Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2015
|
Abstrakt
| s. 14-29
13 maja 1930 r., po niespełna czteroletnich rządach zmarł bp Arkadiusz Lisiecki. Złożona sytuacja społeczno-polityczna na Śląsku oraz zwyczaje panujące wśród duchowieństwa diecezji katowickiej spowodowały, że od kandydatów wymagano nie tylko posiadania dogłębnej wiedzy teologicznej i nieposzlakowanego życia moralnego, ale również znajomości zagadnień politycznych, umiejętności rozwiązywania problemów narodowościowych istniejących na Górnym Śląsku oraz zdolności kierowniczych. Autor artykułu w oparciu o raporty nuncjusza apostolskiego w Warszawie pokazuje kulisy wyboru trzeciego biskupa diecezji katowickiej. Poznajemy cechy, jakie – w opinii nuncjusza – miał posiadać przyszły biskup śląski oraz charakterystykę poszczególnych kandydatów. Ponadto dowiadujemy się, kto był zaufanym doradcą nuncjusza apostolskiego przy opiniowaniu kandydatów i co przesądziło o tym, że biskupem katowickim został ks. Stanisław Adamski, a nie bp Teodor Kubina czy jeszcze inny z proponowanych kapłanów.
2015-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
08-02-2021
|
Abstrakt
| s. 49-62
Anonimowy Żywot świętego Awita, biskupa Vienne stanowi interesujący przykład średniowiecznego dzieła hagiograficznego. W artykule podjęty został wątek relacji pomiędzy prezentowanym dziełem a spuścizną epistolarną jego bohatera. Żywot stanowi jednak dość pobieżną prezentację życia biskupa Vienne, nie jest precyzyjny także w przytoczeniu jego dzieła literackiego. Opiera się w dużej mierze na Żywocie jego brata, biskupa Apolinarego, koncentrując się na kontrowersji z królem Zygmuntem i cudach dokonanych przez Apolinarego. Wprawdzie w korespondencji Awita odnaleźć można potwierdzenie wielu faktów wspomnianych w Żywocie, to jednak wyraźnie zaznacza się cel, jaki przyświecał jego autorowi – ukazanie i uzasadnienie świętości biskupa Vienne. Uzupełnieniem artykułu jest pierwszy polski przekład Żywotu świętego Awita, biskupa Vienne.
2021-02-08
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
25-01-2025
|
Abstrakt
| s. 7-19
W pierwszych miesiącach po zakończeniu II wojny światowej część biskupów polskich wspierała nowe władze w procesie odbudowy kraju. Do grupy tej należał biskup katowicki Stanisław Adamski. O jego inicjatywach podejmowanych w tych kierunku był informowany Watykański Sekretariat Stanu. W Rzymie uważano go za skłonnego do współpracy z komunistycznymi władzami. W maju 1947 r. bp Adamski uległ częściowemu paraliżowi po przebytym udarze. Na jego miejsce Stolica Apostolska zamierzała powołać dotychczasowego biskupa polowego ks. Józefa Gawlinę. W styczniu 1948 r. rozpoczął on przygotowania do powrotu do kraju. Sprzeciw rządu warszawskiego uniemożliwił realizację tych planów. Analiza nieznanych dotąd materiałów z A rchiwum Historycznego Sekretariatu Stanu pozwala nie tylko uzupełnić wiedzę na ten temat, ale również pokazać motywy, jakimi kierowali się główni aktorzy wydarzeń (Watykan, prymas Polski, biskup katowicki, rząd polski na uchodźstwie).
2025-01-25
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
13-05-2023
|
Abstrakt
| s. 147-159
W artykule autor omawia jedną z typowych biografii kandydata na biskupa na przykładzie ks. Jerzego Stroby sufragan dla archidiecezji gnieźnieńskiej a faktycznie - sufragana w ordynariacie gorzowskim u boku biskupa Wilhelma Pluty. Biografia ma układ chronologiczny i prezentuje śląskiego duchownego, który święcenia kapłańskie przyjął w czasie wojny z rąk kardynała Adolfa Bertrama, a po zakończeniu wojny pracował na różnych stanowiskach w diecezji katowickiej. W 1958 roku został skierowany do pomocy innemu śląskiemu biskupowi Wilhelmie Plucie, rządcy w ordynariacie gorzowskim, który w 1967 roku stał się administracją apostolską a w 1972 –roku został podniesiony do rangi diecezji. Autor stawia także hipotezy na temat okoliczności wyboru i nominowania Stroby na biskupa.
