Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Sprawy spadkowe w umowie polsko-ukraińskiej z 1993 r.

Maksymilian Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 14-12-2022 | Abstrakt | s. 133-161

The article is dedicated to the matters of succession in the Agreement of 1993 on Legal Aid concluded between Poland and Ukraine. The author touches upon a number of issues. First, he discusses the role of the “general compatibility clause” provided for in Article 97 of the 1993 Agreement. He concludes that the clause does not produce effects with regard to the Regulation (EU) No 650/2012. Under the “general compatibility clause”, in all situations where the 1993 Agreement does not provide for a rule being the equivalent of the rules laid down in the Hague Convention of 1961 determining the law applicable to the form of a testamentary disposition, in Poland, in relations between Poland and Ukraine, the law applicable to the form of a testament is to be determined pursuant to the provisions of the Hague Convention of 1961.
Second, the author discusses the conflict-of-laws rules set out in the Agreement which designate, as the applicable law, either Polish or Ukrainian law. He contends that where the deceased is a Polish and Ukrainian national, in order to determine which of those nationalities have to be taken into account for the purposes of Article 37 (1) of the 1993 Agreement, the criterion of the most effective (more closely connected) nationality should be relied on. However, the situations that involve a deceased of Polish or Ukrainian nationality, who is also a third-State national, do not fall within the scope of the 1993 Agreement. The application of the 1993 Agreement is, on the other hand, not barred by the fact that an immovable property in a third State forms part of the estate. Jurisdiction and the law applicable to the succession of such immovable property must be determined, both in Poland and in Ukraine, pursuant to their general conflict-of-laws regulations on matters of succession. The author explains also that the drafters of the 1993 Agreement (in Articles 37 (1) and (2)) ruled out the principle of unity of succession in favour of the principle of scission, employing the connecting factors of nationality and of location of the immovable property. This results in numerous complications in the determination of the applicable law and in its application. However, the law applicable to succession determined on the basis of Article 37 (1) and (2) of the 1993 Agreement of 1993 governs the succession as a whole, with the exception of issues covered by other rules provided for in that agreement (for example, Article 39) and of the issues that do not fall within its scope of the 1993 Agreement. Although Article 39 (1) of the 1993 Agreement expressly mentions only consequences of defective consent, there is no doubt that the said rule also covers the legal requirements for effective declaration of consent.
Third, the author addresses the function of Article 38 of the 1993 Agreement, which is a substantive law provision on the estate without a claimant. This provision enjoys priority over Article 33 of the Regulation No 650/2012. Article 38 solely determines the State (Poland or Ukraine) acquiring the estate without a claimant. The concerned State enjoys the competence to designate the entity that will become the subject of rights and obligations forming part of the estate without a claimant.
Finally, the author comments on the pending case resulting from the preliminary question posed by the Opole District Court (Sąd Okręgowy, case no II Czz. 438/21). The Opole Court requested from the European Court a ruling on whether a Ukrainian national residing in Poland may, under Article 22 of the Regulation No 650/2012, choose Ukrainian law. The author suggests, that — although not without a doubt — it is tempting to answer this question in the affirmative. The argument here is that the freedom to choose the applicable law in matters of succession falls entirely outside the ambit of the 1993 Agreement and so the Agreement does not preclude the choice.

2022-12-14



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Odrzucenie spadku w świetle wyroku TSUE z 2 czerwca 2022 r. (C-617/20)

Jadwiga Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 16-06-2022 | Abstrakt | s. 139-172

The jurisdiction provided for in Article 13 of Regulation 650/2012 is ancillary to the jurisdiction regulated in Articles 4—11 of the Regulation. It covers only the declarations described in this provision. Their content is determined by the law applicable to succession. Jurisdiction under Article 13, on the other hand, does not cover the consequences of the silence of a candidate for an heir. The effects of the waiver of the succession are assessed according to the provisions of the law applicable to succession even if the waiver occurred within the jurisdiction of Article 13 of the Regulation. In the case before the CJEU, the Bremen court of succession held that since it had not been served with the original document containing the waiver of the succession with an official translation into German within the deadline set by the law application to succession (Section 1944(3) BGB), there had been no effective waiver of the succession. Responding to the preliminary questions of the German court of second instance, the CJEU correctly stated that in the case of waiver of the succession in the state, in which the waiving heir has his or her habitual residence, it is sufficient to comply with the form requirements provided for by the law of the state in which that declaration is made, without a necessity to comply with the requirements of the lex successionis. On the basis of legis processualis, the German court of succession could have requested that translation into German of the documents drawn up in Dutch is submitted. On the same basis, it could also have demanded the submission of the originals of the above documents. However, it incorrectly held that these acts must be completed within the time limit for waiver of succession provided for in the legis successionis. It is also clear that the failure of the heir waiving the succession to comply with the instruction contained in the last sentence of recital 32 of the Regulation (paragraph 74) regarding the obligation to give notice of waiver, does not render the waiver invalid. It seems desirable in future, however, to explicitly include in the Regulation the obligation to notify the court of succession of the waiver, in the country of habitual residence of the waiving heir.

2022-06-16



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Wybór prawa w sprawach spadkowych w ustawie o prawie prywatnym międzynarodowym z 2011 roku

Jadwiga Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2011 | Abstrakt | s. 9-22

Polskie prawo prywatne międzynarodowe ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. zezwala w art. 64 ust. 1 na wybór prawa właściwego dla spraw spadkowych. Zgodnie z tym artykułem testator w testamencie lub innym rozporządzeniu na wypadek śmierci może wybrać dla spraw spadkowych prawo krajowe albo prawo państwa, w którym znajduje się miejsce zamieszkania, albo prawo państwa, w którym znajduje się miejsce zwykłego pobytu (zwykłego pobytu) w chwili dokonania czynności prawnej lub w chwili śmierci. Gdy testator posiada obywatelstwo dwóch lub więcej państw, może wybrać jedno z praw krajowych. Takie samo rozwiązanie należy zastosować w sytuacji wielokrotnego miejsca zamieszkania lub wielokrotnego miejsca zwykłego pobytu (zwykłego pobytu). Testator może wskazać prawo, które wybiera (na przykład może określić, że wybiera prawo Szwajcarii), ale może również określić jedynie kryterium, które będzie decydujące dla prawa, które będzie obowiązywało (na przykład może określić, że wybiera prawo państwa, w którym znajduje się jego zwykłe miejsce pobytu w chwili dokonywania wyboru prawa). Jeżeli testator wskazał prawo, które wybiera, skuteczność jego wyboru prawa zależy od spełnienia wymagań przewidzianych w artykule 64 ust. 1. Wybór prawa krajowego od chwili dokonania wyboru prawa jest skuteczny również wtedy, gdy testator w chwili śmierci nie był obywatelem państwa. Nie ma potrzeby oddzielnego rozważania kwestii formy wyboru prawa z uwagi na fakt, że wyboru prawa można dokonać tylko w testamencie lub w innym rozporządzeniu na wypadek śmierci. Wystarczające jest spełnienie wymagań dotyczących formy testamentu lub innego rozporządzenia na wypadek śmierci, w którym umieszczono klauzulę wyboru prawa. Prawo właściwe dla formy testamentu określa Konwencja haska z 1961 r. (przypomina o tym art. 66 ustawy z 2011 r.). Zgodnie z art. 66 ust. 2 ustawy z 2011 r. Konwencja haska z 1961 r. powinna być stosowana również przy ustalaniu prawa właściwego dla rozporządzeń na wypadek śmierci innych niż testament. Zgodnie z prawem polskim brak jest szczególnej ochrony dla uprawnień z tytułu réserve héreditaire lub legitim. Wybór innego prawa niż prawo krajowe z chwili śmierci, które byłoby właściwe w sytuacji braku wyboru prawa zgodnie z art. 64 ust. 2 ustawy z 2011 r., może zmniejszyć lub zniweczyć ww. uprawnienia.

