The Role of Feelings in the Cognition of Values in the Perspective of Hermeneutic Philosophy (Gianni Vattimo and Charles Taylor)
(Artykuł w języku angielskim/A research article in English)
Abstrakt
Rola uczuć w poznaniu wartości w perspektywie filozofii hermeneutycznej
(Gianni Vattimo i Charles Taylor)
W artykule omówiono znaczenie uczuć w rozumieniu wartości z perspektywy filozofii hermeneutycznej w ujęciu dwóch przedstawicieli tego nurtu, czyli Gianniego Vattimo i Charlesa Taylora. Pomimo wielu różnic obu filozofów łączy zainteresowanie znaczeniem uczuć w procesie interpretacji siebie oraz indywidualnych wyborów moralnych dokonywanych przez człowieka. W filozofii hermeneutycznej zazwyczaj większą wagę przywiązuje się do rozumu niż do uczuć, tym bardziej więc interesujące jest zbadanie znaczenia uczuć w poznaniu wartości oraz ich roli w relacjach międzyludzkich. Aktualny kontekst podjętych rozważań wynika z kryzysu instytucjonalnych form zaufania społecznego i związanych nimi zasad etycznych. Autor artykułu analizuje możliwość stworzenia etyki opartej na wartościach, ale jednocześnie krytycznej wobec instytucjonalnych form zachowania i sformalizowanych zasad postępowania.
Słowa kluczowe
filozofia hermeneutyczna; uczucia; wartości; rozumienie; komunikacja; Gianni Vattimo; Charles Taylor
Bibliografia
Clifford, James. “On Ethnographic Self-Fashioning: Conrad and Malinowski.” In: Reconstrucing Individualism: Authonomy, Individuality, and Self in Western Thought, edited by Thomas C. Heller, Morton Sosna, David E. Wellbery, 140–162. Stanford: Stanford University Press, 1986.
Colot, Blandine. “Pietas.” In: Dictionary of Untranslatables: A Philosophical Lexicon, edited by Barbara Cassin et al., 783–785. Princeton and Oxford: Princeton University Press, 2014.
Conrad, Joseph. Heart of Darkness. In: The Norton Anthology of English Literature, vol. 2, 6th edition, edited by M. H. Abrams, 1759–1817. New York: W. W. Norton, 1993.
Gadamer, Hans-Georg. “Hermeneutik.” In: Historisches Worterbuch der Philosophie, Bd. 3, edited by Joachim Ritter et al., 1061–1073. Basel–Stuttgart, 1974.
Grabowski, Christopher, Jan P. Hudzik, and Jan Kłos, eds. Charlesa Taylora wizja nowoczesności. Rekonstrukcje i interpretacje. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf, 2012.
Januszkiewicz, Michał. “Hermeneutyka i nihilizm. Wokół ‘myśli słabej’ Gianniego Vattimo.” In: Hermeneutyka i literatura – ku nowej koiné, edited by Katarzyna Kuczyńska-Koschany and Michał Januszkiewicz, 135–157. Poznań: Wydawnictwo UAM, 2006.
Heidegger, Martin. Vorträge und Aufsätze. Stuttgart: Klett-Cotta, 1994.
Helm, Bennett W. Emotional Reason: Deliberation, Motivation, and the Nature of Value, 198–200. Cambridge: Cambridge University Press, 2001. https://doi.org/10.1017/CBO9780511520044.
Kant, Immanuel. Groundwork of the Metaphysics of Morals. Translated by Mary Gregor. Cambridge: Cambridge University Press, 1997.
Kobyliński, Andrzej. O możliwości zbudowania etyki nihilistycznej. Propozycja Giannego Vattima. Warszawa: Wydawnictwo UKSW, 2014.
Kuczyńska-Koschany, Katarzyna, and Michał Januszkiewicz, eds. Hermeneutyka i literatura – ku nowej koiné. Poznań: Wydawnictwo UAM, 2006.
Laitinen, Arto. Strong Evaluation Without Sources. On Charles Taylor’s Philosophical Anthropology and Cultural Moral Realism. Jyväskylä: Univeristy of Jyväskylä, 2003.
Levinas, Emmanuel. Otherwise Than Being or Beyond Essence. Translated by Alphonso Lingis. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 1991.
Lorenc, Włodzimierz. Filozofia hermeneutyczna. Inspiracje, klasycy, radykalizacje. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2019.
Lorenc, Włodzimierz. Hermeneutyczne koncepcje człowieka. W kręgu inspiracji heideggerowskich. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Scholar,” 2003.
MacIntyre, Alasdair. Whose Justice? Which Rationality? Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press, 1988.
Meijer, Michiel. “Is Charles Taylor (Still) a Weak Ontologist?”. Dialogue: Canadian Philosophical Review, no. 56 (1) (2017), 65–87.
Prinz, Jesse. Gut Reactions: A Perceptual Theory of Emotion. Oxford: Oxford University Press, 2004.
Przyłębski, Andrzej. Etyka w świetle hermeneutyki. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2010.
Smith, Nicholas H. “Taylor and the Hermeneutic Tradition.” In: Charles Taylor, edited by Ruth Abby, 29–51. Cambridge, New York: Cambridge University Press, 2004. https://doi.org/10.1017/CBO9780511610837.002.
Taylor, Charles. A Secular Age. Cambridge–London: The Belknap Press of Harvard University Press, 2018.
Taylor, Charles. “Humanizm i nowoczesna tożsamość.” In: Rozmowy w Castel Gandolfo, vol. 1, edited by Krzysztof Michalski, 92–124. Warszawa–Kraków: Centrum Myśli Jana Pawła II – Wydawnictwo Znak, 2010.
Taylor, Charles. “Self-Interpreting Animals.” In: Human Agency and Language. Philosophical Papers I, 45–76. Cambridge: Cambridge University Press, 1985.
Taylor, Charles. Sources of the Self. The Making of the Modern Identity. Cambridge, MA: Harvard University Press, 1994.
Taylor, Charles. “The Concept of Person.” In: Human Agency and Language. Philosophical Papers I, 97–114. Cambridge: Cambridge University Press, 1985.
Taylor, Charles. “Theories of meaning.” In: Human Agency and Language. Philosophical Papers I, 248–292 (283-327). Cambridge: Cambridge University Press, 1985.
Vattimo, Gianni. Beyond Interpretation. The Meaning of Hermeneutics for Philosophy. Translated by David Webb. Cambridge: Polity Press, 1997.
Vattimo, Gianni. “Dialectics, Difference, Weak Thought.” In: Weak Thought, edited by Gianni Vattimo and Pier Aldo Rovatti, 39–52. Translated by Peter Carravetta. New York: SUNY Press, 2012.
Vattimo, Gianni. “The End of (Hi)story.” Chicago Review, vol. 35, no. 4 (1987), 20–30. https://doi.org/10.2307/25305376.
Vattimo, Gianni. The End of Modernity: Nihilism and Hermeneutics in Postmodern Culture. Translated by Jon R. Snyder. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1998.
Williams, Hugh. Dialogical Practice and Ontology of the Human Person. New York: Vantage Press, Inc., 2010.
Uniwersytet Śląski Polska
https://orcid.org/0000-0003-0732-7500
Miejsce pracy: Uniwersytet Śląski w Katowicach, WNS, kierwnik Zakładu Antropologii Filozoficznej i Kognitywistyki. Zainteresowania naukowe: etyka, etyki stosowane, neuroetyka, aksjologia, filozofia techniki. Uczestnik i członek Rady Naukowej międzynarodowej grupy naukowej CULTMEDIA
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