2023-05-13
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
08-02-2021
|
Abstrakt
| s. 63-73
Powstała w 1925 r. diecezja śląska (katowicka) należała do najludniejszych w Polsce. Jednak to nie liczba mieszkańców, ale złożoność problemów (duszpasterstwo niemieckie, zaangażowanie polityczne duchowieństwa, troska o wychowanie rodzin robotniczych w duchu chrześcijańskim) decydowała, iż już pięć lat po jej powstaniu biskup Arkadiusz Lisiecki wystąpił do papieża Piusa XI z prośbą o mianowanie biskupa pomocniczego. Niestety jego śmierć w 1930 r. przeszkodziła w realizacji tych planów. Z podobną prośbą zwrócił się w 1933 r. do papieża kolejny biskup śląski, Stanisław Adamski. W 1934 r. Watykan mianował ks. Teofila Bromboszcza pierwszym biskupem pomocniczym. Autor, analizując opinie kard. Augusta Hlonda o kandydatach, odpowiada na pytanie, co przesądziło o tej nominacji oraz jakie warunki przekreśliły szansę pozostałych kandydatów.
2021-02-08
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
05-10-2023
|
Abstrakt
| s. 24–37
The mid-third century persecutions of Christians spread over the entire Roman Empire. Thank to Cyprian’s correspondence, we are familiar with their course and the developments in the African church after their termination. After the persecutions ceased, Cyprian commenced the process of reconciliation in the Church, establishing the rules for the reinstatement of the lapsed. He argued against the practice of recommendation letters issued by the Confessors on the one hand, and against the rigorists who denied the fallen any possibility of returning to the Church on the other. The Confessors pointed to their unique relationship with the crucified Christ resulting from the tortures they had withstood. The rigorists claimed that only baptism cleansed heavy sins, including the denunciation of Christ, therefore, it is impossible for the Church to forgive those sins again after baptism. Cyprian adopted the following principle: ecclesiastical communion may be offered, but it has to be preceded by penance, and it is only the bishop or priests acting on his behalf that have the right to grant it. He justified the possibility of restoring the lapsed by claiming that the Church was a community of repenting sinners. Granting the ecclesiastical communion is without prejudice to the Lord’s decision at the Last Judgment, but it gives hope and support to the sinner, so that he may persevere in his penance. Cyprian’s objection against Confessors granting ecclesiastical communion – the practice that was well established in the Church and considered as lawful – resulted directly from his understanding of the Church as a community gathered around the bishop. As the successors of the Apostles, bishops are depositaries of the gifts and executors of the commands which Christ has left to His Church. Reinstating the lapsed, they act on behalf of the Church, without invoking their personal merits, as the Confessors did.
2023-10-05
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 311-331
Wśród wielu męczenników starożytności chrześcijańskiej szczególną czcią cieszył się diakon Szczepan, pierwszy męczennik za wiarę. Jego kult rozszerzył się zwłaszcza dzięki odnalezieniu jego ciała. Część jego relikwii dotarła także do afrykańskiej Hippony w czasie, gdy duszpasterzował tam święty Augustyn. Biskup, ostrożny wobec pojawiających się nowinek, polecił jednak zbudować męczennikowi kaplicę, pozwalając na kult jego relikwii oraz badając przypadki pojawiających się cudów przypisywanych męczennikowi. W swoim nauczaniu starał się jednak wskazywać na istotę kultu, koncentrować uwagę wiernych na Chrystusie działającym za wstawiennictwem Szczepana. Postać świętego diakona ukazywał jako naśladowcę Zbawiciela. Jego postawa służyła za przykład dla wiernych. Kult relikwii i zachwyt nad dokonującymi się cudami odnosił do działania samego Boga objawiającego swą moc wobec wiernego ludu.