2011-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Prawo właściwe dla czynności prawnych związanych z zarządem sukcesyjnym

Jacek Górecki

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 189-208

The Act of 5 July 2018 on the succession administration of the business of a physical person introduced a possibility to carry out transactions relating to establishing and performing administration of the estate. In particular, the Act permits to appoint a succession administrator and empowers him or her to carry out legal transactions relating to the business of the deceased entrepreneur. A need to determine the law applicable to these legal transactions arises. The article contains an analysis of the conflict rules adopted in the EU Succession Regulation. From this analysis the author draws a conclusion that the appointment of the succession administrator and the legal acts relating thereto are subject to the law applicable to succession. Likewise one should classify legal transactions relating to the administration of the business undertaken by persons named in the Act to carry out administration in the period before the succession administration is established. The prerequisites of the validity of the legal transactions carried out by the effectively nominated succession administrator on the other hand are subject to the law applicable to the given legal transactions, as according to general rules relating thereto. This includes, inter alia, that the legal acts falling with the scope of the law applicable to succession (Article 23 of the Succession Regulation), are governed by that law.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Ustalenie prawa właściwego w świetle rozporządzenia spadkowego nr 650/2012

Anna Wieczorek

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2017 | Abstrakt | s. 69-93

Biorąc pod uwagę zwiększoną mobilność obywateli UE, Parlament Europejski i Rada przyjęły w dniu 4 lipca 2012 r. Rozporządzenie spadkowe (Rozporządzenie (UE) nr 650/2012 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania 1 dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego). Rozporządzenie spadkowe UE zostało wprowadzone w celu ujednolicenia prawa spadkowego w państwach członkowskich UE. Rozporządzenie spadkowe wprowadza przepisy dotyczące prawa właściwego dla spraw spadkowych. Artykuł stanowi próbę naświetlenia zasad ustalania prawa właściwego. Rozporządzenie spadkowe ustanawia zasadę ogólną, zgodnie z którą „prawem właściwym dla dziedziczenia w całości jest prawo państwa, w którym zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci”. W przypadku osób posiadających majątek w tych państwach członkowskich UE, które stosują Rozporządzenie, domyślną zasadą jest, że dziedziczenie tego majątku po śmierci podlega prawu państwa, w którym dana osoba miała miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci. Alternatywnie, taka osoba może wybrać prawo państwa swojego obywatelstwa jako prawo właściwe dla dziedziczenia i zarządu swoim majątkiem spadkowym. Oznacza to, że wybór prawa zostanie zawarty w testamencie spadkodawcy. Wszystkie państwa członkowskie UE stosują Rozporządzenie, z wyjątkiem Wielkiej Brytanii*, Irlandii i Danii. Rozporządzenie stosuje się do dziedziczenia po osobach zmarłych w dniu 17 sierpnia 2015 r. lub po tej dacie.

2017-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Aspekty kolizyjnoprawne zapisu windykacyjnego

Maksymilian Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2015 | Abstrakt | s. 11-30

Prawo właściwe zgodnie z art. 24 i 25 Rozporządzenia UE nr 650/2012 określa, jakie rodzaje czynności prawnych mogących zawierać rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci są dopuszczalne. Z drugiej strony, zgodnie z art. 23 ust. 2 lit. b) i e) Rozporządzenia, to prawo właściwe dla dziedziczenia zgodnie z art. 21 i 22 określa, jakie rodzaje rozrządzeń są dopuszczalne. W konsekwencji, prawo właściwe dla dziedziczenia (statut spadkowy) decyduje o dopuszczalności zapisu windykacyjnego (legatum per vindicationem). Określa ono również skutki prawne zapisu windykacyjnego. Powstaje jednak pytanie o potencjalną rolę odgrywaną przez prawo właściwe dla statusu prawnorzeczowego składników majątkowych (lex rei sitae, etc.). W tym miejscu należy wziąć pod uwagę rodzaj składnika majątku będącego przedmiotem zapisu windykacyjnego. Przejście własności składnika majątku należącego do spadkodawcy na zapisobiercę windykacyjnego podlega prawu właściwemu dla dziedziczenia. Zapis windykacyjny nie prowadzi do powstania nowego prawa rzeczowego, a jedynie do przejścia istniejącego prawa z jednej osoby na drugą. Wynika to jasno z art. 23 ust. 2 lit. e) Rozporządzenia. Zasada numerus clausus (zamkniętej listy praw rzeczowych) nie zostaje naruszona. Prawo właściwe dla dziedziczenia określa, czy zapis windykacyjny wierzytelności jest dopuszczalny i jakie powinny być cechy takiej wierzytelności. Z kolei prawo właściwe dla danej wierzytelności reguluje kwestie takie jak istnienie i treść wierzytelności, kto jest do niej uprawniony oraz czy jest ona zbywalna inter vivos (za życia) lub na wypadek śmierci. Zapis windykacyjny doprowadzi do powstania ograniczonego prawa rzeczowego, jeżeli prawo właściwe dla dziedziczenia zna dany rodzaj przedmiotu zapisu, a lex rei sitae uznaje ograniczone prawo rzeczowe, które spadkodawca chce ustanowić. Znaczenie instrumentu określanego jako „dostosowanie” podkreślono w motywie 16 preambuły do Rozporządzenia. Skuteczność zapisu windykacyjnego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego położonych w państwie innym niż państwo, którego prawo jest właściwe dla dziedziczenia, zależy od tego, czy prawo państwa, w którym znajduje się przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne, traktuje je jako odrębne składniki majątku i dopuszcza ich przenoszalność (tak jak czyni to prawo właściwe dla dziedziczenia).
Termin „wymogi prawne dotyczące wpisu prawa do rejestru” użyty w art. 1 ust. 2 lit. l) należy interpretować wąsko. Nie obejmuje on materialnoprawnej podstawy nabycia prawa podlegającego wpisowi do rejestru ani podporządkowania go prawu właściwemu dla danego rejestru. Jednakże rola rejestru (w tym rola odgrywana w omawianym kontekście) jest określana przez prawo właściwe dla rejestru (co podkreślono również w motywie 19 preambuły). Prawo to powinno być stosowane obok prawa właściwego dla dziedziczenia. Może ono odroczyć skutki zapisu windykacyjnego, ale nie może ich zniweczyć.

2015-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Wpływ przepisów wymuszających swoje zastosowanie na rozstrzyganie spraw spadkowych pod rządami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 650/2012

Łukasz Żarnowiec

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2019 | Abstrakt | s. 43-65

Since August 17, 2015 the courts of the Member States of the European Union apply the conflict-of-laws rules adopted in the EU Succession Regulation (EU) in succession matters. From the Polish point of view, this constitutes not only the change of the rules applied for the purposes of determining jurisdiction and the applicable law, but also a new approach to the overriding mandatory provisions.

Contrary to other European instruments of private international law, the Succession Regulation neither uses the term “overriding mandatory provisions”, nor defines its meaning. Nevertheless, in Article 30 the Regulation provides for application — irrespective of the law applicable to the succession under its conflict rules — of the special rules of the State, where certain immovable property, enterprises or other special categories of assets are located, and which — for economic, family or social considerations — impose restrictions concerning or affecting the succession in respect of those assets, in so far as, under the law of that State, they are applicable irrespective of the law applicable to the succession.

The interpretation of this provision cause difficulties. It is not clear whether the concept of the special provisions embodied in Article 30 refers to the concept of overriding mandatory rules, well known in the European private international law, or whether it constitutes an original solution. Another controversial issue discussed in the paper is the relevance of the mandatory rules of the forum or the third State other than those mentioned in Article 30.

