Rivisitazione dei concetti di fame e sazietà secondo S. Caterina da Siena [Nowe rozumienie pojęć głodu i nasycenia u św. Katarzyny Sieneńskiej]: Alcune riflessioni sopra il lessico mistico del Dialogo della Divina Provvidenza [Kilka refleksji na temat słownictwa mistycznego w Dialogu o Bożej Opatrzności]

Małgorzata Jabłońska

doi:10.31261/FL.2024.12.1.03

Opublikowane: 2024-06-12

Tom 12 Nr 1 (2024)

Rivisitazione dei concetti di fame e sazietà secondo S. Caterina da Siena [Nowe rozumienie pojęć głodu i nasycenia u św. Katarzyny Sieneńskiej]

Małgorzata Jabłońska

Dział: Studia

https://doi.org/10.31261/FL.2024.12.1.03

Alcune riflessioni sopra il lessico mistico del Dialogo della Divina Provvidenza [Kilka refleksji na temat słownictwa mistycznego w Dialogu o Bożej Opatrzności]

Abstrakt

Celem artykułu jest ukazanie sposobu konceptualizacji pojęć głodu i sytości w Dialogu o Bożej Opatrzności św. Katarzyny Sieneńskiej. Przedstawiono zarys stanu badań nad językiem mistycznym oraz wskazano jego cechy charakterystyczne, a następnie dokonano analizy zwrotów i kolokacji odnoszących się do sposobu rozumienia ww. pojęć przez tę czternastowieczną mistyczkę. Analizowany korpus składa się z przykładów metafor zawierających słowa związane znaczeniowo z domeną głodu i sytości, takie jak: kosztować, głód, pokarm, spożywać, stół, karmić (się), głodny, sytość i nienasycenie. Zwroty i wyrażenia odnoszące się do zaspokajania głodu lub do nasycenia, obok metafor związanych ze światłem i ogniem, należą do najliczniej reprezentowanych w całym dziele. Ponieważ mistycy nie są w stanie opisać w pełni swoich doświadczeń duchowych, korzystają ze słownictwa codziennego, rozszerzając zakres semantyczny wyrazów. Św. Katarzyna kieruje swą myśl ku rzeczywistości nadprzyrodzonej, zatem słów wyrażających głód i sytość używa ona przede wszystkim w kontekście duchowym.

Słowa kluczowe:

słownictwo mistyczne , metafora , św. Katarzyna Sieneńska

Pobierz pliki

PDF (ITA)

Zasady cytowania

Jabłońska, M. (2024). Rivisitazione dei concetti di fame e sazietà secondo S. Caterina da Siena [Nowe rozumienie pojęć głodu i nasycenia u św. Katarzyny Sieneńskiej]: Alcune riflessioni sopra il lessico mistico del Dialogo della Divina Provvidenza [Kilka refleksji na temat słownictwa mistycznego w Dialogu o Bożej Opatrzności]. Forum Lingwistyczne, 12(1), 1–30. https://doi.org/10.31261/FL.2024.12.1.03

Cited by / Share

Bibliografia

Fonti
Google Scholar

Benincasa, C. (S. Caterina da Siena), (ed. 1912). Libro della divina dottrina volgarmente detto Dialogo della Divina Provvidenza. Nuova edizione secondo un inedito codice senese, M. Fiorilli (a cura di), Laterza.
Google Scholar

La Bibbia (2014). Edizioni San Paolo.
Google Scholar

Dizionari
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana di Aldo Gabrielli. Tratto il 24 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/
Google Scholar

Vocabolario online Treccani. Tratto il 24 agosto 2023 da: https://www.treccani.it/vocabolario/
Google Scholar

Letteratura
Google Scholar

Baldini, M. (1986). Le parole del silenzio. Edizioni Paoline.
Google Scholar

Bartolomei Romagnoli, A. (2006). Il linguaggio del corpo in Santa Caterina da Siena. In: L. Leonardi, P. Trifone (a cura di), Dire l’ineffabile. Caterina da Siena e il linguaggio della mistica (pp. 205–229). Edizioni del Galluzzo per la Fondazione Ezio Franceschini.
Google Scholar

