Artykuł dotyczy tożsamości przestrzennej jako wymiaru tożsamości regionalnej. Aspekt teoretyczny odnosi się do socjologicznych idei tożsamości regionalnej. Dane empiryczne pochodzą z projektów badawczych, które były prowadzone w województwie śląskim w latach 2007—2009. Podstawowy wniosek odnosi się do faktu, że istnienie tożsamości przestrzennej na poziomie regionalnym jest trudne do zaobserwowania w heterogenicznym województwie śląskim. Jednak pewne aspekty tożsamości regionalnej istnieją na poziomie lokalnym.

Celem artykułu jest przedstawienie socjologicznych problemów migracji z Górnego Śląska do Niemiec Zachodnich, związanych z Traktatem między Republiką Federalną Niemiec a Polską z 1970 r., układem Gierka‑Schmidta z 1975 r., a także zorganizowanym zjazdem rodzinnym i dyskusją na temat mniejszości niemieckiej w Polsce. W artykule podjęto próbę szerokiego przedstawienia tła, kontekstu historycznego i kwestii regulacji prawnych związanych z migracjami oraz konsekwencji dla obu krajów. Artykuł powstał w oparciu o niemieckie i polskie badania i statystyki. W artykule przeanalizowano teoretyczną koncepcję Stanisława Ossowskiego dotyczącą prywatnej ojczyzny i kolebki ideowej, zgodnie z którą przedstawiono motywacje migracji Górnoślązaków do Republiki Federalnej Niemiec.

Idea społeczeństwa obywatelskiego w ostatnich latach jest szeroko dyskutowana. Zarówno zaangażowana, jak i odpowiedzialna społeczność wydaje się być najlepszym rozwiązaniem dla współczesnych problemów. Innym ważnym zjawiskiem jest renesans idei regionalizmu. Interesujące wydaje się połączenie obu wyżej wymienionych zagadnień w badaniu wpływu tożsamości regionalnej na proces budowania społeczeństwa obywatelskiego.
Górny Śląsk jest szczególnym regionem, charakteryzującym się jednocześnie istniejącą silną tożsamością i zaangażowaniem społecznym. Tożsamość regionalna może być narzędziem budowania społeczeństwa obywatelskiego. Pod warunkiem, że regionalizm oznacza świadomy udział we współodpowiedzialności za kreowanie oblicza regionu, wzmacnianie tożsamości regionalnej ma bezpośredni wpływ na rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Silne poczucie tożsamości zachęca obywateli do działań na rzecz wspólnego dobra w granicach zamieszkanej przestrzeni.

W artykule podjęto problematykę funkcjonowania ośrodków dla cudzoziemców (osób ubiegających się o azyl) prowadzonych przez Urząd ds. Cudzoziemców w miastach Górnego Śląska: Katowicach (2008—2009) i Bytomiu (2008—2010) w dyskursie medialnym na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym. Analizie poddano teksty i artykuły oraz komentarze z forów internetowych związane z obecnością cudzoziemców - głównie muzułmanów z północnego Kaukazu, przede wszystkim z Czeczenii - ubiegających się o status uchodźcy w Polsce. Przeanalizowano również sposób kreowania wizerunku tych cudzoziemców przez media, a także strategie nazewnicze i postawy wobec tej grupy "Innych".

Głównym celem artykułu jest próba zarysowania czynników wpływających na kryzys patriotyzmu. Wychodząc od współczesnego rozumienia pojęć narodu, ojczyzny i tożsamości narodowej, autor stara się pokazać ewolucję pojęcia patriotyzmu. Kryzys patriotyzmu wynika z procesów globalizacji i homogenizacji w wyniku przystępowania nowych państw do Unii Europejskiej. Kryzys ten jest niewątpliwie bardzo istotnym związkiem z nowym podejściem do rozumienia narodu, ojczyzny czy tożsamości narodowej. Artykuł jest zatem próbą nakreślenia nowego miejsca i nowej definicji patriotyzmu.