2019-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

W sprawie rozgraniczenia statutu rzeczowego i spadkowego. Uwagi na tle projektu rozporządzenia w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń sądowych i dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie utworzenia e

Jerzy Pisuliński

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 19-32

Komisja Europejska przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń i dokumentów urzędowych w sprawach spadkowych oraz utworzenia europejskiego certyfikatu spadkowego (COM 2009/154). Artykuł 1 ust. 3 lit. j) proponowanego rozporządzenia stanowi, że charakter praw rzeczowych dotyczących majątku i ich upublicznianie jest wyłączone z zakresu rozporządzenia. Ponadto motyw 10 proponowanego rozporządzenia stanowi, że rozporządzenie powinno obejmować metodę nabywania prawa rzeczowego w odniesieniu do majątku materialnego lub niematerialnego, zgodnie z prawem właściwym dla dziedziczenia, wyczerpujący wykaz („numerus clausus”) praw rzeczowych, które mogą istnieć na mocy prawa krajowego państw członkowskich, które jest zasadniczo regulowane przez lex rei sitae, powinien zostać uwzględniony w krajowych przepisach regulujących kolizję praw. Jednak publikacja tych praw i skutki wpisu lub braku wpisu do rejestru powinny być regulowane przez prawo państwa członkowskiego, w którym znajduje się przedmiot majątku. Przepis ten próbuje dokonać rozróżnienia między zakresem stosowania praw regulujących prawa rzeczowe i dziedziczenie. Proponowane rozporządzenie opiera się na założeniu, że prawo regulujące dziedziczenie będzie miało zastosowanie również do nabycia praw rzeczowych. Problem pojawia się, jeśli prawo państwa członkowskiego, w którym to prawo powinno zostać wpisane do rejestru, nie zna takiego prawa rzeczowego. Prezydencja belgijska zaproponowała, aby w takim przypadku państwo członkowskie nie było zobowiązane do uznania takiego prawa rzeczowego, ale prawo to mogłoby zostać przekształcone w inne, odpowiednie prawo rzeczowe, które jest znane prawu krajowemu tego państwa członkowskiego. Propozycja ta jest analizowana w artykule. Autor podaje kilka przykładów, które pokazują, że wspomniana transformacja prawa rzeczowego w inne nie zawsze jest łatwa i możliwa. Innym pytaniem jest, czy proponowane rozporządzenie będzie regulować, które prawo jest decydujące, jeśli skutek wpisu do rejestru jest inny w prawie państwa członkowskiego, które reguluje dziedziczenie, i w prawie państwa członkowskiego, w którym znajduje się przedmiot majątku. Parlament Europejski zaproponował rozwiązanie tego problemu poprzez dodanie nowego artykułu 20a do proponowanego rozporządzenia. Zgodnie z artykułem 20a prawo państwa członkowskiego, w którym znajduje się przedmiot nieruchomości, powinno być decydujące, jeśli wpis do rejestru jest konstytutywny. Ta propozycja może jednak nie być wystarczająca, aby rozwiązać wspomniany problem.

2012-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Odesłanie w ujęciu przepisów rozporządzenia spadkowego

Łukasz Żarnowiec

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2017 | Abstrakt | s. 7-41

Od 17 sierpnia 2015 r. sądy państw członkowskich Unii Europejskiej stosują w sprawach spadkowych normy kolizyjne zawarte w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. 1 Z polskiego punktu widzenia oznacza to nie tylko ograniczenie swobody wyboru prawa właściwego w sprawach spadkowych i zmianę ogólnego łącznika do celów ustalania zarówno jurysdykcji, jak i prawa właściwego, ale także nowe podejście do instytucji odesłania (renvoi). W przeciwieństwie do innych europejskich instrumentów prawa prywatnego międzynarodowego, Rozporządzenie spadkowe dopuszcza, w ograniczonym zakresie, stosowanie obcych norm kolizyjnych, jeżeli normy te przewidują odesłanie bądź do prawa państwa członkowskiego, bądź do prawa państwa trzeciego, które zastosowałoby do dziedziczenia własne prawo. Dla polskich sądów oznacza to konieczność uwzględniania norm prawa prywatnego międzynarodowego państw obcych w szerszym zakresie niż na gruncie naszych własnych norm kolizyjnych z 2011 r. Interpretacja odesłania w Rozporządzeniu może być jednak nieco myląca. Nie jest jasne, czy jego przepisy dopuszczają jedynie odesłanie wynikające z norm państwa trzeciego, czy także z prawa prywatnego międzynarodowego innego państwa członkowskiego. Nie określa ono wyraźnie znaczenia obcych norm kolizyjnych dotyczących odesłania ani skuteczności wyboru prawa dokonanego przez spadkodawcę na gruncie tego prawa prywatnego międzynarodowego. Inną kontrowersyjną kwestią jest zakres odesłania, a zatem problem dopuszczalności odesłania częściowego lub wielokrotnego.

2017-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Kolizyjnoprawne aspekty płci

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 17-04-2025 | Abstrakt | s. 5-38

The article deals with legal gender from the conflict-of-laws perspective. Its aims are: to identify the law applicable to the establishment (upon birth) and change of legal gender under Polish private international law, to determine that law’s scope of application, and to indicate the values that should be taken into account when considering the intervention of the ordre public. Given the gap existing in Polish PIL in matters of legal gender, the applicable law should be searched for on the basis of a generic rule of art. 67 of the Polish PIL Act. In my opinion, under that rule, it is the national law of a person that should be considered to be the law applicable to that person’s legal gender. However, the establishment or change of legal gender that occurred abroad may be qualified as “a closed legal situation.” Thus, the law determined by the relevant rule of that situation’s state of origin may be deemed the applicable one. The laws applicable to the potential impact of the legal gender’s change on marriage, name and surname, filiation and succession should be searched for separately. If the change of legal gender is inadmissible under the applicable law, the public policy exception may be used in order to allow such change, based on the individual’s right to respect for their sexual self-determination, which is one of the aspects of the right to respect for private life under the ECHR. However, the decision to apply the public policy exception should always be preceded by an assessment in concreto. This also concerns dealing with a foreign rule that provides for “the third gender” being assigned to a child. The child’s best interests and the values related to the cross-border continuity of a personal legal status should be taken into account in this regard.

2025-04-17



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Heredamiento – umowa dziedziczenia czy hybryda umowy prawa spadkowego i rodzinnego

Natalia Lubaś

Język: PL | Data publikacji: 12-06-2022 | Abstrakt | s. 115-137

This article addresses the issues related to heredamiento - an agreement as to succession, characteristic of the Catalan legal system (Spain), the centuries-long functioning of which may be an inspiration for other legislators. The paper first attempts to locate this institution in the context of history and terminology. Further, it explains and describes the functioning of heredamiento in the provisions of Catalan law currently in force. The article then discusses the centuries-old location of this institution at the junction of succession law and family law. The paper also presents issues relating to the conflict of laws rules of private international law and the conflict of law rules of interregional law that are characteristic of the Spanish legal system. Therefore, introducing the reader to the institution of heredamiento, the author suggests that the Polish legislator should not cease looking for legal instruments adjusted and adapted to social realities, which would adequately protect the interests of both future decedents and heirs.

2022-06-12



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Zapis testamentowy w prawie kolizyjnym

Jacek Górecki

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2009 | Abstrakt | s. 131-145

Artykuł analizuje problematykę zapisu testamentowego w międzynarodowym prawie prywatnym. Skupia się na kolizji między statutem spadkowym a statutem rzeczowym w kontekście skutków prawnorzeczowych zapisu windykacyjnego, w szczególności gdy przedmiot zapisu znajduje się w Polsce. Przedstawiono dopuszczalność różnych konstrukcji zapisu (obligacyjny i windykacyjny) w różnych systemach prawnych. Omówiono objęcie zapisu testamentowego zakresem statutu spadkowego oraz wyjątki od tej zasady. Autor analizuje różne poglądy doktryny dotyczące rozgraniczenia właściwości statutu spadkowego i rzeczowego dla oceny skutków zapisu windykacyjnego. Konkluzja wskazuje na wyłączną właściwość statutu spadkowego dla oceny skutków prawnorzeczowych zapisu windykacyjnego na tle polskich norm kolizyjnych. Artykuł porusza również kwestie jurysdykcji krajowej w sprawach spadkowych cudzoziemców.

