Oddajemy do rąk Czytelników jedenasty tom wydawnictwa Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”. W odróżnieniu od większości dotychczas wydanych tomów, które miały charakter wielotematyczny i zawierały opracowania z wielu dyscyplin szczegółowych politologii (teorii polityki, systemów politycznych, polityki społecznej, doktryn i myśli politycznej, komunikowania społecznego i public relations, stosunków międzynarodowych), niniejszy zbiór ma charakter monotematyczny. Został on w całości poświęcony wybranym aspektom z zakresu polskiej polityki zagranicznej i stosunków międzynarodowych. Autorami artykułów zamieszczonych w zbiorze są pracownicy i doktoranci Zakładu Stosunków Międzynarodowych Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Abstract: Russia in Polish foreign policy in the post-Cold War era (political aspects)

The purpose of the case study is to highlight the main stages, and their characteristics, in Polish foreign policy towards the Russian Federation in the twenty‑year period after the end of Cold War era. The particular attention has been paid to the most recent period in Polish‑Russian relations that falls between 2008 and 2011. Author emphasizes new accents in Polish foreign policy towards Russia, which were introduced by the Government of Donald Tusk after 2008. The principal thesis of the case study assumes that the character of Polish‑Russian relations in the post‑Cold War era did depend on Russia and its internal and external policy, including the policy towards Poland. However, it didn’t depend on it entirely. The Polish‑Russian relations were also conditioned by Poland, Polish foreign policy and, above all, by Polish policy towards Russia and its Western neighbors that had formed part of the Union of Soviet Socialist Republics before. These bilateral relations were also conditioned by the exist­ence of Polish governing parties’ political will to improve relations with Russia. Both sides, Poland and Russia, are responsible for the shape of Polish‑Russian dialogue. In opposition to the opinion that prevails in Poland, the Author reckons that the successive governing parties in this country are somewhat responsible for the poor condition of Polish‑Russian relations in the post‑Cold War era. In the case study the Author gives numerous arguments to back up his statement.

Abstract: Polish‑American cooperation in political and security field at the beginning of twenty‑first century (selected aspects)

Presented study is devoted to the issue of bilateral relations between Poland and United States of America in mentioned fields of cooperation. Analysis is divided into four main parts. First of them focuses on the tender for the multi‑purpose aircraft for the Polish army, eventual­ly won by an American company Lockheed Martin. Second — on Polish military involvement in operations in Afghanistan and Iraq (as a part of the Border issue of so‑called war on terror). Third part emphasizes the issue of missile shield and the last one — by comparing amount of money obtained from FMF and IMET programs — show Poland as the biggest recipient of U.S. military assistance in the region of Central Europe.

Abstract: Poland’s national security in the light of the new priorities of the Obama administra­tion in the Russo‑Americal relations

Under the administration of Barack Obama, the Russo‑American relations took the form of a pragmatic partnership. The politycy of “reset” in the relations between Washington and Moscow, initiated in 2009, has delivered tangible benefits, such as the START III treaty, Rus­sia’s modifying its stance on the Iranian nuclear programme in line with that of the U.S., the co‑operation in Afghanistan or U.S. military transit through Russian territory. Despite the recent improvement, the relations between Russia and the U.S. are not free from problem­atic issues and many disagreements remain unresolved. Nevertheless, althougt Russian and American interests often diverge, the need for concerted efforts between the two powers is apparent in order to tackle key international problems. The aim of this article is to demonstrate the new priorities of the Obama administration in the Russo‑Americal relations and, in this context, to discuss the importance and implications of these priorities for Poland’s national security. Having long strived for recognition as the U.S. key ally in Central Europe, Poland’s importance for the U.S. foreign policy has diminished under the Obama administration. For Washington’s point of view, the relations between Poland and the U.S. are not critical for the Americal interests in Europe. Poland remains an important partner of the U.S., but only one of many. It is the diplomatic relations with Moscow that the current Democratis administration considers as crucial, with Poland fitting into the broad diplomatic framework created around such relations.

Abstract: International Security Assistance Force mission in Afghanistan as a challenge for the international security.

