Archiwalny numer

Nr 18/19 (2009)

ER(R)GO nr 18 (1/2009) / 19 (2/2009) - selekcje/teksty

Opublikowane: 2009-01-01

Er(r)go…,
wstępy do tego i następnego numeru "Er(r)go" będą miały inny niż zwykle charakter. Na dziesięciolecie istnienia postanowiliśmy wrócić do przeszłości i przypomnieć czytelnikom wybór artykułów i szkiców, które – choć o odmiennym charakterze – najpełniej oddadzą aurę periodyku i jego rozwoju w ciągu tych lat. Trojga autorów tu drukowanych nie ma już wśród nas – Stefan Morawski, Liliana Barakońska i Andrzej Chojecki odeszli w ciągu ostatniej dekady, tym istotniejsze jest więc przypomnienie ich tekstów; intelektualnie i twórczo na zawsze już z "Er(r)go" pozostaną.

Spotykają się tutaj teksty z rozmaitych, ale pokrewnych obszarów, których właśnie pokrewieństwo "Er(r)go" zawsze eksponowało: filozofii, historii sztuki, antropologii, teorii literatury, teorii kultury, literaturoznawstwa, nowocześnie rozumianej historii. Agata Bielik-Robson czyta Richarda Rorty’ego z perspektywy barbarzyńcy, dla którego trzy fundamentalne hasła filozofa – przygodność, ironia i solidarność – zawierają w sobie „ukrytą »fałszywą barwę«, która sprawia, że brzmią one nieczysto”. Stefan Morawski rozważa różne możliwe interpretacje postmodernizmu jako schyłkowej fazy lub opozycji do modernizmu, konkludując pesymistycznie, iż oto „nowa pojawiająca sie mutacja, jest kontynuacją zgubnej strony modernizmu, która rozwinęła się pod zwycięską presją nowoczesnej cywilizacji”. Wojciech J. Burszta wchodzi na teren ziemi niczyjej, rozciągającej się pomiędzy teorią antropologii i teorią literatury. „Ta gleba”, pisze, „nawadniana jest z obu tych okalających terytoriów tylko sporadycznie. Dlatego centralnym tematem rozważań uczyniłem pojęcia wrażliwości i świata przedstawionego, przenosząc je tam, gdzie mogą wzrastać harmonijnie, pozbawione swoich oryginalnych konotacji”. Andrzej Chojecki śledzi różne stany uobecnienia oczywistości w rozważaniach filozofów, ale najważniejsze jest dlań to, że „filozof postępuje tak, jakby chciał dotrzeć do prymarnej oczywistości, a potem zamierzał ją uchylić. Ten, kto poprzestaje na nazwaniu oczywistości, może być pewien, że inni już na nią czyhają. Szukanie oczywistości jest nawigacją między Scyllą cogito a Charybdą dubito, ale także między zmysłowością a intelektem”. Ewa Domańska, stawiając pytania o „ontologiczny status pozostałości po przeszłości i ich bycie”, w kontemplacyjnym podejściu do przeszłości skupia się na archeontologii martwego ciała i różnych formach jego istnienia. Liliana Barkońska w finezyjnym eseju poświęconym trawiennej metaforze w Anatomii melancholii Roberta Burtona, konkluduje ostatecznie, iż „wyobraźnia melancholijna, wypełniając butwiejącymi szczątkami pustą przestrzeń ruiny (przestrzeń, która sama wytwarza […]), jasno sygnalizuje, iż jedynym jej punktem odniesienia jest ulegająca nieustannemu rozkładowi przeszłość. Przeobrażając tak pojmowaną przeszłość w swój jedyny kapitał, wyobraźnia melancholijna gromadzi jedynie szczątki i resztki”. Rafał Borysławski, odkrywając elementy pornografii w średniowiecznym dyskursie, pokazuje na przykładzie trzech fabiliaux, „co się dzieje w dyskursie średniowiecznym, gdy ludzkie usta są zamknięte, a komunikacja następuje przez ich ‘drugą stronę’, gdy ludzie mówią swym ciałem, a ciało mówi za nich”. Szkic Sławomira Masłonia demonstruje, jak „estetyczna logika recyklingu prowadzi do powstania dzieła sztuki typu katartycznego, którego główną cechą niekoniecznie jest to, że wytwarza litość i strach (choć i to może robić), lecz to, że oparte jest na terapeutycznym rozumieniu roli kultury”. Marta Zając próbuje dać odpowiedź na proste z pozoru pytanie: „czym jest teologia i kiedy tak zwana teologia feministyczna teologią już nie jest”.

Obecny jest także w tym numerze element podwójnej nostalgii: "Tekst – (Czytelnik) – Margines" przypomina jeden z numerów "Er(r)go" z ostatniego dziesięciolecia, ale także swym czterogłosem (Tekst – Tadeusz Rachwał, Margines – Wojciech Kalaga, Nawias – Tadeusz Sławek, Czytelnik – Emanuel Prower) wraca do dawnych już czasów, gdy seminarium "Er(r)go" działało w swym podstawowym składzie.

Wojciech Kalaga

Liczba artykułów: 16

Cały numer

ER(R)GO nr 18 (1/2009) / 19 (2/2009) - selekcje/teksty

Redakcja Er(r)go
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009


strony redakcyjne

Strona tytułowa i spis treści

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009


wstęp

Er(r)rgo...

Wojciech Kalaga
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt


rozprawy - szkice - eseje

Ironia, tragedia, wspólnota: Richard Rorty w oczach barbarzyńcy

Agata Bielik-Robson
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Problemy z postmodernizmem: czy możemy uchwycić istotę ponowoczesności?

Stefan Morawski
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Wrażliwość antropologiczna i świat przedstawiony. Szkic do antropologii literatury

Wojciech J. Burszta
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Oczywistość

Andrzej Chojecki
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Ku archeontologii martwego ciała. (Kontemplacyjne podejście do przeszłości)

Ewa Domańska
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Okruchy. O książkach i strawie

Liliana Barakońska
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Nostalgie

Wojciech Kalaga
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Tekst, Margines, Nawias, Czytelnik

Tadeusz Rachwał , Wojciech Kalaga , Tadeusz Sławek , Emanuel Prower
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Po drugiej stronie ust: pornografia i polityczna (nie)poprawność w "fabliaux"

Rafał Borysławski
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Terapeutyczny recykling/niesamowite powtórzenie

Sławomir Masłoń
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt

Teologia czy teologia feministyczna? Mary Daly, "Beyond God the Father"

Marta Zając
Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt


informacje dla autorów

Informacje dla Autorów

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009 | Abstrakt


stopka redakcyjna

Stopka redakcyjna

Język: PL | Data publikacji: 01-01-2009


Nr 49 (2024)
Opublikowane: 2024-12-30


ISSN: 1508-6305
eISSN: 2544-3186
Logo DOI 10.31261/errgo

Wydawca
University of Silesia Press | Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego i Wydawnictwo Naukowe "Śląsk"

Licencja CC

Licencja CC BY-SA

Ta strona używa pliki cookie dla prawidłowego działania, aby korzystać w pełni z portalu należy zaakceptować pliki cookie.