2009-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Nowa krajowa regulacja prawa prywatnego międzynarodowego w Polsce

Maksymilian Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2011 | Abstrakt | s. 9-16

4 lutego 2011 r. Sejm RP uchwalił ustawę o prawie prywatnym międzynarodowym, która została opublikowana w Dzienniku Ustaw nr 80, poz. 432 i weszła w życie 16 maja 2011 r. Nowa ustawa zastąpiła starą ustawę z 1965 r. Stanowi ona „część krajową” norm kolizyjnych obowiązujących w Polsce i jest skoordynowana z europejskim prawem prywatnym międzynarodowym. Ustawa reguluje kwestie wyłączone z zakresu rozporządzeń Rzym I i Rzym II oraz uzupełnia Konwencję haską z 19 października 1996 r. o jurysdykcji, prawie właściwym, uznawaniu, wykonywaniu i współpracy w zakresie odpowiedzialności rodzicielskiej oraz środków ochrony dzieci. Nowe prawo wdraża również normę kolizyjną ustanowioną w Dyrektywie 2008/122/WE z dnia 14 stycznia 2009 r. Ustawa z 2011 r. wypełnia wiele luk, które istniały wcześniej (np. określa prawo właściwe dla pełnomocnictwa, praw osobistych i nazwiska) i zmienia niektóre rozwiązania przyjęte w ustawie z 1965 r. Umożliwia ona m.in. wybór
prawa dla małżeńskich ustrojów majątkowych, umowy małżeńskiej i dziedziczenia. Ponadto zobowiązania wynikające z jednostronnych czynności prawnych zostały potraktowane inaczej niż w ustawie z 1965 r. Jeśli chodzi o formalną ważność czynności prawnych związanych z rozporządzeniem nieruchomością lub sprawami korporacyjnymi (takimi jak utworzenie, przekształcenie lub likwidacja osoby prawnej), nowe prawo rezygnuje z reguły, zgodnie z którą wystarczające było spełnienie wymogów formy lex loci actus. Wreszcie ustawa ustanawia ogólną regułę, opartą na pojęciu najściślejszego związku, która ma zastosowanie w okolicznościach, w których sama ustawa lub inne przepisy prawa polskiego nie wskazują prawa właściwego.

2011-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

O rozgraniczaniu statutów i wsysaniu regulacji prawnej (na przykładzie prawa stosowanego do oceny różnych aspektów powołania i funkcjonowania wykonawcy testamentu i zarządcy sukcesyjnego przedsiębiorstwem)

Maksymilian Pazdan

Język: PL | Data publikacji: 10-12-2020 | Abstrakt | s. 159-177

The position of the executor of the will is governed by the law applicable to succession (Article 23(2)(f) of the EU Regulation 650/2012), while the position of the succession administrator of the estate of a business of a physical person located in Poland is subject to the Law of 5 July 2018 on the succession administration of the business of a physical person (the legal basis for such solution is in Article 30 of the EU Regulation 650/2012). However, if the court needs to determine the law applicable to certain aspects of appointing or functioning of these institutions, which have a nature of partial or preliminary questions, these laws will apply, as determined in line with the methods elaborated to deal with partial and preliminary questions in private international law. The rules devoted to the executors of wills are usually not self-standing. In such situations, the legislators most often call for supportive application of the rules designed for other matters existing in the same legal system (here — of the legis successionis). This is referred to as the absorption of the legal rules.

2020-12-10



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Loi du 4 février 2011 — Droit international privé. The Act on Private International Law dated 4 February 2011

Paulina Twardoch , Maciej Zachariasiewicz

Język: EN | Data publikacji: 30-06-2011 | Abstrakt | s. 109-138

This document presents the English translation of the Polish Act on Private International Law of 4 February 2011. The Act's primary function is to govern the determination of the applicable law for private law relationships that are connected with more than one state. It establishes nationality as the primary connecting factor for natural persons and the law of the seat for legal persons. The legislation covers a wide array of topics, including obligations, property rights, family law, and succession.

2011-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

O poszukiwaniu prawa właściwego do oceny spraw majątkowych zarejestrowanego za granicą związku partnerskiego według polskiego prawa prywatnego międzynarodowego

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 30-06-2012 | Abstrakt | s. 71-115

Choć instytucja związku partnerskiego nie jest znana polskiemu prawu rodzinnemu, to jednak w obliczu rosnącej mobilności ludności należy wziąć pod uwagę, że sytuacja partnerów może zależeć od orzeczenia wydanego przez polski sąd lub od prawidłowego postępowania polskiego notariusza, adwokata, radcy prawnego lub pracownika banku. Dlatego też zasadne jest poszukiwanie w polskim prawie prywatnym międzynarodowym reguły kolizyjnej wskazującej prawo właściwe dla spraw majątkowych związanych ze związkiem partnerskim. Główna trudność związana z tym zadaniem wynika z faktu, że wśród obowiązujących w Polsce przepisów kolizyjnych nie ma jednoznacznej regulacji dotyczącej tego tematu. Na rozpatrzenie zasługują zatem następujące sposoby ustalenia prawa właściwego dla stosunków majątkowych między zarejestrowanymi partnerami: a) rozszerzenie — na gruncie prawa prywatnego międzynarodowego — pojęcia małżeństwa na związek partnerski, b) podział różnych rodzajów związków partnerskich między dwie kategorie znane polskiemu prawu prywatnemu międzynarodowemu, w szczególności: „małżeństwo” i „zobowiązanie umowne”, zgodnie z tym, że dany model związku partnerskiego charakteryzuje się dominacją elementu instytucjonalnego albo umownego, c) zastosowanie norm kolizyjnych dotyczących małżeństwa i małżonków w drodze analogii, d) zrównanie — na gruncie prawa prywatnego międzynarodowego — związku partnerskiego z konkubinatem. Jednakże uzasadnione racje przemawiają za odrzuceniem tych rozwiązań i zastosowaniem art. 67 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. — Prawo międzynarodowe prywatne, zgodnie z którym norma kolizyjna ustalająca prawo właściwe dla związku partnerskiego (w tym stosunków majątkowych między partnerami) zaczerpnięta z treści ww. przepisu powinna działać z kryterium wskazującym na państwo, w imieniu którego działał organ, który dokonał rejestracji związku. Niemniej jednak niektóre kwestie majątkowe, w szczególności sprawy spadkowe i kwestie alimentacyjne między partnerami, powinny być rozpatrywane według prawa wskazanego w przepisach kolizyjnych dotyczących tych kwestii.

2012-06-30



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Highlights and Pitfalls of the EU Succession Regulation

Maksymilian Pazdan , Maciej Zachariasiewicz

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 125-187

The EU Succession Regulation constitutes a remarkable achievement of unification of conflict of law rules at the European level. It has importantly changed the landscape for all those interested in succession law, in particular, the notaries and the
estate planning practitioners. The present article takes up a number of selected issues that arise under the Regulation. The paper first identifies certain general difficulties that result either from the complex nature of the matters addressed or from a somewhat ambiguous wording of the rules adopted by the EU legislator. The attention is devoted to the exceptions to the principle of the unity of legis successionis, the dispositions upon death, and the intertemporal questions resulting from the change of the conflict of laws rules in the Member States which occurred on 17th August 2015 when the Regulation started to be applied. The paper then moves to some of the more specific issues arising under the Regulation. To that effect, it first looks at the Polish Act of 2018 governing the ”succession administration” of the enterprise, which forms part of the estate. The argument is made that the rules contained in the 2018 Act should be applied by virtue of Article 30 of the Succession Regulation because they constitute “special rules” in the meaning of this provision. Second, the notion of a “court” under Article 3(2) of the Regulation is discussed in light of the recent judgment of the CJEU in case C-658/17 WB, where the European Court found that a Polish notary issuing the deed of certification of succession is not a “court” for purposes of Article 3(2). The paper provides a critical account of the Court’s decision.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Report from the conference ”Application of the Succession Regulation in the EU Member States”, Katowice 12 September 2019

Krzysztof Pacuła

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 241-252

On 12 September 2019, the premises of the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice (Poland) witnessed one of such events, which will arguably go down in history of private international law in Poland. On that day, the University hosted an international conference on the Regulation (EU) No 650/2012 of 4 July 2012 on jurisdiction, applicable law, recognition and enforcement of decisions and acceptance and enforcement of authentic instruments in matters of succession and on the creation of a European Certificate of Succession (“the Succession Regulation”), and on the various issues relating to the succession matters within the European area of freedom, security and justice.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Nowe rumuńskie prawo prywatne międzynarodowe

