The legislation of crimes against sexual integrity was initially aimed at safeguarding specific interests such as the honour of the father, the family, virginity, and the social security of women. Accordingly, the extent of rape victims was for a long time limited only to women (e.g. under Article 100 of the Criminal Code of the Socialist Republic of Slovenia from 1977, the execution of rape was only possible as immission penis in vaginam). In modern society, legislators seek to protect the self-determination of the individual, sexual and physical integrity, and sexual autonomy. This reversal demonstrates that modern criminal law revolves around the essential question of whether sexual intercourse is engaged in through free choice, that is, autonomously. Domestic legislators have been put under the pressure of media campaigns and controversial case law to modernise criminal law accordingly. In the spirit of the reforms, the Republic of Slovenia in 2021 adopted the amendments of Rape and Sexual Assault in the Criminal Code (KZ-1H) consistent with the affirmative consent model (“yes means yes”).

Artykuł porusza problematykę przestępstw seksualnych duchownych Kościoła rzymskokatolickiego. Zawiera próbę przybliżenia samej skali zjawiska przestępstw seksualnych popełnianych przez duchownych w świetle dostępnych statystyk i literatury, z uwzględnieniem wybranych krajów oraz Polski, jak również wskazania przykładów reakcji Kościoła i państwa na ten problem. Przedstawione są także czynniki kryminogenne przestępczości seksualnej w Kościele, takie jak: tzw. "kultura klerykalna", sam stan duchowny jako czynnik ryzyka, celibat duchownych oraz orientacja homoseksualna sprawców. Opracowanie porusza również prawnokarne aspekty przestępstw seksualnych duchownych, a w szczególności problematykę karalnego zaniechania denuncjacji, co ma szczególne znaczenie w świetle kierowanych pod adresem Kościoła zarzutów o "tuszowanie" przestępstw seksualnych popełnionych przez duchownych lub pomaganie sprawcom w uniknięciu odpowiedzialności.

The subject of the study is a critical analysis of the preventive measure introduced to the Code of Criminal Procedure under Art. 276a of the Code of Criminal Procedure The article is a contribution to the discussion on the need for the functioning of this institution in its present shape. The author focuses on the manner of proceeding with the amendment and the need to adopt it in the wording adopted by the legislator. At the same time, he notices a number of inconsistencies in this regulation in the context of the current system of preventive measures, and calls for its revision.

Na mocy nowelizacji z 19 czerwca 2020 r. w sposób istotny zmodyfikowany został art. 37a k.k. Przepis ten został wprowadzony do kodeksu karnego w 2015 r. i miał na celu ograniczenie stosowania kary pozbawienia wolności w stosunku do drobniejszych czynów zabronionych, acz zagrożonych jedynie karą pozbawienia wolności. W 2020 r. doszło do częściowego odwrócenia tego kierunku zmian poprzez podwyższenie wymogów zastosowania art. 37a k.k., co spotkało się z licznymi wątpliwościami.

W uzasadnieniach wielu orzeczeń sądów karnych znalazła się informacja o uznaniu dowodu za podstawę ustaleń jedynie z uwagi na fakt, że dany dowód nie budzi wątpliwości, brak podstaw do kwestionowania jego wiarygodności, jego niesprzeczność z innymi dowodami czy też to, że żadna ze stron nie podważała jego wiarygodności. Celem tej pracy jest zwrócenie uwagi na wadliwość sposobu, w jaki sądy karne podchodzą do ciążącego na nich obowiązku oceny dowodów. W poszczególnych częściach tekstu omówiono spotykane w praktyce powody uznawania dowodów za wiarygodne, wyjaśniając, dlaczego posługiwanie się takimi okolicznościami należy uznać za naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów.

Wskazane w tytule rozdziału części szczególnej Kodeksu karnego rodzajowe dobro prawne implikuje wykładnię przepisów w nim zawartych. Od 25 maja 2019 roku ustawodawca, poprzez zmianę tytułu rozdziału XXXVI tego kodeksu na „Przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu i interesom majątkowym w obrocie cywilnoprawnym”, dokonał poszerzenia rodzajowego przedmiotu ochrony, skutkiem którego przestało mieć znaczenie, czy dane zachowanie będzie mieć miejsce w obrocie gospodarczym (jak uprzednio), czy też w obrocie cywilnoprawnym, w którym po obu stronach występować będą nieprofesjonaliści. Sąd Najwyższy zauważył, że spowoduje to nieuniknioną „rewolucję” w wykładni przepisów tego rozdziału. Między innymi dotyczy to czynów stypizowanych w art. 301 Kodeksu karnego, sankcjonujących doprowadzenie dłużnika do swojej upadłości lub niewypłacalności, zatem penalizacją, jako podmiot przestępstwa, zostanie objęty również „konsument”. Jednocześnie ustawodawca w prawie insolwencyjnym, a konkretnie w ustawie Prawo upadłościowe, otworzył dostęp do oddłużenia także i tym dłużnikom „konsumentom”, którzy doprowadzili do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększyli jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Przewidziano możliwość oddłużenia nawet wówczas, gdy taki dłużnik działał w sposób celowy. Autor wykazał, że doszło skutkiem tego do rozdźwięku pomiędzy prawem karnym, a prawem upadłościowym i kolizji aksjologicznej w systemie prawa, która ma miejsce wówczas, kiedy ustawodawca w jednej normie wyżej ceni daną wartość niż w innej, a w drugiej normie czyni odwrotnie. Zdaniem autora nie dojdzie do derogacji części norm przez ustawodawcę, a reguły kolizyjne nie będą mieć tu zastosowania. Konieczna będzie wykładnia przepisów karnych oparta na paradygmacie domniemania racjonalności ustawodawcy oraz subsydiarności prawa karnego.