2016-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2015
|
Abstrakt
| s. 30-38
Rozpracowanie i paraliżowanie działalności ludzi Kościoła było dla Służby Bezpieczeństwa wyzwaniem, wymagającym pieczołowitości i skrupulatności. Biskup katowicki Herbert Bednorz był inwigilowany poprzez operacyjne rozpracowania o kryptonimach: „Rodzina” i „Krzyżak”. Chodziło o wykazanie, że biskup korumpuje urzędników i zbiera informacje z instytucji państwowych oraz wprowadza atmosferę walki, oporu i nielojalności wobec komunistycznego państwa.
2015-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
22-10-2020
|
Abstrakt
| s. 66-82
Świętość to cel, jaki Pan Bóg stawia każdemu chrześcijaninowi. Aby ów cel osiągnąć, człowiek korzysta ze środków obecnych w Kościele. Na ten temat powstało już wiele publikacji naukowych i przewodników duchowych, m.in.: J. Bochenka Zarys ascetyki, T. Mertona Modlitwa i świętość, Nowy człowiek, T. á Kempis O naśladowaniu Chrystusa czy E. Werona Teologia życia wewnętrznego ludzi świeckich. W niniejszym artykule przedstawiono nauczanie Biskupa Czesława Domina, który w wielu swoich wystąpieniach podejmował temat środków rozwoju świętości. Podczas opracowywania tekstu sięgnięto po metodę porównawczo-analityczną. Wśród środków rozwoju świętości Biskup Domin wyróżnia modlitwę, życie sakramentalne, walkę ze złem i kult. W swoich wystąpieniach podkreśla wartość modlitwy, zaznaczając, że nie należy wątpić w jej skuteczność i w rozmowie z Bogiem wykazać postawę wręcz natarczywą. Swoją pełnię modlitwa osiąga w sakramentach świętych. Zauważa także, że istotnym środkiem rozwoju świętości jest walka ze złem, którą człowiek ma podjąć poprzez słowo Boże, modlitwę i post. Ostatnią pomocą w dążeniu do doskonałości jest kult Miłosierdzia Bożego, Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny i św. Michała Archanioła. Słowa biskupa, bardzo proste i mądre zarazem, są nieocenioną pomocą w dążeniu człowieka do świętości.
2020-10-22
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
DE
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 390-407
Pełna dynamicznych przemian historia Kościoła na terenie Zaolzia w latach 1938-1945 miała szczególny przebieg z powodu etnicznej różnorodności tego regionu, którą stanowili Polacy, Niemcy i Czesi. Od 1918 Zaolzie znajdowało się pod czeską władzą, a zostało włączone do Polski jesienią 1938 roku w wyniku decyzji podjętej na konferencji w Monachium. Jeśli chodzi o organizację kościelną, stanowiło część dużej niemieckiej diecezji wrocławskiej, znajdującej się pod jurysdykcją kard. Adolfa Bertrama. Zaolzie po włączeniu do Polski znalazło się pod zarządem biskupa katowickiego Stanisława Adamskiego. Istniejące od 1918 roku napięcia w sferze politycznej, wzrosły po roku 1938. Również w katolickich parafiach zdarzały się konflikty, szczególnie podczas niemieckich i czeskich nabożeństw. Po niemieckim ataku na Polskę w 1939 roku Trzecia Rzesza przejęła administrację Zaolzia, wprowadzając ograniczenia dla Polaków i Czechów. W 1940 Zaolzie wróciło do diecezji wrocławskiej. W artykule zostały omówione najważniejsze kierunki przemian.
2016-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2012
|
Abstrakt
| s. 331-342
Wielki kryzys gospodarczy (1929-1935) w sposób szczególny dotknął najbardziej uprzemysłowioną część II Rzeczypospolitej – Górny Śląsk. Znaczny spadek produkcji związany z bezrobociem przekraczającym 30% osób zawodowo czynnych wywołał wiele negatywnych skutków społecznych. Kościół katolicki w diecezji katowickiej podjął szereg działań mających na celu zminimalizowanie negatywnych zjawisk i otoczenie opieką najbardziej potrzebujących. W tym celu powoływał i reorganizował organizacje charytatywne. Najważniejszą, koordynującą wszystkie działania dobroczynne organizacją, był Związek Towarzystw Dobroczynnych „Caritas”. Oprócz niego na wielką skalę niosły pomoc Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia im. Świętego Wincentego á Paulo. Dużą rolę odgrywały wszystkie zakony i zgromadzenia działające na terenie diecezji. Ordynariusze katowiccy (ksiądz biskup Arkadiusz Lisiecki i ksiądz biskup Stanisław Adamski) zabiegali również o kształcenie kadry dla organizacji charytatywnych, wysyłając działaczy na kursy lub organizując odpowiednie szkolenia w Katowicach.