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2013 | Abstrakt | s. 117-139

Nowy zestaw rumuńskich przepisów kolizyjnych wszedł w życie 1 października 2011 r. i został włączony do nowego Kodeksu cywilnego. Przepisy, o których mowa, znajdują się w Księdze VII Kodeksu. Wśród nich szczególną uwagę należy zwrócić na przepisy dotyczące następujących kwestii: 1) w ramach ogólnej hierarchii częściowej źródeł prawa prywatnego międzynarodowego, kwalifikacji, odesłania, interpretacji i stosowania prawa obcego, polityki publicznej, korekty stosowalności prawa ze względu na ściślejszy związek rozpatrywanej sprawy z prawem innym niż prawo właściwe na mocy przepisów ustawy, przepisów bezwzględnie obowiązujących, ustalenia prawa, które powinno być traktowane jako prawo krajowe w przypadku obywatelstwa wielokrotnego oraz w przypadku osób bezpaństwowych i uchodźców; 2) w zakresie szczególnej ochrony częściowej małoletniego i ochrony osoby dojrzałej, przyrzeczenia zawarcia małżeństwa, stosunków osobistych i majątkowych między małżonkami, rozwiązania małżeństwa, ustalenia pochodzenia dziecka, przysposobienia, prawa własności i posiadania, prawa spadkowego, zobowiązań umownych, aktów prawnych, zobowiązań pozaumownych, zobowiązań alimentacyjnych, a także powiernictwa; przy czym porównanie tych regulacji z regulacjami ustawy 105/1992 (dotychczas regulującej kwestie prawa prywatnego międzynarodowego) pozwala zauważyć, że: 1) w odniesieniu do niektórych kwestii powtórzono dotychczas obowiązujące rozwiązania, 2) znaczna liczba poprzednich dyspozycji została jednak zmodyfikowana, podczas gdy 3) niektóre zestawy norm wprowadzone w ramach nowej regulacji kwestii kolizyjnych stanowią absolutną nowość w rumuńskim prawie prywatnym międzynarodowym, nie mając odpowiednika w poprzednich przepisach.

2013-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Application of the Succession Regulation by German courts — Selected Issues

Christian Kohler

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 27-43

The article discusses the impact of the EU Succession Regulation on the German system of private international law. The change came with some important differences introduced in the text of the Regulation as in comparison to previous German solutions (especially the use of the habitual residence as the main connecting factor instead of nationality), and, as a result of the number of decisions of the CJEU on the Regulation (in particular the Kubicka case).
The paper presents the most important, up-to-date German case-law relating to the EU Succession Regulation. It starts with the general remarks in that regard and continues to discuss judgments covering issues of jurisdiction, applicable law, and the European Certificate of Succession. Three conclusions are drawn therefrom. First, the cases show a general willingness of the courts to cope with the fundamental changes introduced by the Regulation. In particular, the concept of “habitual residence” is applied on the basis of an autonomous interpretation by reference to the case-law of the CJEU on Regulation Brussels IIa. Second, a number of decisions make apparent that the courts are sometimes slow to accept the consequences which flow from the changes brought about by the Regulation, and which oblige to re-consider the German practice in matters of international successions. That applies in particular to the issuing of the European Certificate of Succession. Third, German courts are generally ready to initiate cooperation with the CJEU by formulating preliminary questions (three questions posed by the end of 2019).

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

O realizacji zasady jednolitości statutu spadkowego w świetle rozporządzenia nr 650/2012

Katarzyna Anna Dadańska

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2016 | Abstrakt | s. 65-87

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego 1 wprowadza zasadę jednolitości statutu spadkowego. Zasada ta ma zapewnić, że dziedziczenie będzie podlegało z góry określonemu prawu, z którym jest ono ściśle związane. Ze względu na pewność prawa oraz w celu uniknięcia rozdrobnienia (rozszczepienia) statutu spadkowego, prawo to powinno regulować dziedziczenie jako całość, to znaczy cały majątek spadkowy, niezależnie od charakteru aktywów i bez względu na to, czy aktywa te znajdują się w innym państwie członkowskim, czy w państwie trzecim. Celem niniejszego artykułu jest omówienie niektórych wyjątków od wyżej wymienionej zasady jednolitości oraz ocena, czy przewidziana w rozporządzeniu zasada jednolitości statutu spadkowego może być rzeczywiście skutecznie wdrożona.

2016-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

The Notion of “Court” under the Succession Regulation

Michael Wilderspin

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 45-56

The article concerns the notion of “court” in the Succession Regulation. This notion is used in the Brussels I and Brussels Ia Regulations, where it does not necessarily have the same scope. The author attempts to interpret the concept in the light of the recitals to the Succession Regulation (in particular Recital 20) and of the case law of the Court of Justice. The very general description of the concept contained in Article 3(2) of the Regulation might potentially embrace other authorities and legal professionals, where they exercise judicial functions by way of delegation of power from the court. In the author’s view, the European Court, especially in Oberle and WB v Notariusz Przemysława Bac correctly navigated its way through the Succession Regulation and ruled in a way which is both coherent as regards the operation of the Regulation and consistent with the intentions of the legislator. The above judgments are analysed also with regard to Poland’s omission to notify notaries as “courts” under Article 79 of the Succession Regulation. The European Court found that the criteria for determining whether an authority or a legal professional, in particular a notary public, constitutes a “court” are
determined by Article 3(2) and not by Article 79. Consequently, Poland’s omission to notify was not conclusive, but was in any event correct in substance. The author expresses the opinion that the judgment is accurate on this point.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Spadek po Emilii: studium przypadku z zakresu międzynarodowego prawa spadkowego i przepływu dokumentów w Unii Europejskiej

Maciej Zachariasiewicz

Język: PL | Data publikacji: 12-06-2022 | Abstrakt | s. 173-202

The presented case study builds upon a fictious factual scenario involving transnational succession. It tells a story of Emilia — a national of a Member State who emigrates to another Member State, establishes a successful business and marries a national of that other State — also a women. She dies during COVID-19 pandemic and leaves an estate comprising immovables and other assets located in a number of states.
The case study touches upon various legal questions arising under Regulation 650/2012, Regulation 2016/1191, and the Hague Apostille Convention. It invites the trainers and students to consider concepts such as the place of habitual residence of the deceased, the European Succession Certificate and the national instruments certifying the inheritance, as well as the will and the donatio mortis causa. It asks questions relating to the formalities that are necessarily to complete a transnational succession. Notably, it lays out a problem whether a succession in a same-sex marriage — concluded validly in one Member State — should be accepted in another Member State that does not know such a concept in its domestic law.