Baruzi, J. (1932). Introduction à des recherches sur le langage mystique. In: Recherches philosophiques (pp. 66–82), 1. Ed. Boivin & Cie.
Google Scholar

Bell, R. M. (1985). Holy Anorexia. University of Chicago Press.
Google Scholar

Bizzicari, A. (1976). Linguaggio e stile delle Lettere di Caterina da Siena, Italica, 53/3, 320–346.
Google Scholar

Cavagnoli, S. (2022). Prefazione. In: A. M. Rossi, Linguaggio mistico e soggetto femminile. La forza della metafora in Chiara Lubich e nella letteratura mistica del primo ‘900, Edizioni Città Nuova, ebook.
Google Scholar

Certeau, M. de (1964). “Mystique” au XVIIe siècle. Le probleme du langage “mystique”. In: L’homme devant Dieu. Mélanges offerts au père Henri de Lubac, vol. II (pp. 267–291). Aubier.
Google Scholar

Crystal, D. (1997). The Cambridge Encyclopedia of Language. Cambridge University Press.
Google Scholar

Długosz-Kurczabowa, K. (2007). Szkice z dziejów języka religijnego, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Fresu, R. (2011). La rappresentazione della donna attraverso la lingua degli scritti di S. Caterina. In: D. Giunta (a cura di), La donna negli scritti cateriniani. Dagli stereotipi del tempo all’infaticabile cura della vita (pp. 93–132). Nerbini.
Google Scholar

Giannini, A. (1948). Poesia ed oratoria di S. Caterina da Siena, Aevum, Anno 22, n. 1,18–39.
Google Scholar

Galofaro, F. (2019). Mistica e linguaggio ai primi del ‘900. Teresa di Lisieux e Gemma Galgani. In: J. Ponzo, F. Galofaro (a cura di), Semiotica e santità. Prospettive interdisciplinari (pp. 85–106). CIRCe.
Google Scholar

Giertych, W. (1987). Przedmowa. In: św. Katarzyna ze Sieny, Dialog o Bożej Opatrzności, czyli Księga Boskiej Nauki (pp. 5–17). Trad. L. Staff. W Drodze.
Google Scholar

Kucharska-Dreiss, E. (2013). Theolinguistik. Ein Plädoyer für religiöse Sprache als Forschungsgegenstand der germanistischen Sprachwissenschaft. In: I. Bartoszewicz, M. Hałub, E. Tomiczek (a cura di), Sprache – Literatur – Kultur im interdisziplinären Gefüge (pp. 157–168). ATUT.
Google Scholar

Librandi, R. (2006). Dal lessico delle Lettere di Santa Caterina da Siena. In: L. Leonardi, P. Trifone (a cura di), Dire l’ineffabile. Caterina da Siena e il linguaggio della mistica (pp. 19–40). Edizioni del Galluzzo per la Fondazione Ezio Franceschini.
Google Scholar

Makuchowska, M. (1998). Modlitwa jako gatunek języka religijnego. Tit.
Google Scholar

Makuchowska, M. (2013). Styl religijny. In: E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk (a cura di), Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny (pp. 487–528). Universitas.
Google Scholar

Pozzi, G. (2006). Il linguaggio della scrittura mistica: Santa Caterina. In: L. Leonardi, P. Trifone (a cura di), Dire l’ineffabile. Caterina da Siena e il linguaggio della mistica (pp. 3–18). Edizioni del Galluzzo per la Fondazione Ezio Franceschini.
Google Scholar

Rossi, A. M. (2022). Linguaggio mistico e soggetto femminile. La forza della metafora in Chiara Lubich e nella letteratura mistica del primo ‘900. Edizioni Città Nuova, ebook.
Google Scholar

Rutkowska, I. (2005). “Umieram, bo nie umieram” – paradoks w wypowiedziach mistyków. In: S. Mikołajczak, T. Węcławski (a cura di), Język religijny dawniej i dziś II (pp. 518–527). Wydawnictwo “Poznańskie Studia Polonistyczne”.
Google Scholar

