Publication of the correspondence of the Russian historian, publicist, memoirist, public and political figure, a prominent member of the Socialist-Revolutionary Party, secretary of the All Russian Constituent Assembly dispersed by the Bolsheviks Mark Vishniak (1883–1976) with journalist, writer, poet, political philosopher and literary critic, anticommunist and violent fighter against totalitarianism Yuliy Margolin (1900–1971) pursues several important points: a) to expand the understanding of the individual biographical toposes.

The article addresses the representations of the Holocaust in the novels by the Strugatsky brothers and their recurrent attempts at reassessing these representations. Even though the writings of the Strugatsky brothers are traditionally considered as science fiction, since the beginning of the 1960s all their major novels focus on their allegorical, philosophical and social, content. Their representations of the Holocaust belong with the most significant ones in the Russian language. This article focuses on three novels by the Strugatsky brothers from the middle period, and analyzes the fragmented representations of the concentration camps, mass murder, mass suffering and the irrevocability of loss, each representation implicitly acknowledging its own impossibility, as well as the impossibility of speaking the ineffable. In all the three novels, the Strugatsky brothers represent the choice of resistance to the socially and technologically overwhelming machine of violence and suppression as the only possible ethical choice, while representing this resistance as mostly hopeless and doomed to defeat.

The article deals with the problem of the family and the interpersonal relations in the families of the Kasrilovka Jews and Permyans community of Podlipnaya. The problem is widely treated and it comprises mainly children and the attitude towards them but it also touches the late relatives, close and distant relatives living far away and the marital relations. The analysis of the literary texts shows two repeatedly different portrayals of intra-familiar human relations, especially with regard to children. According to the author of this paper this polarity is the result of (among other things) the strong setting of the Kasrilovka dwellers in the religious and cultural tradition of Judaism and the lack of similar settings in the dwellers of Podlipnaya.

The article is devoted to issues related to specificity of culinary literature. A particular focus has been put on the book Culinary midrash by Aleksandr Okuń and Igor Guberman in which aesthetic an hedonistic functions outweigh its functionality. The article analyses game motives presented from the perspecitive of overlapping genre conventions, breaking the rules of readers’ expectations, which is illustrated with intertextual threads and puns. It also discusses illustrations by Olga Prilucka which intensify humorous tone of the book.

W artykule szczerość i nieszczerość traktowane są jako pojęcia retoryczne. Autor stara się uniknąć błędnego utożsamiania szczerości i prawdziwości oraz retoryki i poetyki, a także równie błędnego utożsamiania szczerości i performatywności oraz retoryki i manipulacji. W analizie zastosowano całe spektrum odmian (nie)szczerości, które okazują się przydatne w badaniach tekstów literackich (przywołano wiele przykładów z literatury rosyjskiej i żydowskiej). Wyjaśniono również dlaczego czytelnik postrzega i uznaje szczerą wypowiedź za mityczny, mimetyczny i metaforyczny obraz prawdy.

Urodzona w Polsce francuskojęzyczna pisarka żydowskiego pochodzenia — Anna Langfus (1920–1966) — jest autorką wielu tekstów o wysokiej wartości referencyjnej, literackiej, epistemologicznej i etycznej. Bohaterami jej trzech nowatorskich powieści, opartych na osobistym doświadczeniu utraty i wyobcowania, są osoby skrajnie wyalienowane. W utworach tych centralnym zagadnieniem jest tożsamość po Holokauście, a uwaga skupia się na wypowiedziach i doświadczeniach ocalałego. Jednocześnie stanowią one próbę nawiązania etycznego kontaktu z czytelnikiem, któremu, w odróżnieniu od bohaterów Langfus, obce są tego rodzaju traumatyczne przeżycia. Autor artykułu, korzystając z wprowadzonego przez Dominicka LaCaprę pojęcia „empatycznego niepokoju”, i przywołując opinie Langfus na temat literatury, omawia niektóre ze stosowanych przez nią chwytów narracyjnych (rezygnacja z patosu, luka, milczenie, elipsa), służących etycznemu apelowi do czytelnika.

Recenzja: W głąb, po śladach przeszłości (K. Petrowska, Może Estera, przeł. U. Poprawska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015

.

Notes on Contributors