Artykuł dotyczy zjawiska sztuki wykorzystującej tzw. mokre lub biologiczne media. Eduardo Kac – autor artykułu, a zarazem prezentowanych prac – stara się wprowadzić zupełnie nową formę sztuki: bio art oraz niektóre jego odmiany (sztuka transgeniczna, sztuka telerobotyczna, sztuka białkowa czy sztuka biotelematyczna). Jednocześnie podkreśla filozoficzne, etyczne i społeczne implikacje takiej twórczości artystycznej. Ponieważ jego prace badają granice między ludźmi, zwierzętami i robotami, a co więcej – manipulują życiem lub wręcz je tworzą, muszą być realizowane z najwyższą ostrożnością, ze świadomością złożonych problemów, jakie niosą, i przede wszystkim – z zobowiązaniem do szacunku, troski i miłości wobec stworzonego życia.

Artykuł dotyczy problematyki idei jednostkowych w systemie Plotyna. Autor twierdzi, że koncepcji tej, przedstawionej w Enneadach, nie należy postrzegać w oderwaniu od zasad ontologii Plotyna. Można to udowodnić, wskazując na kontekst psychologiczny, w jakim Plotyn umieszcza to zagadnienie, oraz na sposób rozumienia sfery noetycznej w kategoriach wielości, co pociąga za sobą indywidualizację dusz – charakterystyczną cechę myśli Plotyna. Traktuje on idee jednostkowe jako powiązane z koncepcją alēthēs anthrōpos – istotnym sposobem bycia człowieka w hipostazie Umysłu (nous).

Artykuł koncentruje się na interpretacyjnej analizie problematycznej konstrukcji absolutu (absolutów) w systemie Kamieńskiego, która jest niepewna i kontrowersyjna. Absolut w ujęciu Kamieńskiego nie jest absolutem wszystkich rzeczy (Bogiem), lecz człowiekiem – „absolutem wszystkich ludzkich rzeczy”. To sprawia, że koncepcja polskiego filozofa znacząco różni się nie tylko od poglądów innych polskich myślicieli, lecz także od stanowiska Hegla. Według Kamieńskiego człowiek uzyskuje wiedzę o istnieniu absolutu na podstawie jego „rezultatów”. Nie może być on rozpoznany w sposób racjonalny. Uznanie absolutu w sensie heglowskim byłoby możliwe jedynie wtedy, gdyby człowiek sam stał się Bogiem. Stąd też a priori wiedza o absolutnym jest możliwa jedynie w odniesieniu do świata ludzkiego.

Artykuł dotyczy relacji między ujęciem pojęcia „metafizyki” u Hartmanna i Wittgensteina. Główna teza brzmi następująco: pomimo kantowskich źródeł obu stanowisk, koncepcje Hartmanna i Wittgensteina należy uznać za niezależne od siebie.

Artykuł przedstawia koncepcję redukcji transcendentalnej u Husserla, rozumianą jako sposób ujawniania tych konstytutywnych osiągnięć świadomości, które pozostają zakryte w postawie naturalnej. Na ten aspekt pism Husserla zwracali uwagę Ludwig Landgrebe, Paul Janssen oraz Shigeru Taguchi. Uwzględniając ich prace, autor skupia się na redukcji jako wyłączeniu tezy postawy naturalnej. Aby jednak wyłączyć tę tezę, należy ją najpierw ujawnić i rozpoznać jako tezę, ponieważ w postawie naturalnej jest ona spełniana anonimowo i pozostaje ukryta. Redukcja tezy postawy naturalnej prowadzi do jej refleksyjnego ujawnienia, czyli powstrzymania się od jej anonimowego, bezrefleksyjnego spełniania. To właśnie poprzez ujawnienie tezy – ujętej jako doświadczenie świadomości – rozpoznajemy, że rzeczywistość musi być rozumiana jako korelat tej tezy, a ostatecznie: jako korelat podmiotowości, która działa jako jej spełnienie. Tym samym, teza o istnieniu świata, anonimowo spełniana w postawie naturalnej, dzięki redukcji zostaje rozpoznana jako konstytutywne osiągnięcie świadomości.

