The Identifying Function of Language
Abstrakt
The Identifying Function of Language
The linguistic literature (Bühler, Jakobson) mostly mentions six functions of language, paying little attention to the identifying function. Following the assumption that language is not an ‘ordinaty’ element of culture, but is its main basis, we believe that it has more and less stable elements, whose functions are arranged hierarchically. The identifying function has medium stability, is historically variable and becomes particularly important during intensive political changes or (nationalistic) conflicts. An example might be the recent split of Serbo-Croatian into tree languages.
The identifying function is always connected with evaluation, which often exaggerates the positive character of a group and its language. Other groups and other languages can be perceived as worse. The identifying function is realized both individually (it can be identified with the expressive function of an individual then) and in a group. In this role it is often used or even abused in modern culture and especially politics.
Instead of synonyms and periphrastic expressions we suggest that Polish linguists should make use of the term identifying function of language defined as a nationally or internationally protected function (based on cultural, ideological, or – less frequantly – religious elements) which enables a group of people of common aims, beliefs, ideas and interests to create a community.
Key words: functions of language, community, political changes and conflicts, ideology
Bibliografia
Anusiewicz J., 1995: Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław.
Bajerowa I., 1972: Niektóre treści i metody socjolingwistyczne w historii języka. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, ch. 30,
Bajerowa I., ed., 1996: Język polski czasu drugiej wojny światowej (1939–1945). Warszawa.
Bartmiński J., 1993: Wprowadzenie. In: Bartmiński J., ed.: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Vol. 2: Współczesny język polski. Wrocław.
Bugajski M., 1999: Pół wieku kultury języka w Polsce (1945–1995). Warszawa.
Feleszko K., 1999: Relacja „język a polityka” w najnowszych dziejach starego – nowego języka słowiańskiego. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, vol. 35.
Fishman A.,1975: Language and Nationalism. Two Integrative Essays. Massachussets.
Gajda S., 1997: Najnowsze przemiany językowe z metodologiczno-językoznawczego punktu widzenia. In: Ondrejović S., ed.: Slovenćina na konci 20. storoćia, jej normy a perspektivy. Bratislava.
Gajda S., 1999: Program polskiej kultury językowej. In: Mazur J., ed.: Polska polityka językowa na przełomie tysiącleci. Lublin.
Grabias S., 1997: Język w zachowaniach społecznych. Lublin.
Klemensiewicz Z., 1961: Historia języka polskiego. Warszawa.
Klemensiewicz Z., 1961: Jak charakteryzować język osobniczy? In: Idem: W kręgu języka literackiego i artystycznego. Warszawa.
Klemensiewicz Z., 1961: Miłośnictwo języka w dziejach polszczyzny. In: Idem: W kręgu języka literackiego i artystycznego. Warszawa.
Kucała, S. Urbańczyk M., eds., 1999: Encyklopedia języka polskiego. Wrocław.
Lubaś W., 1989: Sposoby potocznego wartościowania polszczyzny współczesnej. In: Primi sobran’e pestrych glav. Slavistische und slavenkundlische Beträge für Peter Brang zum 65. Geburtstag. Slavica Helvetica. Bd. 33 Bern–Paris.
Lubaś W., 2000: Co jest teraz ważne w polskiej polityce językowej? „Socjolingwistyka”, XVI.
Łotman J., 1999: Kultura i eksplozja. Żyłko B., introduction and transl. Warszawa.
Markowski A., Puzynina J., 2001: Kultura języka. In: Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Vol. 2: Bartmiński J. ed.: Współczesny język polski. Wrocław.
Markowski A., 1999: Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN. Warszawa.
Peisert M., 1992: Nazwy narodowości i ras we współczesnej polszczyźnie potocznej. In: „Język a Kultura”, vol. 5: Potoczność w języku i kulturze. Anusiewicz J., Nieckuła F. eds. Wrocław.
Pisarkowa K., 1976: Konotacje semantyczne nazw narodowości. „Zeszyty Prasoznawcze” 1976, vol. 1.
Polafiski K., ed., 1999: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław.
Puzynina J., 1992: Język wartości. Warszawa.
Radovanović M., 1986: Sociolingvistika. Novi Sad.
Szołtysek A., 1985: Język a przestrzeń kulturowa. Katowice.
Taszycki W. 1953: Obrońcy języka polskiego. Wiek XV–XVIII. Wrocław.
Topolińska Z., 1976: Wyznaczoność (tj. Charakterystyka referencyjna) grupy imiennej w tekście polskim. „Polonica”, vol. 2.
Toporišič J., 1991: Družbenost slovenskega jezika: sociolingvistična razpravljanja. Ljubljana.
Univesity of Silesia in Katowice
Władysław Lubaś (1932–2014), prof. zw. dr hab., pracował na Uniwersytetach Jagiellońskim, Śląskim i Opolskim oraz w Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie. Opublikował ponad 350 publikacji: książki, artykuły, recenzje, materiały badawcze. Założył i redagował „Socjolingwistykę”; był członkiem redakcji kilku pism lingwistycznych polskich i międzynarodowych. Najważniejsze książki: Rym Jana Kochanowskiego. Próba lingwistycznej charakterystyki i oceny (Katowice 1975); Społeczne uwarunkowania współczesnej polszczyzny. Szkice socjolingwistyczne (Kraków 1979); Polskie gadanie: podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny (Opole 2003); Polityka językowa (Opole 2009).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
