Strona redakcyjna

Spis treści

Autorka niniejszego artykułu podejmuje próbę zanalizowania struktury i genezy tekstu polskiego w poezji Borysa Słuckiego, który tworzył w czasach radzieckich pod presją cenzury i ideologii komunizmu. Owe czasy były nacechowane niemożliwością wyrażania w sztuce poglądów różnych od oficjalnego punktu widzenia. Co więcej, niektóre tematy (takie jak, na przykład, stosunki Związku Radzieckiego a Polski) były szczegłowo konrolowane przez władzę.

Artykuł został poświęcony prześledzeniu motywów bibijnych w twórczości pieśniarskiej Bułata Okudżawy ze szczegolnym uwzględnieniem wpływu księgi Eklezjastesa i listów świętego Pawła. Przedmiotem badań w niniejszym artykule będzie sposób przekształcania tekstu biblijnego oraz cel, jakiemu ma ono służyć. Przeanalizowane zostały takie motywy jak raj, niebo, wiara, nadzieja, miłość, grzech, przebaczenie. Częste sięganie do cytatów, słów – kluczy z Pisma Świętego, jak się okazuje wynika zarówno z erudycji poety, jak i z jego wyboru Biblii jako fundamentalnego źródła wiedzy o człowieku, ale także nadziei i punktu oparcia.

В настоящей статье анализируется способ восприятия и деконструкции символического порядка в романе Палисандрия Саши Соколова. Писатель уделяет особое внимание концептам философии постструктурализма, в частности вопросу текстуализации культуры. Символическое становится в его произведениях одним из факторов, подавляющих личность и деформирующих реальный порядок. Палисандрия – пример постмодернистской прозы. В романе обсуждаются различные феномены культурной и общественной жизни, с помощью которых Саша Соколов воспроизводит образ психики типичного гражданина СССР. Важной частью произведения является шизоаналитическое исследование личности, позволяющие определить состояние как отдельного индивида, так всего общества.

The article considers the way of perception and deconstruction of the symbolic order in the novel Palisandriya by Sasha Sokolov. The writer pays special attention to the concepts of poststructural philosophy, in particular the issue of the textualization of culture. The Symbolic becomes in his works one of the factors that suppresses personality and deforms the Real Order. Palisandriya is an example of postmodern prose. The novel concentrates on various phenomena of cultural and social life. It also presents mental condition of the Soviet Union citizens. A schizoanalytical study of the individual is an important part of the work, allowing to determine the state of the separate individual and the whole society.

Jolanta Lubocha-Kruglik

BETWEEN TRADITION AND MODERNITY (?)

ON TWO TRANSLATIONS AND TRANSLATORS OF MARRIAGE BY N. GOGOL

Summary

The article is devoted to two Polish translations of Marriage one of the best-known plays by Nikolai Gogol. Polish readers and audience have known the play owing to the translation (1937) of an outstanding poet Julian Tuwim. In his times this translation was considered to be very innovative. It can be seen as strong opposition not only to the translation tradition but also to the reader’s habits. In 2015 a new translation was ordered by the theatre and made by Agnieszka Lubomira Piotrowska — one of the best-known translators of Russian literature in Poland. As she claims her text was not updated, but she translated it in accordance with the rhythm and pace of the contemporary Polish language trying to preserve Gogol’s style.

Данная статья посвящается диглоссии советского периода. Диглоссия характерна для религиозных обществ, где одна форма языка используется в высоких, религиозных сферах общения, а другая форма – в низких, бытовых сферах общения. Поэтому диглоссия связана с особым, во многих случаях, сакрализирующим отношением к языку. Подобный подход наблюдается не только в случае церковнославянского языка дореволюционной эпохи, но и в случае официального ритуального языка советского периода, поскольку тоталитаризм по сути своей был политической религией. Следовательно, в советский период существовало четкое функциональное распределение между официальным ритуальным языком и обыденным языком, который в определенной степени носил антитоталитарный характер.