There is no doubt that the International Security Assistance Force mission in Afghanistan is the most difficult operation in the history of NATO. 10‑years long international efforts to stabi­lize Afghanistan encounter strong Taliban resistance. Since years, NATO attempts to break this movement do not give the expected results. It is nowadays very, important as the outcome of the ISAF operation will have long‑term impact on the international security. To begin with, the result of this mission will affect the future shape and activity of the Atlantic Alliance. ISAF failure may result in reduction of NATO’s role as a pillar of transatlanic security. Secondly, is fiasco may also have grave consequences for the political stability in Central Asia. Such countries as Turkmeni­stan, Tajikistan or Kyrgyzstan since years fight with the phantom of Islamic fundamentalism. If Afghanistan will be taken over by Taliban, these efforts may be doomed to failure. What is even more important, success of the NATO’s mission is strongly connected with the internal situa­tion of Pakistan. In the worst‑case scenario, the Pakistan government might be taken over by extremists, Finally, Afghanistan nowadays became a place of increased rivalry between several regional powers: India, Pakistan, Iran, China and Russia. This may cause several challenges for the international security in future. Therefore, the results of the NATO’s International Security Assistance Force operation in Afghanistan will strongly affect the international security.

Abstract: International Security Assistance Force mission in Polish security policy at the beginning of the 21st century.

ISAF operation is one of the hardest missions in the history of Polish Armed Forces in the Post-Coll War era. Polish Army activity in Afghanistan is also noticeable among other NATO countries. However military involvement in this operation meets a number of challenges, especially when it comes to national security and defence policy. The article discusses these problems, such as: financial aspects of PKW Afghanistan; its influence on the process of modernization of Polish Army; military actitivy in Ghazni province; ideas to withdraw Polish forces prematurely; or political aspects of Polish involvement in Central Asia. Author distinguished several positive and negative aspects of Polish participation in the ISAF operation. Among negative, author listed e.g. the lack of complex solutions (financial, political, organizational) implemented by Poland to improve the security and functioning of PKW Afghanistan. However, it has to be also noted that the military involvement in Afghanistan allows to strengthen Polish position in the Atlantic Alliance. It also caused a major shift in the process of modernization of Polish Army.

Abstract: Evolution of post-Cold War international order (outline of the problem)

The article is devoted to transformation of international order after the collapse of the bipolar system, given the major Cold War antecedents. Author analyzes the situation created after the collapse of the Soviet Union, pointing to the dominant role of the United States until the invasion of Iraq in 2003 and subsequent financial crisis. At the same time are discussed the factors affecting the potential of other countries, with particular emphasis on the increasing role of China and India. Author also examines the role of non-state actors in the contemporary world, being especially interested in importance of the international organizations and transnational corporations. Analyzed is also hostile use of ICT as a new treat to international security. Author draws attention to the phenomenon of displacement and diffusion of power in the postCold War world, which determine for all the countries need for action on multilateral basis.

Abstract: The crime of aggression in international law. After the Rome Statute reform ICC

The article seeks to exploe the legal ramifications and provide analysis of the recent reform of the Rome Statute of the International Criminal Court of 1998 ICC entailing the adoption of a definition of the crime of aggression. Long neglected in international criminal law, the crime of aggression survived on the outskirts of regulation and may be, if circumstances allow, revived and renewed after the decision made at the ICC Review Conference in Kampala. Resolution RC/Res.6, as adopted in Kampala, defines the crime of aggression and sets out the jurisdictional mechanisms for its prosecution before the ICC. However, as the article argus, the compromise that gave life to the definition and the elements of the “new” crime of aggression was flawed, and the form of the crime is thus far from perfect.

The author identifies several major problems with the adopted definition. Firstly, its link with UN General Assembly Resolution 3314 of 1974 is a source of a significant legal collision, confusing and wrongly construing the law of international responsibility of states and the law of the international responsibility of indivuals, as those branches of international law are very different from each other. This breeds legal uncertainty as to the content of an “act of aggres­sion” and a possibile, and very serious, violation of the, inviolable and immovable in criminal proceedings, nullum crimen sine lege principle. When the contents of such acts will be deter­mined by the UN Security Council, the nullum crimen principle will be violated. Secondly, the crime of aggression, as definded in Kampala, limits itself by being applicable solety to interstate conflict and senior political leadership. Not only does interstate conflict become less and less frequent, but also the possibility of trying and sentencing a senior political or military leader for the crime of aggression is slim, as evidenced by the problems with the execution of the ICC arrest warrant on President Omar al.-Bashir. Thirdly, the construction of ICC jurisdic­tion over the crime of aggression, and its purported link with a UN Security Council decision, may not only submit the judicial operations of an independent court and prosecutor to the political issues and machinations ingerent to the UN Security Council, but may also further infringe upon the principle of nullum crimen sine lege.

To summarize, the article presents a threefold critique of the definition of the crime of aggression in the Rome Statute of the ICC and expresses the author’s Concern for legal certainty and the dangers to international criminal justice. It strives to present the problems as well as several solutions and ways of construction favorable to international criminal justice.