Artykuł dotyczy pojęcia „nieświadomości” w historii filozofii pokartezjańskiej. Koncentrując się na koncepcji B. Spinozy, autor analizuje możliwość pewnego ujęcia hipotezy nieświadomości u Spinozy oraz jego wizji psychologii jako spekulatywnej wersji freudyzmu (praktyczną część filozofii Spinozy można uznać za wersję analizy freudowskiej).

Celem artykułu jest omówienie dwóch rodzajów naiwnie pojmowanej etyki, traktowanej jako wyraz dążenia do uzasadnionego zrozumienia świata. To dążenie, które nie ma zakorzenienia nawet w nauce, jest intuicyjnie niezawodne. Oba rodzaje etyki opierają się na określonych słowach-kluczach: a recentiori (pochodzące od „teraz”) wyraża pogląd, według którego wszystko, co rozpoznajemy, rozpoznawane jest po raz pierwszy, natomiast a satori (sanskryt – „od przebudzenia”) odnosi się do mistycznej przemiany osobowości. Porównanie między nimi dokonuje się na gruncie recentywizmu, zgodnie z którym opis danego zjawiska może być uznany za uzasadniony jedynie w czasie rzeczywistym. W obu przypadkach wyróżnia się element wędrujący (recens), ukierunkowany na samodoskonalenie i nirwanę. Jednocześnie jest on wspólnym elementem obu typów etyki.

Przyjmując doświadczenie człowieka zarówno jako punkt wyjścia, jak i metodę badawczą antropologii filozoficznej, Karol Wojtyła połączył dwa pozornie odrębne i sprzeczne stanowiska filozoficzne: metafizykę i fenomenologię. Nowa metoda znalazła wyraz w teorii doświadczenia człowieka (osoby), rozumianego jako doświadczenie fenomenologiczne, zakorzenione w świadomym przeżywaniu podmiotu poznającego, który – jako osoba – staje wobec samego siebie zarówno jako podmiot, jak i przedmiot. Ta perspektywa – będąca swoistym samopoznaniem konkretnego człowieka, opartym na jego osobistym doświadczeniu rozumianym w ten sposób – jawi się jako ostateczny moment doświadczenia człowieka. Równocześnie tego rodzaju osobiste doświadczenie umożliwia ujęcie całościowe, obejmujące w sobie trzy rodzaje doświadczenia oraz różne postawy poznawcze. Przyjmując tę ideę za punkt wyjścia, doświadczenie „innego” ukazuje się jako doświadczenie „nie-ja”, co czyni koniecznym uzasadnienie własnej obecności w obszarze doświadczenia człowieka oraz wyjaśnienie jego metodologicznej swoistości.

Celem niniejszego artykułu jest próba ujęcia wybranych zagadnień typowych dla antropologii filozoficznej z punktu widzenia metafizyki Alfreda Northa Whiteheada. Sam Whitehead nie przedstawił rozwiniętej teorii antropologicznej. Jednak jeśli jego teoria metafizyczna ma stanowić możliwość interpretacji każdego elementu możliwego doświadczenia, może również okazać się użyteczna jako nowa perspektywa badawcza dla antropologii. Z tego powodu rozpoczynam od krótkiego omówienia metafizyki Whiteheada: bytu aktualnego (jednej z kluczowych kategorii Whiteheada), opisu procesu jednoczenia się bytu aktualnego oraz dynamicznej struktury organizmu żywego (w tym człowieka). Na zakończenie podejmuję próbę analizy niektórych zagadnień antropologii filozoficznej z tej perspektywy: nieśmiertelności osobowej, tożsamości, wolności oraz otwartości człowieka na świat.

