Dialog a telewizyjna transmisja sportowa
Abstrakt
Przedmiotem badań artykułu jest tekst mówiony telewizyjnej transmisji sportowej, a zwłaszcza formy konwersacyjne, które dominują we współczesnym przekazie telewizyjnym. Z wybranych transmisji różnorodnych dyscyplin sportowych emitowanych we wrześniu i październiku 2020 r. wyekscerpowano materiał badawczy, który stanowi tekst komentarza prowadzonego przez dwie osoby – dziennikarza i eksperta bądź w konfiguracji dziennikarz–dziennikarz. W artykule rozpatrywany jest typ relacji komunikacyjnej pomiędzy nimi. Ponieważ mamy do czynienia z dwiema osobami, najbardziej naturalną formą wydaje się dialog. Jednak badania pokazują, że występują także inne formy komunikacyjne. Duety komentatorskie albo prowadzą profesjonalny dialog relacjonująco-komentatorski, albo ich wymiany przypominają reakcje rozemocjonowanych kibiców, albo pojawia się „monolog równoległy”, związany z prowadzeniem odrębnych narracji powiązanych tematycznie.
Słowa kluczowe
dialog; monolog; telewizyjna transmisja sportowa
Bibliografia
Źródła
Mecz piłki nożnej Bayern Monachium – Hertha Berlin, komentarz: Patryk Mirosławski, Tomasz Zieliński, Eleven Sports, 4.10.2020.
Mecz piłki nożnej Holandia – Polska, komentarz: Dariusz Szpakowski, Andrzej Juskowiak, TVP1, 4.09.2020.
Mecz piłki nożnej Lazio Rzym – Inter Mediolan, komentarz: Mateusz Święcicki, Mikołaj Kruk, Eleven Sports, 4.10.2020.
Mecz piłki nożnej Polska – Finlandia, komentarz: Mateusz Borek, Robert Podoliński, TVP1, 7.10.2020.
Mecz piłki ręcznej Polska – Szwecja, komentarz: Maciej Iwański, Iwona Niedźwiedź, TVP Sport, 6.10.2020.
Mecz piłki siatkówej kobiet ŁKS – Calcitu Volley Kamnik, komentarz: Adrian Brzozowski, Milena Sadurek, Polsat Sport, 6.10.2020.
Mecz snookera Aaron Hill – Ronnie O’Sullivan, komentarz: Michał Ebert, Grzegorz Biernadski, Eurosport, 24.09.2020.
Literatura
Grochala B., 2012: Dwugłos dziennikarsko-ekspercki – wpływ czynników pragmatycznych na sposób konstruowania komentarza sportowego/relacji sportowej na żywo. „Język a Kultura”, XXIII, s. 199–209.
Grochala B., 2016: Telewizyjna transmisja sportowa w ujęciu genologii lingwistycznej (na materiale transmisji meczów piłki nożnej). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
Hagège C., 1985: L’homme de parole. Contribution linguistique aux sciences humanines. Fayard. Paris.
Jachimowska K., 2005: Tekst jako element komunikatu telewizyjnego (na materiale programów publicystycznych). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
Kita M., 2004: Medialna moda na dialog. W: Kita M., red.: Dialog a nowe media. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice, s. 171–188.
Ligara B., Rusowicz A., 1979: Dialog telewizyjny. Próba typologii. „Zeszyty Prasoznawcze”, nr 3, s. 21–34.
Loewe I., 2013: Dyskurs telewizyjny. W: Malinowska E., Nocoń J., Żydek-Bednarczuk U., red.: Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej. Universitas. Kraków, s. 289–311.
Loewe I., 2018: Dyskurs telewizyjny w świetle lingwistyki mediów. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice.
Mukařovski J., 1970: Wśród znaków i struktur. Państwowy Instytut Wydawniczy. Warszawa.
Ostrowski A., 2007: Telewizyjna transmisja sportowa, czyli największy teatr świata, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu. Wrocław.
Ożdżyński J., 1979: Mówione warianty wypowiedzi w środowisku sportowym. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław.
Skudrzykowa A., Urban K., 2000: Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i pragmatyki językowej. Spółka Wydawniczo-Księgarska, sp. z o.o. Warszawa.
Sobczak B., 2018: Retoryka telewizji. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań.
Szkudlarek-Śmiechowicz E., 2010: Tekst w radiowej i telewizyjnej debacie politycznej. Struktura, spójność, funkcjonalność. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. Łódź.
Warchala J., 1991: Dialog potoczny a tekst. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice.
Winiarska J., 2001: Operatory metatekstowe w dialogu telewizyjnym. Universitas. Kraków.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