Rutkowska, I. (2017). Niepojęty świat duszy. Język doświadczeń mistycznych św. Faustyny Kowalskiej, Biblos.
Google Scholar

Śliwa, D. (2006). ‘Usta świętego pragnienia’. Metaforyczne wyrażenia pragnienia w języku mistycznym św. Katarzyny ze Sieny. Roczniki Humanistyczne, vol. LIV-LV, 3 (2006–2007), 187–201.
Google Scholar

Tagliafico, A. (2013). Elementi peculiari della dottrina spirituale di Caterina da Siena. Alpha Omega, 16(3), 453–470.
Google Scholar

Van Noppen, J.-P., Lum, J. (2009). Prayers and the presidency. In: S. Slembrouck, M. Taverniers, M. van Herreweghe (a cura di), From will to well. Studies in linguistics, offered to Anne-Marie Simon Vandenbergen (pp. 451–460). Academia Press.
Google Scholar

Walker Bynum, C. (2001). Sacro convivio, sacro digiuno. Il significato religioso del cibo per le donne del Medioevo. Trad. S. Lombardini. Feltrinelli.
Google Scholar

Wierzbicka, A. (1996). Między modlitwą a przekleństwem. Etnolingwistyka, 8, 8–39.
Google Scholar

Wojtak, M. (2011). Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne. Biblos.
Google Scholar

Wojtak, M. (2015). Modlitewnik jako lekarstwo. Analiza genologiczna. Roczniki Humanistyczne, 63(6) 241–261.
Google Scholar

Wojtak, M. (2021). Styl religijny we współczesnych tekstach modlitewnych – analizy egzemplaryczne SŁOWO. Studia językoznawcze, 12/2021, 212–225.
Google Scholar

Zambruno, E. (2016). Teologia negativa. In: L. Borriello, E. Caruana, M. R. Del Genio, R. Di Muro (a cura di), Nuovo dizionario di mistica (pp. 2059–2067). Libreria Editrice Vaticana.
Google Scholar

Żmuda, E. (2012). Nominacje istot duchowych w pismach wybranych mistyków. Studium teolingwistyczne. Akademia Ignatianum, Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Sitografia
Google Scholar

https://ccat.sas.upenn.edu/romance/spanish/219/06oro/santateresamuero.html (accesso: 24.08.2023).
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana. Tratto il 23 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/sala-lettura/vol-ii/2
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana. Tratto il 23 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/sala-lettura/vol-v/5
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana. Tratto il 23 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/sala-lettura/vol-vi/6
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana. Tratto il 23 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/sala-lettura/vol-vii/7
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana. Tratto il 24 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/sala-lettura/vol-x/10
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana. Tratto il 24 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/sala-lettura/vol-xi/11
Google Scholar

Grande dizionario della lingua italiana. Tratto il 24 agosto 2023 da: https://www.gdli.it/sala-lettura/vol-xvii/17
Google Scholar

Vocabolario online Treccani. Tratto il 24 agosto 2023 da: https://www.treccani.it/vocabolario/crescere/
Google Scholar

Vocabolario online Treccani. Tratto il 23 agosto 2023 da: https://www.treccani.it/vocabolario/lume/
Google Scholar

Vocabolario online Treccani. Tratto il 24 agosto 2023 da: https://www.treccani.it/vocabolario/scoppiare1/
Google Scholar

Tom 12 Nr 1 (2024)
Opublikowane: 2024-06-18

ISSN: 2449-9587

eISSN: 2450-2758

10.31261/FL

Wydawca

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego | University of Silesia Press

Prześlij tekst

Rivisitazione dei concetti di fame e sazietà secondo S. Caterina da Siena [Nowe rozumienie pojęć głodu i nasycenia u św. Katarzyny Sieneńskiej]

Alcune riflessioni sopra il lessico mistico del Dialogo della Divina Provvidenza [Kilka refleksji na temat słownictwa mistycznego w Dialogu o Bożej Opatrzności]

Abstrakt

Słowa kluczowe:

Małgorzata Jabłońska

Informacje