2012-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2017
|
Abstrakt
| s. 290-300
Wyższe Studium Nauk Społeczno-Gospodarczych (obecny Uniwersytet Ekonomiczny) w Katowicach formalnie założone zostało 3 grudnia 1936 roku, a inauguracja nauczania miała miejsce 11 stycznia 1937 roku. Studium było prywatną wyższą szkołą zawodową, ale we wspieranie jego działalności zaangażowane były znaczące osobistości ówczesnego województwa śląskiego. Jedna z nich to bp katowicki Stanisław Adamski, w latach 1937–1939 bardzo zainteresowany rozwojem uczelni. To dzięki niemu doprowadzono do nauczania etyki w programie studiów Wydziału Organizacji Przemysłowej. O tym, jak do tego doszło, informuje niniejszy przyczynek włącznie z przybliżeniem osoby doc. dr. Mariana Heitzmana – pierwszego wykładowcy etyki w katowickiej uczelni.
2017-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
20-12-2023
|
Abstrakt
| s. 176-209
Powstanie Administracji Apostolskiej dla Śląska Górnego (1922) - diecezji katowickiej pociągało za sobą znaczne wydatki. Władze w Katowicach uważały, że wraz z podziałem terytorialnym diecezji wrocławskiej winno dokonać się również podziału jej majątku. Najważniejsza część „dóbr wrocławskich” znalazła się na terenie Czechosłowacji. Podział majątku kościelnego był skomplikowany gdyż wpisywał się w szerszy problem dotyczący istnienia i roli Kościoła katolickiego na tym terenie. Ostatecznie diecezja katowicka nie doczekała się uposażenia z dóbr diecezji wrocławskiej. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie sporu oraz sposobu jego rozwiązania. Poznajemy również działania głównych zainteresowanych podziałem wspomnianych dóbr którymi byli biskup katowicki działający w porozumieniu z rządem polskim, biskup wrocławski, rząd w Czechosłowacji, a w końcu Stolica Apostolska.
2023-12-20
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
10-01-2022
|
Abstrakt
| s. 211-237
Abstrakt
Niniejsze opracowanie stanowi uzupełnienie dotychczasowej wiedzy na temat wygnania biskupów katowickich w latach 1952-56. Autor w oparciu o nieznane materiały z archiwum Watykańskiego Sekretariatu Stanu przedstawia mechanizmy otrzymywania informacji na temat sytuacji na Śląsku w czasie kiedy oficjalne środki komunikacji były utrudnione i kontrolowane przez władze komunistyczne.
Odsłania czytelnikom kulisy podejmowanych przez Stolicę Świętą działań w stosunku do narzuconych przez władze PRL-u wikariuszy kapitulnych. Poznajemy wyjątkową rolę w tych wydarzeniach biskupa Józefa Gawliny.
Słowa kluczowe: Adamski, wygnanie biskupów, Katowice, Gawlina, Watykan
2022-01-10
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2011
|
Abstrakt
| s. 529–546
Community of a person with God in Christ is the basis of creation in the Church and through the Church a new interpersonal community. This is related closely to the fact of a reinvention and reminding by Vaticanum II and a post-council Magisterium Ecclesiae that the Church making a pilgrimage on the earth develops as a brotherly community of all the faithful and at the same time as a community of local Churches. Such a vision of the Church is most of all a consequence of viewing the Church as a complex reality. This una realitas complexa is in the documents of the Second Vatican Council described as unity or a catholic fullness and even “holy mystery of unity”. This unity does not have its counterpart in lay communities. Its outstanding character comes from the fact that it refers to a divine-humane reality and its result is unity in multiplicity. On this awareness of a teandric character of an ecclesiastical reality Vaticanum II builds up its lecture on the internal structure of the Church as a diverse unity. This is a unity in a diversity of the faithful and a unity in a multiplicity of local Churches which centre is Christ-the Head represented by the community of pastors with the bishop of Rome. Not only this multiplicity and diversion does not disturb unity, but give it a character of communion. Hence the major thesis of of the post-council ecclesiology is based on the statement that the Church is a gathering that is shaped in a diversity of the faithful (communio fidelium), unity in the multiplicity of local Churches (communio ecclesiarum) and a gathering gathered round Christ represented in the power of the Spirit by a community of the pastors (communio hierarchica).These three realities in the post-council ecclesiology are perceived as the basic dimensions of the internal structure of the Church: charismatic, universal-and-local as well as hierarchical.
