The Social Differentiation of the Polish Language of the Upper Silesia in the Second Half of the 19th Century


Abstrakt

The industrialisation of the Upper Silesia, development of new towns and industrial settlements, and various methods of Germanisation applied to the society caused changes in the ethnic structure of this region and strengthened the position of the German language there. The major opponent to German was the Silesian dialect used both by town dwellers and countrymen in their families and neighbouring communities, and also by the scarce representatives of the Silesian intelligentsia.
The differences between the village slang and that of the people living in towns were mainly connected with vocabulary which, especially in the industrious centres, was exposed to strong German influence. The common language of the intelligentsia was that of a mixed character; it included many phonetic dialectical characteristics, even though irregularly used ones. The general Polish language was known passively, but not used. It was the language of the prayer books, songs, sermons, calendars, and magazines printed by the local publishing houses. All of these factors created a specific linguistic situation which was based on the following issue: in the Silesia of the second half of the 19th century, the opposition of spoken language versus the language of printed texts equalled the opposition of dialect versus the literary Polish language.


Słowa kluczowe

Upper Silesia; Polish language; Silesian dialect

Furdal A., 1973: Klasyfikacja odmian współczesnego języka polskiego. Wrocław.

Klemensiewiczówna I., 1950: Czy wolno nam mówić we wodzie ze sokiem? “Język Polski’’ 30 (5), pp. 193–203.

Lubaś W., 1979: Wariantywność języków miejskich. In: Społeczne uwarunkowania współczesnej polszczyzny. Szkice socjolingwistyczne. Kraków, pp. 169–195.

Malinowski L., 1901: Powieści ludu polskiego na Śląsku. “MAAE” V.

Michalewska M.T., 1966: Woźnickie księgi cechowe w zbiorach Biblioteki Śląskiej. “Biuletyn Informacyjny Biblioteki Śląskiej” 11 (4), pp. 219–227.

Michałkiewicz S., ed., 1970: Historia Śląska. Vol. 2. Wrocław.

Michałkiewicz S., ed., 1976: Historia Śląska. Vol. 3. Wrocław.


Opublikowane : 2019-12-19


KowalskaA. (2019). The Social Differentiation of the Polish Language of the Upper Silesia in the Second Half of the 19th Century. Forum Lingwistyczne, 6(6), 125-136. https://doi.org/10.31261/FL.2019.06.09

Alina Kowalska 
University of Silesia in Katowice  Polska




Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.

Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.

1. Licencja

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.

2. Oświadczenie Autora

Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.

Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.

UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).

3. Prawa użytkownika

Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.

4. Współautorstwo

Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.

Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).