W artykule analizowany jest proces recepcji polskiej opery narodowej Halka, którą Stanisław Moniuszko napisał w czasach, gdy nie istniała jeszcze polska państwowość. Autor podejmuje próbę przedstawienia, w jaki sposób kontekst społeczno-polityczny i kulturowy recepcji może przekształcić jej narodową/społeczną treść. Omawiany utwór muzyczny zyskał również nowe znaczenia, ważne dla śląskiej grupy etnicznej zamieszkującej region oddziaływania kulturalnego Opery Śląskiej. Głównym przedmiotem analizy były recenzje, artykuły, a także krótkie wzmianki prasowe. Specyfika analizowanego materiału wymagała wykorzystania oprogramowania QDA Miner.

Artykuł ma na celu przedstawienie wybranych koncepcji człowieka w dyskursie naukowym ekonomii, socjologii, filozofii, nauki społecznej Kościoła i ich subdyscyplin. Opierając się na aktualnych badaniach literatury naukowej tych dyscyplin, autor stara się odpowiedzieć na pytanie „kim” jest człowiek i „jakie miejsce” zajmuje w życiu ekonomicznym i społecznym. Aby osiągnąć ten cel, autor przeanalizował koncepcję człowieka ekonomicznego (homo oeconomicus) wywodzącą się z ekonomii klasycznej, koncepcję człowieka społecznego (homo sociologicus), człowieka społeczno‑ekonomicznego instytucjonalnie osadzonego oraz wywodzącą się z personalizmu koncepcję człowieka jako osoby.

Artykuł (punktem wyjścia są socjologiczne problemy roli społecznej) zarysowuje specyfikę regionu Górnego Śląska jako regionu sprzyjającego tradycyjnemu podziałowi ról między płciami, zwłaszcza do 1989 roku, a także Górny Śląsk widziany z dzisiejszej perspektywy, w której tradycyjne granice ustępują miejsca egalitarnym relacjom między mężem i żoną (lub partnerami).

Termin grupizm wywodzi się z japońskiego modelu kulturowego kolektywizmu i opisuje zachowania jednostek zorientowanych grupowo. W tym znaczeniu odnosi się zarówno do kultury narodowej, jak i organizacyjnej, będąc naturalnym elementem tej drugiej. W rozumieniu autorki grupizm w organizacji oznacza wysoki stopień internalizacji przez pracowników cech kolektywistycznych, jak również wynikających z nich praktyk rytualnych. Praktyki te mogą być również wdrażane w firmach z zagranicznym kapitałem japońskim, które pierwotnie funkcjonowały w środowisku o odmiennych wzorcach zachowań. Czy tak pojmowany grupizm można dostrzec wśród polskich firm z zagranicznym kapitałem japońskim? Na podstawie własnych badań autorka wykazuje, że odpowiedź na powyższe pytanie jest twierdząca, jednak pod warunkiem spełnienia pewnych założeń. Grupizm może przejawiać się na poziomie postaw pracowników, gdyż odzwierciedlają one różne typy adaptacji polskiego personelu do omawianego zjawiska.

Problem etyki jest pojęciem, które dotyczy życia człowieka od najmłodszych lat. Zasady etyczne w dużej mierze regulują stosunki międzyludzkie i określają, jakie zachowania są społecznie pożądane, akceptowalne, a jakie nie. Szczególnym rodzajem etyki jest niewątpliwie etyka zawodowa, która określa zachowania i działania różnych zawodów. Znaczenie deontologii wydaje się szczególnie ważne w przypadku zawodów zaufania publicznego. Praca w policji jest przykładem takiego zawodu i wymaga szeregu nakazów i zakazów formalnych i moralnych dla funkcjonariuszy policji. Etyka zawodowa jest ważną częścią codziennej pracy i wyznacza określony kierunek działań funkcjonariuszy policji. W artykule przedstawiono opinie funkcjonariuszy policji na temat zasad etyki zawodowej w ich pracy oraz ocenę trafności i wykonalności przestrzegania tych zasad.

