O podpisach pod materiałami wizualnymi z perspektywy mediolingwistycznej – próba typologii na podstawie polsko- i niemieckojęzycznej prasy codziennej
Abstrakt
About the Captions under Visual Materials from a Media Linguistic Perspective – An Attempt of a Typology Based on Polish and German Daily Newspapers
The captions under visual materials located in the press fit into a category, which, against the background of numerous works devoted to the variant of language used by the press, seems to be almost completely unnoticed by researchers of the language used in media. One can ask oneself at this point the question of whether this constitutes a wilful lack of attention by media linguists convinced of the sterility of captions as a potential area of study or is actually a result of a peculiar oversight. Based on the assumption that captions posted by media broadcasters under the photographs can comprise an interesting field of scientific exploration, an attempt will be made of their systematization. The captions coming from a total of six Polish-German newspapers will serve as the basis for the research material.
Key words: captions, paratext, press, typology
Bibliografia
Źródła
Bild – „Bild-Zeitung“ (Bild) z 21.11.2013 i 29.11.2016
Fakt – „Fakt” z 30.11.2016
FAZ – „Frankfurter Allgemeine Zeitung“ (FAZ) z 30.11.2016
GW – „Gazeta Wyborcza” (GW) z 30.11.2016
RZ – „Rzeczpospolita” (RZ) z 30.11.2016
Welt – „Die Welt“ (Welt) z 27.11.2013
Literatura
Kula A., Grzelka M., 2014: O badaniach nad wizualnością w prasie (preliminaria). „Polonica” XXXIV, s. 279–287.
Loewe I., 2007: Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej. Katowice.
Reiter M., 2009: Überschrift, Vorspann, Bildunterschrift. Konstanz.
Stöckl H., 2011: Sprache-Bild-Texte lesen. Bausteine zur Methodik einer Grundkompetenz. In: Diekmannshenke H., Klemm M., Stöckl H., Hrsg.: Bildlinguistik: Theorien, Methoden, Fallbeispiele. Berlin, s. 43–70.
Wojtak M., 2008a: Analiza gatunków prasowych. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i kierunków pokrewnych. Lublin.
Wojtak M., 2008b: Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe. W: Cudak R., Ostaszewska D., red.: Polska genologia lingwistyczna. Warszawa, s. 353–361.
Zagrodnikowa A., 1974: Podpisy do zdjęć w prasie, ich forma językowa i funkcja. Kraków.
Zielińska K., 2016: Druga twarz tabloidu? Językowe działania autoprezentacyjne w dziennikach FAKT i BILD-Zeitung jako przedmiot badań mediolingwistyki porównawczej. Warszawa.
Uniwersytet Warszawski Polska
Kinga Zielińska, dr hab., pracuje w Zakładzie Językoznawstwa Germańskiego w Instytucie Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Zainteresowania badawcze: język mediów, lingwistyka porównawcza, semantyka, mediolingwistyka. Autorka monografii: Druga twarz tabloidu? Językowe działania autoprezentacyjne podejmowane przez dzienniki FAKT i BILD-Zeitung jako przedmiot badań mediolingwistyki porównawczej (Warszawa 2016); Obiekt w (semantycznym) polu widzenia. Analiza kontrastywna czasowników percepcji wzrokowej w języku polskim i niemieckim (Warszawa 2011).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
