhuman Forces”. W: The Forces Behind the Forms. Geology, Matter, Process in Contemporary Art, red. Beate Ermacora, Martin Hentschel, Helen Hirsch, 59–65. Berlin: Snoeck, 2016.
Bakke, Monika. “Art and Metabolic Force in Deep Time Environments”. Environmental Philosophy nr 14, 1/2017, 41–59.
Barad, Karen. “Posthumanistyczna performatywność: ku zrozumieniu, jak materia zaczyna mieć znaczenie”, przeł. Joanna Bednarek. W: Teorie wywrotowe. Antologia przekładów, red. Agnieszka Gajewska, 323–360. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2012.
Bińczyk, Ewa. Epoka człowieka. Retoryka i marazm antropocenu. Warszawa: PWN, 2018.
Bjornerud, Marcia. Timefulness. How Thinking Like a Geologist Can Help Save the World. Princeton–Oxford: Princeton University Press, 2018.
Bonneuil, Christophe, Jean-Baptiste Fressoz. The Shock of The Anthropocene. The Earth, History and Us, przeł. David Fernbach. London–New York: Verso, 2016.
Braidotti, Rosi. Posthuman Knowledge. Medford: Polity, 2019.
Carrington, Damian. “The Anthropocene Epoch: Scientists Declare Dawn of Human-influenced Age”. The Guardian. 29 sierpnia 2016. https://www.theguardian.com/environment/2016/aug/29/declare-anthropocene-epoch-experts-urge-geological-congress-human-impact-earth (27.11.2020).
Chadwick, Paul. “The urgency of climate crisis needed robust new language to describe it”. The Guardian. 16 czerwca 2019. https://www.theguardian.com/commentisfree/2019/jun/16/urgency-climate-crisis-robust-new-language-guardian-katharine-viner (27.11.2020).
Chakrabarty, Dipesh. “Klimat historii. Cztery tezy”, przeł. Magda Szcześniak. Teksty Drugie nr 5, 2014, 168–199.
Chwałczyk, Franciszek. “Antropocen, kapitałocen – urbanage, urbanocen? Czyli nie tylko ‘kto’ oraz ‘jak’, ale i ‘gdzie’”. Kultura i Historia, nr 34, 2/2018, 90–121.
Chwałczyk, Franciszek. “Around the Anthropocene in Eighty Names – Considering the Urbanocene Proposition”. Sustainability 12, nr 11, 2020, bn.
Cook, John, Dana Nuccitelli, Sarah A. Green, Mark Richardson, Bärbel Winkler, Rob Painting, Robert Way, Peter Jacobs, Andrew Skuce. ”Quantifying the Consensus on Anthropogenic Global Warming in the Scientific Literature”. Environmental Research Letters 8, nr 2, 2013, bn.
Cukiernik, Tomasz. “Szaleństwo klimatyczne”. Do Rzeczy, nr 29 (331), 2019, 22–25.
Haihong, Ee, Yusheng Li, Xuejun Zhao, Meina Song, Junde Song “A General Rating Recommended Weight-Aware Model for Recommendation System”. Revised Selected Papers of the Second International Conference on Human Centered Computing, vol. 9567, 2016, 81–91.
Harari, Yuval Noah. 21 lekcji na XX wiek, przeł. Michał Romanek. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.
Krzykawski, Michał. “Wyjść z nędzy entropocenu. Propozycja Internacji”. W: Wakat Notoria nr 1–2, 2020, bn. http://wakat.sdk.pl/wyjsc-nedzy-entropocenu-propozycja-internacji/
Latour, Bruno. Nadzieja Pandory. Eseje o rzeczywistości w studiach nad nauką, red. Krzysztof Abriszewski, przeł. Krzysztof Abriszewski, Aleksandra Derra, Michał Wróblewski i inni. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013.
Lidskog, Rolf, Claire Waterton. “The Anthropocene: The Narrative in the Making”. W: Environment and Society. Concepts and Challenges, red. Magnus Boström, Debra J. Davidson, 25–46. Cham, Switzerland: Palgrave Macmillan, 2018.
Lizinkiewicz, Jacek. “Globalne klimakterium”. Gazeta Polska nr 27 (1351), 2019, 6–9.
Łomanowski, Andrzej. “G7: Szczyt niezgody Zachodu”. Rzeczpospolita, 10 czerwca 2018. https://www.rp.pl/Polityka/306109942-G7-Szczyt-niezgody-Zachodu.html (27.11.2020).
Manovich, Lev. “Estetyka SI”, przeł. Sławek Królak. Dialog nr 5 (762), 2020, 49–66.
Markiewicz, Miłosz. “Przeciw dyscyplinie. Obietnice posthumanistyki”. W: Wiedza niezdyscyplinowana. Meandry międzyobszarowości, red. Piotr Bogalecki, Jan Zając, 125–136. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2017.