W artykule przedstawiono wybrane podmioty i uwarunkowania resocjalizacji na przykładzie aresztu śledczego w Lublinie. Dokonano krótkiej analizy resocjalizacji i zarysowano problematykę więziennictwa. Następnie przedstawiono rolę służby więziennej i społeczeństwa w resocjalizacji więźniów, a także znaczenie więzi rodzinnych i kultury w życiu więźniów.

W latach 2011—2012 Instytut Ochrony Środowiska — Państwowy Instytut Badawczy (PIB‑IEP) zrealizował badanie świadomości ekologicznej mieszkańców obszarów chronionych Natura 2000 w Polsce uczestniczących w spotkaniach konsultacyjnych. Badanie to jest jednym z etapów projektu badawczego finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: „Modele konfliktów społecznych na obszarach chronionych Natura 2000 w Polsce”. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metodologii i aktualnych wyników badań świadomości ekologicznej mieszkańców obszarów chronionych Natura 2000 w Polsce.

Społeczeństwa zachodnie znajdują się obecnie w epoce informacji i uczestniczą w gospodarce opartej na wiedzy. Ta transformacja wpłynęła również na nasz kraj, w tym na region śląski, który z regionu przemysłowego przekształcił się w region, w którym dominuje sektor usług. Zgodnie z powyższym rozwój województwa śląskiego jest w dużym stopniu zależny od czynników endogennych, odnoszących się do zdolności podmiotów regionalnych do współpracy. Obecnie kluczowa jest umiejętność wspólnego uczenia się, autorefleksji i otwartość na zmiany, które są ważnymi czynnikami generowania innowacji i mają decydującą rolę w zdobywaniu przewagi konkurencyjnej w skali kraju, Europy i całego świata. Innowacje są ważnymi zagadnieniami, ale pytanie brzmi, czy rzeczywiście powstają w województwie śląskim, czy też są tylko częścią współczesnego dyskursu i przeklinania rzeczywistości? Jakie są źródła barier innowacji? Które marki w regionach śląskich są najbardziej innowacyjne? Te i inne pytania zadano w trakcie badań socjologicznych śląskim decydentom, których ogólny optymizm osłabia właściwa im świadomość funkcjonujących barier, ograniczeń i dystansów od pożądanego stanu.

W artykule podjęto próbę uzasadnienia poglądu, że wzornictwo jest jednym z istotnych elementów wpływających na konkurencyjność przedsiębiorstw w obecnej gospodarce wolnorynkowej. W związku z tym określono zagadnienia bezpośrednio związane z ideą konkurencyjności rynkowej. Ponadto opisano zagadnienia związane z samą ideą wzornictwa, uwzględniając różnorodne i niejednoznaczne definicje tego pojęcia. Stanowiło to podstawę do analizy zastosowania wzornictwa i jego wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstw, w szczególności jego wpływu na konkurencyjność rynkową przedsiębiorstw stosujących tę koncepcję. Analizę teoretyczną uzupełniono wynikami badań empirycznych, związanych z zapotrzebowaniem na wzornictwo, które przeprowadzono wśród 352 przedsiębiorców z województwa śląskiego.

The article deals with the aplication of Schwartz theory of human values in a sociological research. The Schwartz theory of human values is a psychological theory of motivation in human behaviour and acting. The article is a critical introduction to a research of human values comparing research approaches of M. Rokeach, G. Hofstede, R. Inglehart and S.H. Schwartz. The “youngest” one — Schwartz’s has an aspiration to be universal. This theory has a common ground with a number of sociological theories. Basically, it is possible to apply this theory in empirical investigation of spectrum of nowadays sociological themes, topics and theories. The article is an attempt to step toward empirical investigations of values in sociology.