Idea „upodobniającego zjednoczenia”, rozwinięta przez Jana od Krzyża, jest szeroko omawiana przez badaczy jego dzieła. Kluczowe pytania dotyczą tu nie tylko tego, jak możliwe jest tego rodzaju zjednoczenie – będące najwyższym momentem mistycznego zjednoczenia osiągalnym w życiu doczesnym – w duszy mistyka, lecz także jaką rolę odgrywają dwie podstawowe władze duszy: rozum i wola. Według Jana ich zadania są jasno określone: w akcie zjednoczenia z Bogiem zwracają się ku swoim nadprzyrodzonym przedmiotom, którymi są odpowiednio cnoty wiary i miłości. Nadal jednak nierozstrzygnięte pozostaje pytanie o naturę tego zjednoczenia w takim właśnie ujęciu. Czy jest ono rodzajem wglądu intelektualnego, czy raczej doświadczeniem uczucia i woli? Jak należy rozumieć „substancjalne dotknięcia” w samym wnętrzu duszy, o których Jan wspomina w opisach stanów najwyższego zjednoczenia? Wreszcie, czym różni się zjednoczenie w substancji duszy od przemiany jej władz i czy to zjednoczenie jest tożsame z uczestnictwem w samym życiu Boga, jak opisuje to Jan? Celem niniejszego artykułu jest próba odpowiedzi na te pytania.

Zakład Pascala pozostaje jednym z najbardziej oryginalnych argumentów dotyczących fundamentalnych zagadnień filozofii religii. Szczególnie interesujący jest jego wieloaspektowy charakter, łączący analizę filozoficzną i teologiczną z elementami rachunku prawdopodobieństwa oraz teorii gier. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie krytyki tego argumentu dokonanej przez Alana Hájeka, współczesnego australijskiego filozofa. Hájek twierdzi, że idea Pascala o „opłacalności” wiary w Boga opiera się na błędnym rozumowaniu. W świetle współczesnej wiedzy z zakresu teorii prawdopodobieństwa Hájek odrzuca wszystkie trzy kluczowe przesłanki Pascala:
1. Racjonalne jest przypisywanie dodatniej wartości prawdopodobieństwu istnienia Boga.
2. Człowiek musi dokonać wyboru: wierzyć lub nie wierzyć, a skutki tego wyboru można przewidzieć w zależności od tego, czy Bóg istnieje, czy nie.
3. Racjonalność nakazuje wybór działania prowadzącego do największej oczekiwanej wartości.

Recenzja książki Aleksandra R. Bańki „Désiré Merciera ogólna teoria pewności”, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2008.

Recenzja książki Krzysztofa J. Pawłowskiego „Dyskurs i asceza. Kształtowanie człowieczeństwa w kontekście mistyki filozoficznej”, Kraków: TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów, 2007.

Recenzja książki Janiny Gajdy-Krynickiej „Filozofia przedplatońska”, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.

Recenzja książki Milovana Ješiča „Metamorfózy Descarta vo filozofickej recepcii Hegela, Husserla a Heideggera”, Prešov: Vydavatel’stvo Rokus, 2006.

Recenzja książki Józefa Tischnera „Etyka a historia. Wykłady”, Kraków: Instytut Myśli Józefa Tischnera, 2008.

Relacja z międzynarodowej konferencji „Cielesność jako przedmiot refleksji w najnowszej filozofii”, która odbyła się w dniach od 12 do 14 maja 2009 roku w Ustroniu. Organizatorem konferencji był Zakład Antropologii Filozoficznej i Filozofii Cywilizacji oraz Polskie Towarzystwo Filozoficzne Oddział w Katowicach.

Relacja z konferencji „Argumentacja i racjonalna zmiana przekonań”, która odbyła się w dniach od 1 do 3 kwietnia 2009 roku w Ustroniu. Organizatorem konferencji był Instytut Filozofii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Relacja z konferencji „Jaka «prima philosophia» w XXI wieku?”, która odbyła się w dniach od 5 do 6 maja 2009 roku w Katowicach. Organizatorem konferencji było Koło Naukowe Filozofów przy Instytucie Filozofii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.