2022-06-12



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

The Regulation on Matrimonial Property and Its Operation in Succession Cases — Its Interaction with the Succession Regulation and Its Impact on Non-participating Member States

Andrea Bonomi

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 71-89

The Regulations on Matrimonial Property (No 2016/1103) and on the Property Consequences of Registered Partnerships (No 2016/1104) are new important pieces in the “puzzle” of European private international law. This article particularly focuses on the relationship between the Matrimonial Property Regulations and the Succession Regulation, two instruments which will often be applied in parallel because of the close connection between the two areas they govern. The author examines in particular the scope of those instruments as well as their interaction with respect to jurisdiction and applicable law. At the same time, an attempt is also made to assess the position of Poland and of those other Member States that are bound by the Succession Regulation, but not by the Matrimonial Property Regulation.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Sprawy małżeńskie i spadkowe w świetle Kodeksu prawa prywatnego międzynarodowego Monako z 2017 roku

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2017 | Abstrakt | s. 131-148

W dniu 8 lipca 2017 r. Księstwo Monako przyjęło – jako Ustawę nr 1.448 z dnia 28 czerwca 2017 r. o prawie prywatnym międzynarodowym – Kodeks Prawa Prywatnego Międzynarodowego. Ustawa ta stanowi wyjątkowy przykład kodyfikacji, w której ustawodawca państwa nienależącego do UE w dużej mierze inspirował się rozwiązaniami przyjętymi w ramach rozporządzeń unijnych. Pierwsza część niniejszego artykułu ma na celu przedstawienie najciekawszych rozwiązań ustanowionych w Kodeksie w odniesieniu do zagadnień dotyczących małżeństwa. W związku z tym ta część analizy koncentruje się na wybranych normach kolizyjnych dotyczących: zawarcia małżeństwa, ogólnych skutków małżeństwa, małżeńskiego ustroju majątkowego typu régime secondaire, a także rozwodu i separacji prawnej. W drugiej części podjęto próbę przedstawienia najciekawszych postanowień Kodeksu w zakresie prawa właściwego dla dziedziczenia. Pomimo kilku zastrzeżeń przedstawionych w artykule, jakość przepisów Kodeksu Prawa Prywatnego Międzynarodowego dotyczących spraw małżeńskich i spadkowych jest very wysoka. Na szczególną uwagę zasługuje fakt wprowadzenia szeregu nowoczesnych rozwiązań w odpowiedzi na aktualne potrzeby praktyki stosunków prawnych we wspomnianych dziedzinach.

2017-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Dziedziczenie po obywatelu Wenezueli zamieszkałym w Polsce — opinia prawna sporządzona przez biegłych ad hoc z zakresu prawa obcego

Roland Krause , Marcin Margoński

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2014 | Abstrakt | s. 87-104

Tekst zawiera pełną wersję opinii sporządzonej przez autorów jako biegłych sądowych z zakresu prawa obcego w polskiej sprawie spadkowej dotyczącej obywatela Wenezueli zamieszkałego w Polsce. Opinia obejmuje głównie wenezuelskie prawo prywatne międzynarodowe, z uwzględnieniem odesłania (renvoi) wynikającego z miejsca zamieszkania spadkodawcy w Polsce. Ponadto omówiono dopuszczalność umów o dziedziczenie w prawie wenezuelskim i hiszpańskim. Wstęp przedstawia niektóre aspekty metodologiczne sporządzania takich opinii prawnych, ponieważ są one bardzo rzadkie w praktyce sądowej w Polsce. Publikacja ma na celu pomóc polskim naukowcom zajmującym się prawem prywatnym międzynarodowym (PPM) w pełnieniu funkcji biegłych z zakresu prawa obcego, dostarczając przykładu, jak taka opinia może zostać napisana.

2014-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Regionalne ujednolicenie prawa prywatnego międzynarodowego w Skandynawii ze szczególnym uwzględnieniem spraw spadkowych

Jagoda Klimala

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2021 | Abstrakt | s. 5-37

The aim of the following article is to introduce characteristics of the Nordic countries’ cooperation in the field of private international law, with particular emphasis on legislative cooperation concerning matters of inheritance law. The study discusses the genesis, characteristics and methods of legislative cooperation, along with selected Nordic conventions on private international law. As an example of a legal act of such kind, the article presents the Convention of 19 November 1934 comprising private international law provisions on succession, wills and estate administration, the detailed analysis of which was based on the author’s translation of the act from Swedish to Polish. Selected detailed issues discussed in the content of the Convention were also presented, some of which were compared to the solutions adopted by Regulation (EU) No 650/2012 of the European Parliament and of the Council of 4 July 2012.

2021-12-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Pozycja prawna notariusza w sprawach spadkowych o charakterze transgranicznym Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-658/17 WB

Kinga Konieczna

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2020 | Abstrakt | s. 303-317

The commentary presents an analysis of a thesis presented by the Court of Justice of the European Union in Judgment of 23rd of May 2018. The question referred to the Court in case C-658/17 WB concerned legal definition of a ‚court’ and legal classification of the national deed of certification of succession under the provisions of Regulation
(EU) No 650/2012. The Judgment states that notary in Poland that draw up a deed of certificate of succession at the unanimous request of all the parties, does not constitute a ‚court’ within the meaning of that provision. Subsequently, a deed drawn up by such authority does not constitute a ‘decision’ within the meaning of that provision. The Judgment is particularly relevant since its impact extends to national certificates of succession issued by notaries in other countries, that are part of the Latin part notary system. In conclusion it is indicated, that the Judgment rendered by Tribunal, although highly rightful, relates to merely one of numerous issues concerning use of authentic documents in cross-border succession cases.

2020-12-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Foreword

Maciej Szpunar

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 7-8

The current volume of “Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” — the leading Polish periodical in the field of private international law — is primarily devoted to the Regulation No 650/2012 of 4 July 2012 on jurisdiction, applicable law, recognition and enforcement of decisions and acceptance and enforcement of authentic instruments in matters of succession and on the creation of a European Certificate of Succession (“the Succession Regulation”).

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Kolejny przejaw fenomenu kodyfikacji prawa prywatnego międzynarodowego w Ameryce Łacińskiej – urugwajska Ustawa Ogólna o Prawie Prywatnym Międzynarodowym n°19.920 z 17 listopada 2020 r. Zagadnienia wybrane

Paulina Twardoch , Wojciech Klyta

Język: PL | Data publikacji: 12-06-2022 | Abstrakt | s. 79-113

The article deals with the new Uruguayan act on private international law, i.e. the General Act on Private International Law n° 19.920 of the 17th of November 2020. The authors aim to analyse and assess its solutions, especially in the areas of matrimonial property relations, succession and legal entities, taking into account historical and comparative perspectives. The study presents the origins of the Act, its structure, main characteristics and ideas, and essential novelties introduced thereby. As for matrimonial property relations and succession, the authors focus on the question of the applicable law, while as for legal entities, also on the notion of the recognition of their legal personality. Within the comparative remarks, new Uruguayan provisions are explained against the background of Argentinian, Brazilian, Chilean, Colombian, Cuban, Dominican, Panamanian, Paraguayan, Peruvian and Venezuelan rules, as well as international multilateral conventions and European Union regulations.

2022-06-12



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Statut spadkowy w postępowaniu dotyczącym podatku od spadku. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 maja 2019 r., II FSK 1811/18

Jacek Górecki

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2021 | Abstrakt | s. 151-167

The Supreme Administrative Court has correctly adjudicated that without determining which inheritance law is applicable to the inheritance from the testator, the tax authority cannot categorically claim that an heir subject to inheritance and donation tax acquired the ownership of things or rights by inheritance at the time of the testator’s death. The ruling of the Supreme Administrative Court is also an opportunity to take a broader look at the provisions of the Act of the 28th of July 1983 on inheritance and donation tax which go beyond the issues covered by this jurisdiction. That act also raises other issues the resolution of which requires the application of conflict-of-law rules or, at the very least, of the methods of qualification specific to private international law.
The position adopted by the Supreme Administrative Court in this verdict should contribute to the increase of the interest of tax authorities in conflict-of-law issues. Inheritance and donation tax is a public levy with which, due to the nature of the legal events covered by it, there are cases with the so-called „foreign element”. These are also of interest to the conflict-of-law rules. When considering them, as follows from the ruling of the Supreme Administrative Court, it is necessary to refer not only to our own (Polish) provisions of civil law, but also, by applying appropriate conflict-of-law rules, to the provisions of foreign civil law.