2011-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2006
|
Abstrakt
| s. 39-50
The charitably philanthropic work of Lodzki Church has one’s own rich tradition reaching second half of 19th century and is connected with the person of priest Ludwik Dąbrowski – the first ordinary of Lodz diocese established in the year 1920. Activities of the Church in this field entered with golden syllables the history of industrial Lodz, especially during the First World War First, and later in years of the great economic crisis. From the beginning of existence of Diocese the charitably philanthropic work of the Church was developed in four principle forms and was driven by associations and charitable organizations, orders, parish charitable points „Caritas” and by immediate charitable action in cooperation with the laic charitable organizations. From the church organizations in the most vital way acted established by the bishop Tymieniecki in the year 1931 the Committee Mayday for the Poorest under the name „Immediate Meal”. Already in the year 1932 it had at its own disposal 15 kitchens, which daily gave over 6 thousand of meals. In order to unify and stimulate the charitable action, the Committee of Charitable Unions „Caritas” was appointed to live from the initiative of another lodzki ordinary Włodzimierz Jasiński in April 1936. It was composed of the following charitable companionship: Immediate Meal, Committee of Summer Camps, Central Committee „Caritas”, parish departments „Caritas”. The committee had also in view keeping contact with the state institutions responsible for social welfare and wholesome, moreover conquering of material subsidies for charitable aims. The explosion of Second World War put the end of the charitably philanthropic action driven.
2006-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2016
|
Abstrakt
| s. 302-310
W swoim komentarzu do Rdz Iszodad z Merw, zgodnie z praktyką powszechnie stosowaną w VIII i IX wieku, adaptuje i kompiluje różne teksty egzegetyczne. Dzieło tego biskupa i teologa, uznawane wśród nestorian za jedno z wybitniejszych, zawiera fragmenty z opracowań wcześniejszych egzegetów syryjskich i greckich, zwłaszcza Teodora z Mopsuestii, Efrema Syryjczyka, Henany z A diabene (+610), Dadiszo Qatraya (VII w.) oraz Bazylego z Cezarei i Jana Chryzostoma. Iszodad wykorzystuje także ówczesną egzegezę żydowską. Pozytywna ocena antropologiczno-społecznej pozycji kobiety jest względna: Ewa nie jest niewolnikiem Adama, ale też nie posiada takiego autorytetu jak on. Jest ona i pozostaje jedynie połową mężczyzny. Oboje tworzą całość, i aby stanowić taką całość, jedno potrzebuje drugiego.
2016-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
20-12-2023
|
Abstrakt
| s. 119-134
Apostolskie Archiwum Watykańskie oraz Archiwum Historyczne Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej to wciąż nie w pełni przebadane zasoby, które pomagają odkryć kulisy utworzenia Administracji Apostolskiej na Górnym Śląsku. Odnalezione w nich dokumenty rzucają nowe światło na proces wyboru ks. Augusta Hlonda SDB na pierwszego rządcę tejże administracji, a następnie biskupa Diecezji Śląskiej (Katowickiej). Oprócz dominującej w literaturze przedmiotu narracji, że za nominacją Hlonda stoi jego znajomość z abp. Achille Ratti, nuncjuszem apostolskim w Polsce, który w drodze do Rzymu nieraz zatrzymywał się w Wiedniu, gdzie pracował duszpastersko salezjanin spod Mysłowic, wiele przesłanek wskazuje na to, że również jego kontakty z mons. G.B. Ogno-Serra przysłużyła się temu, by jego osoba była jeszcze lepiej rozpoznawalna w kręgach watykańskich. Nie bez wpływu na tę nominację pozostaje także kategoryczne odrzucenie przez rząd niemiecki jesienią 1922 roku kandydatury ks. Kubiny, oskarżonego o agitację polityczną i propolską działalność.