Symbole kolektywne w odbiorze międzykulturowym (polsko – rosyjskim). Doświadczenie badawcze

Badanie języka wraz z jego umotywowaniem i otoczeniem kulturowym ma bogatą tradycję (relatywizm językowy, językowy obraz świata). Istotny staje się w nich problem słów, które są istotne dla danej kultury. Praca poddaje analizie symbole kolektywne, tj. znaki, które stają się manifestacją kultury i systemu wartości w niej obowiązujących i wykazują silnie wykształcone pozytywne lub negatywne nacechowanie (wartościowanie), które jest wiążące dla całej kultury jednostkowej. Badanie ma na celu ustalenie, czy osoby ze znajomością dwu języków (polskiego i rosyjskiego), z których jeden jest ich językiem ojczystym, a drugi obcym, różnicują wartościowanie symboli kolektywnych w każdym z języków, czy też przenoszą ojczyste konotacje na język obcy, a kultura rodzima determinuje ich postrzeganie świata niezależnie od języka, którym się posługują. Proponowany temat wpisuje się w nurt badań komparatystycznych wysuwanych w stosunku do kultury, jak również dotyczy problematyki nauczania języka obcego w zakresie kształtowania kompetencji interkulturowej.

W przedstawionym powyżej artykule autor opisuje system części mowy (rzeczownik i przymiotnik), skupiając się na zjawiskach synkretycznych w języku. Główną przyczyną wyboru tego podejścia do opisu systemu części mowy jest założenie, iż zawsze niektóre zjawiska z trudnością udaje się ściśle klasyfikować. Stosując teorię synkretismu, analizowane części mowy podzielono na typowe i synkretyczne na podstawie ich cech syntaktycznych i semantycznych. Autor skupia się przede wszystkim na jednostkach synkretycznych, znajdujących się na skali gdzieś pomiędzy rzeczownikiem i przymiotnikiem i z punktu widzenia funkcjonalnego należących do kategorii rzeczownika. Zjawisko substantywacji przymiotników opisuje się na tle języków rosyjskiego oraz czeskiego w ich komparacji.

Obraz językowy Władimira Żyrinowskiego w rosyjskojęzycznej prasie i wydaniach internetowych

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie obrazu językowego Władimira Żyrinowskiego w rosyjskojęzycznej prasie drukowanej i wydaniach internetowych, a także zbadanie środków językowych, przy pomocy których tworzony jest ów obraz. Autor analizuje fragmenty tekstów publicystycznych, zwracając uwagę na środki leksykalne i stylistyczne używane przy opisach W. Żyrinowskiego, jego działalności i roli, którą polityk pełni w przestrzeni publicznej współczesnej Rosji. Procentowe zestawienie zastosowanych w zebranych tekstach środków językowych pozwala autorowi wywnioskować, jaki aspekt postaci W. Żyrinowskiego najczęściej przyciąga uwagę mediów. Wyłaniająca się podczas analizy artykułów prasowych jednorodność obrazu W. Żyrinowskiego zmusza autora do refleksji nad stopniem zgodności medialnego image’u polityka z jego prawdziwą osobowością.

Language Image of Vladimir Zhirinovsky in Russian-language Press and in the Electronic Publications

The target of this study is presenting the language image of Vladimir Zhirinovsky in Russian-language press and in electronic publications, as well as examining the language means, which are used to create such image. The author analyses the fragments of commentaries, taking into consideration linguistic and stylistic means used for describing Vladimir Zhirinovsky, his activities and his role, played by the politician in the society in the contemporary Russia. The percentage comparison of the language means used in the collected materials, enables the author to conclude, which aspect of the Vladimir Zhirinovsky’s image draws the attention of media the most. The emerging homogeneity of Vladimir Zhirinovsky’s image, during the analysis of press releases, forces the author to reflect on the degree of the image conformity of him as a politician with his authentic personality.

Celem artykułu jest omówienie kluczowych założeń dotyczących doboru i prezentacji materiału językowego, który stanowić ma minimum leksykalne języka rosyjskiego na takim poziomie zaawansowania, jaki w założeniu osiągnąć powinien absolwent studiów licencjackich w zakresie filologii rosyjskiej. Potrzeba oparcia się na określonych wytycznych z zakresu metodyki nauczania języków obcych oraz leksykografii, jakie zostaną tu zaprezentowane, powstała podczas pracy nad opracowywaniem pt. Minimum leksykalne języka rosyjskiego dla poziomu średniozaawansowanego.

recenzja książki

Noty