Markiewicz, Miłosz. “Nowa wspólnota dla Antropocenu? Eko-logika, czyli myślenie domem. Zarys problematyki”. Studia Europaea Gnesnensia nr 18, 2018, 163–177.
Markiewicz, Miłosz. “Obrazy, których nie widać. Kilka uwag o moderowaniu treści w internecie”. Widok. Teorie i praktyki kultury wizualnej nr 21, 2018, bn.
Markiewicz, Miłosz. 2019. “Zielony aktywizm w pułapce Kapitałocenu. Neoliberalna ekologia jako uprzywilejowanie”. Anthropos? nr 28, 2019, 102–117.
Mastalerz, Przemysław. Ekologiczne kłamstwa ekowojowników. Wrocław: Wydawnictwo Chemiczne, 2012.
Mbembe, Achille. Brutalisme. Paris: La Découverte, 2020.
Moore, Jason W. (ed.). Anthropocene or Capitalocene? Nature, History, and the Crisis of Capitalism. Oakland, CA: Kairos, 2016.
Moore, Jason W. “Capitalocene and Planetary Justice”. Maize nr 6, 2019, 49–54.
Noble, Safiya Umoja. Algorithms of Oppression. How Search Engines Reinforce Racism. New York: New York University, 2018.
Nowak, Andrzej W., Krzysztof Abriszewski, Michał Wróblewski. Czyje lęki? Czyja nauka? Struktury wiedzy wobec kontrowersji naukowo-społecznych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2016.
Oreskes, Naomi, Eric M. Conway. Merchants of Doubt. New York–Berlin–London: Bloomsbury Press, 2010.
Oreskes, Naomi, Eric M. Conway. Upadek cywilizacji zachodniej. Spojrzenie z przyszłości, przeł. Ewa Bińczyk, Jakub Gużyński, Krzysztof Tarkowski. Warszawa: PWN, 2018.
Oreskes, Naomi. “The Scientific Consensus on Climate Change”. Science 306, nr 5702, 2004, 1686. https://doi.org/10.1126/science.1103618.
Pariser, Eli. The Filter Bubble. What the Internet is Hiding from You. New York: Penguin Books, 2011.
Popkiewicz, Marcin, Aleksandra Kardaś, Szymon Malinowski. Nauka o klimacie. Warszawa: Wydawnictwo Sonia Draga, 2018.
Povinelli, Elisabeth A. Geontologies. A Requiem to Late Liberalism. Durham–London: Duke University Press, 2016.
Reisman, George. Ekologizm. Trucizna XXI wieku, przeł. Bogusz Pawiński, Aleksandra Statkiewicz. Warszawa: Fijorr Publishing Company, 2015.
Steciąg, Magdalena. Dyskurs ekologiczny w debacie publicznej. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2012.
Stiegler, Bernard. The Neganthropocene, przeł. Daniel Ross. London: Open Humanities Press, 2018.
Stiegler, Bernard. Ukonstytuować Europę I. W świecie, który nie ma wstydu, przeł. Michał Krzykawski. Kraków: Eperons–Ostrogi, 2019.
Stiegler, Bernard. Ukonstytuować Europę II. Motyw europejski, przeł. Michał Krzykawski. Kraków: Eperons–Ostrogi, 2019.
Morton, Timothy. “Lepkość”, przeł. Anna Barcz. Teksty Drugie nr 2, 2018, 284–295.
Vaidhyanathan, Siva. Antisocial Media, przeł. Weronika Mincer, Katarzyna Sosnowska. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2018.
Watts, Jonathan. “‘No doubt left’ about scientific consensus on global warming, say experts”. The Guardian. 24 lipca 2019. https://www.theguardian.com/science/2019/jul/24/scientific-consensus-on-humans-causing-global-warming-passes-99 (27.11.2020).
Widła, Bohdan. “Denializm ponad podziałami”, Magazyn Kontakt nr 241, 2018. http://magazynkontakt.pl/denializm-ponad-podzialami.html (27.11.2020).
Yusoff, Kathryn. “Geologic Life: Prehistory, Climate Futures in the Anthropocene”. Environment and Planning D: Society and Space nr 31, 2013, 779–795.
Yusoff, Kathryn. “Anthropogenesis: Origins and Endings in the Anthropocene”. Theory, Culture & Society nr 33(2), 2015, 3–28.
Zhou, Renjie, Samamon Khemmarat, Lixin Gao. “The impact of YouTube recommendation system on video views”. W: IMC ’10. Proceedings of the 10th ACM SIGCOMM conference on Internet measurement. New York: Association for Computing Machinery, 2010, 404–410. http://conferences.sigcomm.org/imc/2010/papers/p404.pdf (27.11.2020).
Ziemkiewicz, Rafał A. “Nowa religia – klimatyzm”. Do Rzeczy nr 29 (331), 2019, 18–20.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