2023-12-20
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2007
|
Abstrakt
| s. 255-271
Judeo-Christian writings introduce the concept of a „seal” as one of the basic terms defining Baptism. It is related to the Jewish apocalyptics and the Apocalypse. In that context, the „seal” is identified with the Name of Jesus. As the Judeo-Christian tradition gradually vanishes, the identification of the seal with the name of Jesus also disappears. Instead, there is a return to the theology of St Paul, who wrote about being sealed by the Holy Spirit. The image of Baptism as the seal of the Holy Trinity also begins to appear. In the Latin literature of the 3rd century, the concept gradually assumes the form of a separate rite – being anointed by a bishop – thus, it is more and more strongly associated with the granting of the Holy Spirit. In the 4th century, the term „seal” is no longer used in relation to Baptism. It continues to define Baptism in the East, but in the 4th century, apart from Cyril of Jerusalem, very few people use it. It is carefully avoided by the Fathers following the Alexandrian tradition, John Chrysostom of Antiochia does not seem to like it, either.
2007-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
20-12-2023
|
Abstrakt
| s. 149-175
Niniejsze opracowanie przedstawia stanowisko biskupa wrocławskiego kard. Adolfa Bertrama w latach 1919–1922 w kwestii dostosowania granic diecezjalnych do zmian terytorialnych, powstałych po podziale Górnego Śląska. Zostanie zarysowana jednoznaczna postawa ordynariusza wobec żądań polskich w sprawie odłączenia od diecezji wrocławskiej wschodniej części Górnego Śląska. W centrum uwagi jest korespondencja dyplomatyczna wymieniana pomiędzy biskupem wrocławskim a Stolicą Apostolską oraz między nuncjuszami apostolskimi: Achille Rattim i Eugenio Pacellim a watykańskim Sekretariatem Stanu. Artykuł zwraca uwagę na rolę kluczowych postaci dyplomatycznych działających w ambasadzie Rzeszy Niemieckiej przy Stolicy Apostolskiej w kwestii przeforsowania interesów niemieckich. Szczególnie ważną osobą jest ks. prałat Johannes Steinmann, pełniący funkcję konsultora duchownego przy ambasadzie niemieckiej. Jako orędownik Bertrama i rządu niemieckiego wywierał wpływ na postawę kurii rzymskiej. Działania kard. Bertrama zostaną przeanalizowane w kontekście reorganizacji stosunków pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzeszą Niemiecką (oraz Prusami) w kwestii polityki konkordatowej. Artykuł stanowi syntezę dotychczasowego stanu badań przy szczególnym uwzględnieniu literatury niemieckiej, która zostanie przedstawiona w tekście.
2023-12-20
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
31-12-2013
|
Abstrakt
| s. 292-302
Starożytne podejście do Ewangelii Marka opierało się na przekonaniu, że jej autor streścił pierwszą Ewangelię, czyli Mateusza. Z tego powodu ojcowie Kościoła ograniczali się do komentowania dłuższej Ewangelii. Teofylakt z Ochrydy, jako pierwszy w języku greckim, napisał wyjaśnienie do Ewangelii Marka po tym, jak skomentował pierwszą Ewangelię. Przedmowa do tego wyjaśnienia ukazuje powody do wyjaśniania tych Ewangelii osobno. Biskup Ochrydy odwołuje się do biblijnych wizji czterech istot (Ez 1,5-6.10; Ap 4,6-7). Symbolika istot, według niego, oznacza różną zawartość Ewangelii, które wymagają oddzielnych komentarzy.
