The Twilight of Structuralism in Linguistics?
Abstrakt
The Twilight of Structuralism in Linguistics?
This article attempts to offer a brief description of the overall situation in contemporary linguistics in the context of the changes taking place. Specifically, it refers to the ongoing discussions in the areias of various contemporary humanist disciplines on the subject of the achievements of structuralism and is future prospects in studies on language. The main theses considered here are: 1. One should not speak of the decline structuralism without indicating how this term should be understood and defining the scope of the teoretical-methodological principles developed by de various structuralist schools. 2. Taking into account the general principles and methods of the description, as given in the majority of contemporary literature on the subject it may reasonably be supposed that as yet no theoretical-methodological counter-proposal has emerged which, opposing structuralism, would discard al its basic premises while at the same time protecting the autonomy of linguistics as a science. The author endeavours to show that it would be more rational to speak of a successive – and broadly enriched – stage of evolution of the idea of structuralism.
Key words: structuralism, linguistics, methodological principles, evolution of studies on language
Bibliografia
Arutiunowa N.D., 1976: Priedlożenije i jego smysl. Moskwa.
Barańczak S., 1997: Wybór wierszy i przekładów. Warszawa.
Bartmiński J., Tokarski R., eds., 1992: Językowy obraz świata. Lublin.
Bobrowski I. 1993: Językoznawstwo racjonalne. Z zagadnień teorii językoznawczej i metodologii opisów gramatycznych. Wrocław.
Buchnowski M., Burszta W.J., 1993: Antropologia kognitywna: charakterystyka orientacji. In: Buchnowski M., ed., Amerykańska antropologia kognitywna. Warszawa, p. 11–24.
Daugherty J.W.D., 1993: Wyrazistość i względność klasyfikacji. In: Buchnowski M., ed., Amerykańska antropologia kognitywna. Warszawa, p. 160–188.
Deleuze G., 1978: Po czym rozpoznać strukturalizm? In: Drogi współczesnej filozofii. Siemek M.J., selection and preface. Warszawa.
Derrida J. et al., 1979: Deconstruction and Criticism. New York.
Dobryjanowicz E., 1992: Podstawy przetwarzania języka naturalnego. Wybrane metody analizy składniowej. Warszawa.
Feleppa R., 1988: Convention, Translation and Understanding; Philosophical Problems in the comparative Study of Culture. New York. Cited in: Buchnowski M., Burszta W.J.: Antropologia kognitywna: charakterystyka orientacji. In: Amerykańska antropologia kognitywna. Warszawa.
Heinz A., 1983: Dzieje językoznawstwa w zarysie. Warszawa.
Kurkowska H., Weinsberg A., eds., 1979: Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów. Warszawa.
Lakoff G., Johnson M., 1988: Metafory w naszym życiu. P. Krzeszkowski transl. Warszawa.
Langacker R.W.1988: An Overview of Cognitive Grammar. In: Topics in Cognitive Linguistics. Rudzka-Ostyn B., ed. Amsterdam–Philadelphia, p. 5–48.
Morawski S., ed., 1987: Zmierzch estetyki – rzekomy czy autentyczny. Vol. 1: Selection and Preface. Warszawa.
Nycz R., ed.,1992: Po strukturalizmie. Warszawa.
Polański K.: Strukturalizm [term]. In: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Ed. Polański K. Wrocław–Warszawa–Kraków 1993, p. 520–522.
Puzynina J.: Język wartości. Warszawa 1992.
Saussure F. de: Kurs językoznawstwa ogólnego. Kasprzyk K. transl.: Polański K. preface and notes. Warszawa 1991.
Univesity of Silesia in Katowice Polska
Ewa Jędrzejko, prof. zw. dr hab., pracuje w Zakładzie Lingwistyki Tekstu i Dyskursu w Instytucie Języka Polskiego im. Ireny Bajerowej Uniwersytetu Śląskiego. Zainteresowania badawcze: teorie języka i ich aplikacja; struktura, historia i funkcjonowanie języka w różnych typach tekstu/dyskursu; kulturowe motywacje frazeologii i paremiologii. Autorka monografii: Semantyka i składnia polskich czasowników deontycznych (Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1987); Nominalizacje w systemie i w tekstach współczesnej polszczyzny (Katowice 1993); Problemy predykacji peryfrastycznej. Konstrukcje – znaki – pojęcia (Katowice 2002); Składnia – style – teksty. Składniowe aspekty zróżnicowania i przemian polszczyzny XX wieku (Katowice 2005), a także kilkudziesięciu artykułów o zróżnicowanej tematyce.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