2021-12-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

La réserve héréditaire dans le re`glement 650/2012 sur les successions

Paul Lagarde

Język: FR | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 9-14

The article addresses the issues relating to the protection of forced heirs in international context with a particular focus on the provisions of the EU Succession Regulation pertaining thereto. It contrasts common law tradition with the solutions adopted in French law, whereby certain relatives are entitled to the hereditary reserve (la réserve héréditaire). The author discusses selected examples taken from a body of French case-law dealing with the issue in question. Amongst the cases touched upon by the author are those concerning the successions of Johnny Hallyday and Maurice Jarre, which were two cases widely discussed in the recent French jurisprudence.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Przepisy wymuszające swoje zastosowanie — wybrane zagadnienia

Maciej Mataczyński

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2016 | Abstrakt | s. 59-79

Niniejszy artykuł stanowi próbę naświetlenia niektórych kwestii prawnych związanych z koncepcją międzynarodowych przepisów wymuszających swoje zastosowanie. Ta koncepcja prawna, znana również jako przepisy wymuszające swoje zastosowanie, loi de police czy Eingriffsnormen, jest zdefiniowana w art. 9 ust. 1 rozporządzenia UE Rzym I jako przepisy, których przestrzeganie uważane jest przez państwo za tak istotne dla ochrony jego interesów publicznych, takich jak organizacja polityczna, społeczna lub gospodarcza, że znajdują one zastosowanie do każdej sytuacji objętej ich zakresem, bez względu na to, jakie prawo jest właściwe dla umowy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem. Niniejszy artykuł stanowi próbę wyodrębnienia i odróżnienia międzynarodowych przepisów wymuszających swoje zastosowanie od innych norm o charakterze imperatywnym. Uznano, że „interes publiczny” jest czynnikiem różnicującym o decydującym znaczeniu. W drugiej części tekstu międzynarodowe przepisy wymuszające swoje zastosowanie są konfrontowane z wymogami imperatywnymi interesu ogólnego (w rozumieniu doktryny prawa Unii Europejskiej i orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej) oraz z przepisami szczególnymi wprowadzającymi ograniczenia dotyczące dziedziczenia niektórych składników majątku lub wpływające na to dziedziczenie, ustanowionymi w art. 30 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. Na koniec omówiony zostaje szczególny problem zgodności art. 359 § 2³ Kodeksu cywilnego* z art. 9 ust. 1 rozporządzenia Rzym I.

2016-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Chińska ustawa o prawie prywatnym międzynarodowym

Katarzyna Sznajder-Peroń

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2011 | Abstrakt | s. 149-159

Tekst zawiera tłumaczenie na język polski nowego chińskiego prawa prywatnego międzynarodowego wraz z krótkim opisem najważniejszych zmian. Odniesiono się do nowych zasad dotyczących dobrowolnego wyboru prawa, a także do koncepcji świadczenia charakterystycznego i obowiązku sądów do ustalenia najściślejszego związku danej sprawy z określonym systemem prawnym. Ustawa zawiera również nowe zasady wyboru prawa dotyczące stosunków rodzinnych i dziedziczenia. Podkreślono, że Chiny wprowadziły stosunkowo nowoczesny instrument dotyczący prawa prywatnego międzynarodowego. Pozostaje jednak pytanie, czy przyczyni się on do zwiększenia pewności prawnej w stosunkach handlowych z Chinami.

2011-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

“Member States” and “Third States” in the Succession Regulation

Jürgen Basedow

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 15-25

The author advocates a flexible approach with respect to the interpretation of the term “Member State” as employed in the Succession Regulation, allowing the differentiation between “participating” and “non-participating” States. It does not mean that the term “Member State” should always be interpreted in a wide sense including the three non-participating States: Denmark, the Republic of Ireland, and the United Kingdom. Whether a wide or a narrow interpretation is appropriate depends on the context and the purpose of the single provision. Most provisions contained in the chapter on jurisdiction refer to participating Member States only. But some articles such as the Article 13 of the Regulation, provide a counter-example. A uniform interpretation of the concept of Member State in all provisions of the Succession Regulation seems far too sweeping. It reminds of Begriffsjurisprudenz and does not take account of the purpose of the single provisions. In particular, it disregards the need for the cross-border protection of individual rights in a Union with open frontiers.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Umowy dotyczące spadku obejmującego przedsiębiorstwo rodzinne na przykładzie rozwiązań hiszpańskich

Natalia Lubaś

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2021 | Abstrakt | s. 67-90

W niniejszym artykule poruszono zagadnienia związane z umowami dotyczącymi spadku obejmującego przedsiębiorstwo rodzinne, ze szczególnym uwzględnieniem prawa katalońskiego. W artykule w pierwszej kolejności wskazano pewne ogólne trudności, które wynikają z braku oficjalnej definicji „przedsiębiorstwa rodzinnego”, zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym. Następnie krótko wyjaśniono specyfikę hiszpańskiego systemu prawnego, która jest szczególnie widoczna z perspektywy prawa spadkowego, którego systemów Hiszpania ma aż siedem, w tym kataloński, który jest przedmiotem szczególnego zainteresowania w niniejszym artykule. Artykuł przechodzi następnie do protokołu rodzinnego – instytucji, której zadaniem jest pełne i kompleksowe wspomaganie przedsiębiorstw rodzinnych w ułożeniu zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych relacji z osobami trzecimi. Następnie szczególną uwagę poświęca się heretament i pacte successori d'atribució particular jako przykładom umów dziedziczenia w prawie katalońskim. Omawiana przez autorkę dopuszczalność umów dziedziczenia jest ściśle związana z zachowaniem ciągłości przedsiębiorstw rodzinnych. Uważa się, że jest to odpowiedni środek gwarantujący ich integralność i transfer międzypokoleniowy. Dlatego też autorka sugeruje, aby polski ustawodawca nie zaprzestawał poszukiwań instytucji wspierających przedsiębiorców w procesie planowania dziedziczenia.

2021-12-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Ustawa nr 544-14 o prawie prywatnym międzynarodowym Republiki Dominikany z dnia 15 października 2014 r.* — Tytuł I (Przepisy wstępne), Tytuł II (O zakresie i granicach jurysdykcji dominikańskiej w sprawach cywilnych i handlowych) i Tytuł III (Określenie p

Katarzyna Sznajder-Peroń , Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2017 | Abstrakt | s. 163-188

Ustawa nr 544-14 z 15 października 2014 r. reguluje międzynarodowe stosunki cywilne i handlowe w Dominikanie. Określa zakres jurysdykcji sądów dominikańskich, w tym jurysdykcję wyłączną (np. w sprawach o prawa rzeczowe na nieruchomościach w Dominikanie) i ogólną, zasady wyboru sądu przez strony oraz dostęp cudzoziemców do sądów. Ustawa ustala również prawo właściwe dla różnych kategorii spraw, m.in. osobowych, rodzinnych, spadkowych i zobowiązań umownych oraz pozaumownych, wprowadzając zasady wyboru prawa przez strony i kryteria posiłkowe.

2017-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

The Capacity and the Quality of Heir. Possible Interaction with Preliminary Questions

Stefania Bariatti

Język: EN | Data publikacji: 29-06-2020 | Abstrakt | s. 57-70

The article contains an overview of the rules relating to the scope of application of the EU private international law regulations. It addresses the treatment of the relevant preliminary questions, with special reference to the Succession Regulation. The issues are discussed in three steps. The first is connected with the way of interpreting the notions and concepts, such as marriage, adoption, legal capacity etc., where such matters as personal status, legal capacity or family relationship may come to the foreground as a preliminary question. The second is dealing with the law applicable to the preliminary question. The author compares pros and cons of the “independent reference” (lex fori) and the “dependent reference” (lex causae) solutions, considering the latter as less effective, producing more negative consequences. The third step embraces questions relating to the jurisdiction with respect to preliminary question.

2020-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 8 marca 2016 r. (V Cz 664/15)

Redakcja PPPM

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2016 | Abstrakt | s. 125-135

Postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. kieruje pytanie prejudycjalne do TSUE dotyczące interpretacji art. 1 ust. 2 lit. k) i l) oraz art. 31 Rozporządzenia UE nr 650/2012. Sprawa dotyczy odmowy sporządzenia testamentu z zapisem windykacyjnym (zgodnym z wybranym polskim prawem spadkowym ), którego przedmiotem jest nieruchomość w Niemczech. Niemieckie prawo rzeczowe nie zna instytucji zapisu wywołującego bezpośredni skutek rzeczowy. Sąd pyta, czy przepisy Rozporządzenia pozwalają odmówić uznania takiego skutku rzeczowego zapisu.

