Sposoby realizacji funkcji perswazyjnej w ogłoszeniach z dziedzin: praca/ nauka zawodu zamieszczanych w dzienniku „Czas” w drugiej połowie XIX wieku
Abstrakt
Ways of Realising Persuasive Function in Job/ Professional Training Advertisements from the “Czas” Newspaper in the Second Half of the 19th Century
The article examines job and professional training advertisements published in Kraków in the daily newspaper “Czas” between 1850 and 1890. The analysed material includes both: job offers and announcements of job seekers. In the education section of the newspaper the advertisements are published by schools, enterprises, teachers’ institutions and individuals ready to accept pupils for apprenticeship programs. The analysis covers the persuasive vocabulary (the role of the name of the advertiser, most common adjectives and adverbs evaluating the service), genre of the advertisement (announcement, request, letter, and all sorts of hybrid forms) as well as the grammatical level of the analysed texts (persuasive aspect of compound sentences). The analysis of the material leads to the conclusion that the advertisements published in the “Czas” newspaper between 1850 and 1890 rarely realise the persuasive function only. Their persuasive role was realised through the selection of vocabulary and genre as well as by modifying and combining features of various genres.
Key words: function, persuasion, advertisement, job, professional training
Bibliografia
Źródła
„Czas” – wybrane numery z lat: 1850–1890.
Słowniki
SJPD X – Słownik języka polskiego. Doroszewski W., red. T. 10. Warszawa 1968.
SJPK III – Słownik języka polskiego. Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., red. T. 3. Warszawa 1904.
Literatura
Bajerowa I., 2000: Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja. T. 3: Składnia. Synteza. Katowice.
Janiak-Jasińska A., 1998: Aby wpadło w oko... O reklamie handlowej w Królestwie Polskim w początkach XX wieku na podstawie ogłoszeń prasowych. Warszawa.
Wierzbicka A., 2004: Genry mowy. W: Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., Szadura J., red.: Akty i gatunki mowy. Lublin, s. 99–106.
Witosz B., 2005: Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki. Katowice.
Wojtak M., 1992: O początkach stylu religijnego w polszczyźnie. „Stylistyka” I, s. 90–97.
Wołk M., 2007: Ogłoszenie jako akt mowy i gatunek tekstu. Studium z semantyki i składni. Toruń.
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej Polska
Ewelina Gajewska, dr, pracuje w Katedrze Teorii i Praktyk Komunikacji Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku Białej. Zainteresowania badawcze: komunikacja perswazyjna, polski dyskurs reklamowy XIX i XX wieku. Wybrane artykuły: Słowa, które odchodzą. Analiza wybranej leksyki o funkcji perswazyjnej na przykładzie polskich tekstów reklamowych początku XX wieku („Świat i Słowo” 2013, nr 2(21)); Sposoby wykorzystania motywu autorytetu w polskiej reklamie XX-lecia międzywojennego (w: Autorytet słowa w działaniach człowieka: odpowiedzialność dla bezpieczeństwa. Red. J. Wojciechowska. Bielsko-Biała 2015).
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Właściciele praw autorskich do nadesłanych tekstów udzielają Czytelnikowi prawa do korzystania z dokumentów pdf zgodnie z postanowieniami licencji Creative Commons 4.0 International License: Attribution-Share-Alike (CC BY-SA 4.0). Użytkownik może kopiować i redystrybuować materiał w dowolnym medium lub formacie oraz remiksować, przekształcać i wykorzystywać materiał w dowolnym celu.
1. Licencja
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego zapewnia natychmiastowy otwarty dostęp do treści swoich czasopism na licencji Creative Commons BY-SA 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/). Autorzy publikujący w tym czasopiśmie zachowują wszelkie prawa autorskie i zgadzają się na warunki wyżej wymienionej licencji CC BY-SA 4.0.
2. Oświadczenie Autora
Autor deklaruje, że artykuł jest oryginalny, napisany przez niego (i współautorów), nie był wcześniej publikowany, nie zawiera stwierdzeń niezgodnych z prawem, nie narusza praw innych osób, jest przedmiotem praw autorskich, które przysługują wyłącznie autorowi i jest wolny od wszelkich praw osób trzecich, a także, że autor uzyskał wszelkie niezbędne pisemne zgody na cytowanie z innych źródeł.
Jeśli artykuł zawiera materiał ilustracyjny (rysunki, zdjęcia, wykresy, mapy itp.), Autor oświadcza, że wskazane dzieła są jego dziełami autorskimi, nie naruszają niczyich praw (w tym osobistych, m.in. prawa do dysponowania wizerunkiem) i posiada do nich pełnię praw majątkowych. Powyższe dzieła udostępnia jako część artykułu na licencji „Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe”.
UWAGA! Bez określenia sytuacji prawnej materiału ilustracyjnego oraz załączenia stosownych zgód właścicieli majątkowych praw autorskich publikacja nie zostanie przyjęta do opracowania redakcyjnego. Autor/autorka oświadcza równocześnie, że bierze na siebie wszelką odpowiedzialność w przypadku podania nieprawidłowych danych (także w zakresie pokrycia kosztów poniesionych przez Wydawnictwo UŚ oraz roszczeń finansowych stron trzecich).
3. Prawa użytkownika
Zgodnie z licencją CC BY-SA 4.0 użytkownicy mogą udostępniać (kopiować, rozpowszechniać i przekazywać) oraz adaptować (remiksować, przekształcać i tworzyć na podstawie materiału) artykuł w dowolnym celu, pod warunkiem, że oznaczą go w sposób określony przez autora lub licencjodawcę.
4. Współautorstwo
Jeśli artykuł został przygotowany wspólnie z innymi autorami, osoba zgłaszająca niniejszy formularz zapewnia, że została upoważniona przez wszystkich współautorów do podpisania niniejszej umowy w ich imieniu i zobowiązuje się poinformować swoich współautorów o warunkach tej umowy.
Oświadczam, że w przypadku nieuzgodnionego z redakcją i/lub wydawcą czasopisma wycofania przeze mnie tekstu z procesu wydawniczego lub skierowania go równolegle do innego wydawcy zgadzam się pokryć wszelkie koszty poniesione przez Uniwersytet Śląski w związku z procedowaniem mojego zgłoszenia (w tym m.in. koszty recenzji wydawniczych).