Artykuł przedstawia rozważania związane z nazewnictwem ulic — konstytutywnym elementem przestrzeni miejskiej. W pierwszej części tekstu przedstawiono szkoły socjologii miasta — kulturową i humanistyczną. Przedstawiono także różne spojrzenia na ulicę — socjologiczne i miejskie. Ponieważ uwaga artykułu skupia się na nazwach, zaprezentowano także polskie prawo i językoznawstwo. Spośród możliwych kątów podejmowania badań nad nazewnictwem ulic autor wskazuje jeden nowy — płeć. Jednak problem płci kulturowej nie jest głównym tematem artykułu. Jest nim pytanie, w jaki sposób możemy patrzeć na miasto i badać je wyłącznie. Autor przywołuje akty próby łączenia płci z przestrzenią miejską. W ostatniej części artykułu przedstawiono własne wyniki badań nazw ulic Katowic i Krakowa.

W artykule Nowy Jork analizowany jest jako miasto nie w kategoriach urbanistyki, ale kultury. Miasto stało się inspiracją dla wielu artystów, takich jak Francis Scott Fitzgerald, Truman Capote, Janusz Głowacki, Edward Hopper, Andy Warhol, Woody Allen, Roman Polański itd., a także dla szeregu socjologów, takich jak Claude Lévy‑Strauss, James Clifford czy Jean Baudrillard. Autor eseju stara się przedstawić różne punkty widzenia przytoczone powyżej na ten sam obszar — Nowy Jork, a zwłaszcza Manhattan, i dowodzi, że był on opisywany, malowany, fotografowany lub filmowany tak wiele razy, że ludzie na całym świecie mają swój własny obraz mentalny tego miasta, nawet jeśli nigdy nie byli w USA. Obraz ten pochodzi z kultury wysokiej i popularnej, wiedzy popularnej i analiz naukowych. W eseju zarówno teksty literackie, jak i naukowe mieszają się, aby pokazać, w jaki sposób konstruowany jest obraz Nowego Jorku i jak jest on prezentowany publiczności.

W artykule przedstawiono częściowe wyniki badań jakościowych przeprowadzonych wśród doradców publicznych służb zatrudnienia z regionu śląskiego. Analizę empiryczną przeprowadzono w oparciu o dyspozycje wywiadów półustrukturyzowanych. Przedstawiono opinie doradców zawodowych oraz społeczną percepcję zawodu w artykule. Respondenci wskazali główne cele swojej pracy, opinie wyrażane na temat przyszłości swoich zawodów. Respondenci rozmawiali również o perspektywach rozwoju poradnictwa zawodowego w Polsce, ogólnie podkreślali potrzebę większej współpracy ze szkołami średnimi.

Masowe migracje z Polski do Wielkiej Brytanii od czasu przystąpienia do UE są nowym zjawiskiem w historii obu krajów. W artykule przedstawiono wyniki pogłębionych wywiadów z polskimi migrantami i kluczowymi informatorami, obserwacji uczestniczącej i analizy artykułów prasowych. Celem badań jest pokazanie, w jaki sposób Polacy dostosowują się do nowego życia w Wielkiej Brytanii pod względem społeczno‑kulturowym, ekonomicznym, politycznym i przestrzennym. Skupiono się na powiązaniach w obrębie własnej społeczności etnicznej, z członkami społeczeństwa przyjmującego i z instytucjami kraju przyjmującego, a także na pozycji na rynku pracy w Wielkiej Brytanii oraz kompetencjach językowych i kulturowych polskich migrantów. Integracja nie jest możliwa bez przyjaznego środowiska. Dlatego też w badaniu tym rozważono również, czy społeczeństwo przyjmujące stwarza pozytywne warunki do pomyślnej integracji polskich migrantów. W ten sposób możliwe było wskazanie, czy w przypadku polskich migrantów w Wielkiej Brytanii możemy mówić o integracji czy segregacji.