2016-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Następstwo prawne dóbr cyfrowych post mortem

Marcin Wrazidło

Język: PL | Data publikacji: 24-06-2023 | Abstrakt | s. 123-149

Artykuł naukowy koncentruje się na odpowiedzi na pytanie, czy następcy prawni pierwotnego użytkownika dóbr cyfrowych mogą wejść po jego śmierci w stosunek prawny łączący go z dostawcami tych dóbr. W pierwszej kolejności należało podjąć próbę zdefiniowania pojęcia dóbr cyfrowych i dokonać ich odpowiedniej kwalifikacji prawnej, a także zastanowić się nad materialną oraz niematerialną wartością tych dóbr. Niezbędne było także wskazanie obecnie najpowszechniej stosowanych sposobów radzenia sobie z losem dóbr cyfrowych, które pozostawił w przestrzeni wirtualnej po swojej śmierci ich pierwotny użytkownik, a także poczynienie rozważań z zakresu jurysdykcji i prawa prywatnego międzynarodowego w aspekcie statutu umownego i prawa spadkowego. Ponadto w opracowaniu zostały wzięte pod uwagę, podnoszone w piśmiennictwie, kwestie dotyczące prywatności post mortem, ochrony danych osobowych i zapewnienia stosownej ochrony pozostawionym dobrom cyfrowym na gruncie prawa własności intelektualnej, które stanowią swego rodzaju przeszkody w dopuszczeniu do prostego następstwa prawnego dóbr cyfrowych post mortem. Jako podsumowanie pochylono się również nad obowiązującymi aktualnie w wybranych państwach na świecie rozwiązaniami prawnymi, które stały się następnie podbudową pod sformułowanie postulatów de lege ferenda.

2023-06-24



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Forma rozrządzeń na wypadek śmierci po wejściu w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 roku

Katarzyna Anna Dadańska , Krzysztof Kubasik

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2014 | Abstrakt | s. 9-29

Artykuł poświęcony jest ważności formalnej rozrządzeń testamentowych w świetle Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego. Ponadto uwzględniono obowiązujące krajowe zasady prawa prywatnego międzynarodowego, a także umowy międzynarodowe obowiązujące w Polsce. Podjęto również próbę scharakteryzowania relacji między tymi aktami prawnymi w odniesieniu do transgranicznych spraw spadkowych oraz decyzji, który z aktów prawnych powinien mieć zastosowanie, w zależności od rodzaju rozrządzenia na wypadek śmierci.

2014-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Niektóre konsekwencje zmiany statutu w międzynarodowym prawie spółek (przymusowe przeniesienie siedziby spółki)

Wojciech Klyta

Język: PL | Data publikacji: 29-06-2015 | Abstrakt | s. 31-43

Celem niniejszego artykułu jest zgłębienie zagadnień wynikających z tak zwanego „przymusowego przeniesienia siedziby statutowej spółki”. Orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2015 r. (I CSK 452/14) odnosi się do współczesnego statusu prawnego polskiej spółki zarejestrowanej przed II wojną światową we Lwowie, lecz wciąż pozostawia wiele pytań bez odpowiedzi. Autor poszukuje rozwiązania problemu skutków sukcesji państw po założeniu spółki, wykorzystując różne instrumenty prawa prywatnego międzynarodowego. Spostrzeżenia oparte na orzecznictwie sądów amerykańskich, niemieckich i francuskich podkreślają prawo do przeniesienia spółki, której siedziba statutowa po sukcesji znalazła się na terytorium państwa-sukcesora, do państwa, którego prawo uprzednio regulowało utworzenie tej spółki.

2015-06-29



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Księga VII rumuńskiego kodeksu cywilnego Przepisy prawa prywatnego międzynarodowego

Paulina Twardoch , Alexander Stan‑Otasevici

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2013 | Abstrakt | s. 165-198

Artykuł omawia Księgę VII rumuńskiego kodeksu cywilnego, skupiając się na przepisach prawa prywatnego międzynarodowego. Analizuje ogólne zasady, takie jak kwalifikacja, odesłanie, i jednolitość prawa, oraz szczegółowo przedstawia kolizje praw w różnych dziedzinach: osoby (fizyczne i prawne), rodzina (małżeństwo, pochodzenie, przysposobienie, władza rodzicielska, obowiązek alimentacyjny), dobra (materialne, niematerialne, środki transportu, papiery wartościowe, hipoteki), dziedziczenie, czynności prawne, zobowiązania (umowne i pozaumowne), weksle, czeki i trusty.

2013-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Zapis windykacyjny w prawie włoskim

Jolanta Waszczuk‑Napiórkowska

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2015 | Abstrakt | s. 103-123

Artykuł przedstawia regulację zapisu windykacyjnego w prawie włoskim, która istnieje w porządku prawnym od prawie 150 lat. Obecna regulacja, umieszczona w kodeksie cywilnym z 1942 r. (Codice civile), została w przeważającej części przejęta z kodeksu cywilnego Zjednoczonego Królestwa Włoch z 1865 r. (Codice civile del Regno D’Italia). Artykuł omawia kwestię ustanowienia zapisu windykacyjnego, szeroko uwzględniając dopuszczalną formę testamentu, w którym rozrządzenie testamentowe może zostać ustanowione, jak również możliwość zastosowania przepisów o podstawieniu zwykłym i powierniczym. Ponadto, artykuł przedstawia przedmiot zapisu windykacyjnego oraz zasady dotyczące nabycia i odrzucenia tej formy rozrządzenia testamentowego. Omawia również kwestię odpowiedzialności zapisobiercy windykacyjnego za długi spadkowe, w tym przypadek odpowiedzialności za długi spadkowe związane z działalnością przedsiębiorstwa, które było przedmiotem zapisu windykacyjnego.

2015-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Odgraniczenie statutu stosunków majątkowych małżeńskich od innych statutów

Paulina Twardoch

Język: PL | Data publikacji: 31-12-2015 | Abstrakt | s. 81-102

Artykuł analizuje wybrane problemy związane z odróżnieniem prawa właściwego dla małżeńskich ustrojów majątkowych i prawa właściwego dla małżeńskich umów majątkowych od praw właściwych dla zobowiązań alimentacyjnych, zobowiązań umownych, praw rzeczowych, dziedziczenia oraz stosunków osobistych między małżonkami. W szczególności artykuł omawia kwalifikację – na poziomie kolizyjnoprawnym – takich zagadnień, jak obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, obowiązek wzajemnej pomocy, dopuszczalność darowizn między małżonkami, zasady regulujące odwołalność takich darowizn, ochrona osoby dokonującej w dobrej wierze czynności prawnej z jednym z małżonków, wsteczny skutek podziału majątku wspólnego małżonków, zasady uprzywilejowanego dziedziczenia, nabycie prawa rzeczowego na podstawie małżeńskiej umowy majątkowej, klauzule umowne ustanawiające tzw. świadczenia małżeńskie na rzecz pozostającego przy życiu małżonka, pełnomocnictwo ustawowe (ex lege) do działania w imieniu małżonka. W końcowej części artykułu poruszono perspektywy związane z rozporządzeniem UE w sprawie małżeńskich ustrojów majątkowych.

2015-12-31



Czasopismo: Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego

Konwencja z dnia 19 listopada 1934 r. o dziedziczeniu, testamencie oraz zarządzaniu spadkiem [Konventionen mellan Sverige, Finland, Danmark, Island och Norge undertecknad i Köpenhamn den 19 november 1934, om arv, testamente och bout redning]

Jagoda Klimala

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2021 | Abstrakt | s. 191-203

Tłumaczenie na podstawie szwedzkojęzycznej wersji porozumienia zmieniającego konwencję Överenskommelse med Danmark, Finland, Island och Norge om ändring av konventionen med Finland, Danmark, Island och Norge undertecknad i Köpenhamn den 19 november 1934, SÖ 1935:17, om arv, testamente och boutredning Köpenhamn den 1 juni 2012 (SÖ 2015:1) oraz norweskojęzycznej wersji tekstu jednolitego konwencji Konvensjon mellem Norge, Danmark, Finnland, Island og Sverige om arv og dødsboskifte (LOV-1934-11-19).

2021-12-29