2013-12-31
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2018
|
Abstrakt
| s. 64-75
Przedmiotem opracowania jest Epistula Severi. Dokument ten zawiera relację z wydarzeń, jakie miały miejsce na jednej z wysp balearskich na przełomie 417 i 418 roku. Biskup Minorki Severus opisał okoliczności sytuacji, która rozegrała się w mieście Magonia (Mahon) w związku ze sprowadzeniem relikwii świętego Szczepana. Raport incydentów jest bardzo szczegółowy chronograficznie i topograficznie. Konflikt zakończył się spaleniem synagogi i nawróceniem 540 Żydów. Celem artykułu jest próba charakterystyki narracji zawartej w liście Severusa i zbadanie ewentualnych zależności między propagowaniem kultu męczennika a wydarzeniami, które miały miejsce na Balearach na początku V wieku. W 415 roku cudownie odnalezione relikwie pierwszego męczennika zostały przeniesione do jerozolimskiej katedry Świętego Syjonu i rozpoczęły swoje pielgrzymowanie w Kościele Afryki Północnej i całym Imperium Romanum. W relacji Sewera dominuje apologetyka antyjudaistyczna. Autor zna rozpowszechnianą w chrześcijaństwie IV i V wieku hagiograficzną narrację świętych męczenników machabejskich, ale jej obecność jest śladowa. W konstrukcji narracji Epistula Severi widoczny jest wyraźny wpływ metod stosowanych w księgach biblijnych. Użycie literackich figur polaryzacji i paralelizmów przeciwstawnych pozwala łatwiej dotrzeć do odbiorcy i skuteczniej wpłynąć na jego decyzje.
2018-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
08-02-2021
|
Abstrakt
| s. 74-95
Po II wojnie światowej nastąpił gwałtowny rozwój przemysłu na Górnym Śląsku. Wskutek tego powstały nowe miasta, które stały się ośrodkami przemysłu ciężkiego. Najmocniej rozwinęło się górnictwo. Po upadku komunizmu nastąpiło przejście do gospodarki rynkowej. Skutkiem tego była restrukturyzacja przemysłu i likwidacja zakładów pracy. Doprowadziło to do wzrostu bezrobocia. Problem ten zauważał także arcybiskup katowicki Damian Zimoń, który w 2001 r. opublikował dokument pod tytułem Kościół katolicki na Śląsku wobec bezrobocia. Temat bezrobocia był także poruszany podczas pielgrzymek stanowych do sanktuarium Matki Bożej w Piekarach Śląskich. Stąd też arcybiskupa katowickiego można nazwać „biskupem bezrobotnych”.
2021-02-08
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
PL
| Data publikacji:
30-06-2018
|
Abstrakt
| s. 42-63
W swojej kaznodziejskiej działalności św. Zenon z Werony, jak wielu współczesnych mu duszpasterzy, wielokrotnie wykorzystywał fragmenty biblijne w celu pouczenia wiernych i przekazania najistotniejszych prawd wiary. W kontekst przygotowań katechumenów do chrztu wpisał także starotestamentalną historię o Judzie i Tamar. Artykuł stanowi próbę analizy egzegezy biblijnego fragmentu, dokonanej na użytek duszpasterski przez biskupa Werony. Wskazuje, w jaki sposób alegoryczne odczytanie tekstu pomogło kaznodziei zaprezentować najważniejsze zagrożenia religijności katechumenów oraz konieczność nawrócenia i przyjęcia sakramentów wiary. Prezentuje wreszcie wizję Kościoła – nowego ludu Bożego, który duszpasterz odkrył w biblijnej postaci Tamar.
2018-06-30
Czasopismo: Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne
Język:
FR
| Data publikacji:
13-05-2023
|
Abstrakt
| s. 131-146
W październiku 1939 r., biskup polowy Józef Gawlina przybył do Francji. Kilka dni wcześniej otrzymał od papieża Piusa XII potwierdzenie przedwojennych uprawnień dotyczących organizacji duszpasterstwa wojskowego. W tym czasie w Paryżu szefem duszpasterstwa polskiego był ks. Franciszek Cegiełka.
W niniejszych artykule autor porusza problematykę ich wzajemnej współpracy. Omawia przyczyny powstałych konfliktów czy rywalizacji tych dwóch ambitnych, inteligentnych i gorliwych księży. Ukazuje rolę kard. Hlonda w sporze miedzy tymi dwoma duchownymi.
2023-05-13
1 - 25 z 25 elementów
Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.
English
Język Polski