Omawiana praca może stanowić interesującą i wartościową pozycję przede wszystkim dla osób naukowo zajmujących się problematyką integracji europejskiej, a zwłaszcza dla tych, które badają zagadnienia poruszone przez ponad dwudziestu Autorów artykułów zawartych w książce. Pomieszczone w niej opracowania napisane są na wysokim poziomie merytorycznym i z widocznym znawstwem podejmowanej problematyki. Pewną słabością książki jest to, że artykuły w poszczególnych częściach nie wyczerpują tematyki, która sugerowana jest przez tytuły tych części (stosunkowo najkorzystniej wygląda to w przypadku części drugiej, dotyczącej elastyczności i wzmocnionej współpracy w procesie integracji w ramach UE). Tego rodzaju prawidłowość jest jednak powszechna w publikacjach pokonferencyjnych. Jako inny mankament może być także ocenione to, że Autorzy opisujący poszczególne pozaeuropejskie ugrupowania integracyjne w części czwartej najwięcej miejsca poświęcili zagadnieniom o charakterze podręcznikowym (geneza, cele, działalność, instytucje), znacznie mniej zaś temu, w jakim stopniu integracja europejska może stanowić inspirację czy wzorzec do naśladowania dla tych poszczególnych pozaeuropejskich przedsięwzięć integracyjnych — wszak wydaje się, że tytuł części czwartej (UE i świat) sugerowałby skoncentrowanie się na tym właśnie zagadnieniu lub też na przedstawieniu relacji UE z innymi regionalnymi ugrupowaniami integracyjnymi.

Książka Richarda A. Clarke’a i Roberta E. Knake’a jest obecnie jedną z najciekawszych pozycji poruszających tematykę cyberwojny. Z jednej strony, przedstawia ona technologiczne wyzwania związane z działaniami w cyberprzestrzeni. Chodzi tu między innymi o wątpliwości związane z samą strukturą i funkcjonowaniem Internetu czy wykorzystaniem sieci Wi-Fi. Z drugiej strony, porusza ona wiele niezwykle ważnych aspektów teoretycznych, takich jak zagadnienie odstraszania, odpowiednia procedura decyzyjna czy kontrola cyberzbrojeń. O wysokiej wartości publikacji świadczy także fakt, iż rozważania te prowadzono na podstawie studiów przy­padku, podając przy tym liczne informacje niedostępne dotychczas opinii publicznej.

Recenzowana publikacja — zadedykowana przez Autora żonie i córkom — podzielona została na krótki wstęp, czternaście rozdziałów, skromnych rozmiarów epilog, część poświęconą podziękowaniom oraz wyrazom wdzięczności dla osób, które przyczyniły się do jej powstania, a także osobowo‑rzeczowy indeks oraz półstronnicową notkę, której tytuł — About the Author — mógłby sugerować poświęcenie jej sylwetce byłego prezydenta USA, lecz faktycznie przybliżona działalność „The George W. Bush Presidential Center”.

Problem uszczuplających się zasobów konwencjonalnych źródeł energii, takich jak ropa, gaz czy węgiel, jest powszechnie znany. Od dłuższego czasu toczy się dyskusja na temat alternatyw dla źródeł energii nieodnawialnej, opartych na energii słonecznej, wiatru, wody lub biomasy. Mało natomiast miejsca poświęca się niekonwencjonalnym źródłom energii nieodnawialnej, takim jak piaski bitumiczne czy gaz łupkowy. To dlatego publikacja Ezry Levanta jest godna uwagi. Jej oryginalność polega na kontrowersyjności podejmowanego tematu, postaci Autora oraz na sposobie, w jaki przedstawia on fakty i kieruje uczuciami Czytelnika, zmuszając go do krytycznej oceny międzynarodowych relacji w ramach bezpieczeństwa energetycznego.

Autorka w Historii Egiptu. Od podboju arabskiego do czasów współczesnych ukazuje więc, jak na przestrzeni dziesiątków lat Egipcjanie widzieli główne wyzwania dla ich państwa, związane z zachodzącymi przemianami społeczno‑ekonomiczno‑politycznymi, powstaniem i upadkiem Imperium Osmańskiego, rozkwitem tendencji fundamentalistycznych i nawoływaniem do powrotu do źródeł islamu, działalnością Stowarzyszenia Braci Muzułma­nów i delegalizacją tego ugrupowania, kształtowaniem się nowożytnego państwa egipskiego, jego funkcjonowania w okresie zimnej wojny i rywalizacji dwóch supermocarstw — USA i ZSRR — o pozyskanie go jako sojusznika, a w końcu procesem globalizacji, amerykanizacji świata, końcem zimnej wojny i skutkami tych zjawisk dla państwowości Egiptu, jego gospodarki, polityki, społeczeństwa, a nawet dla ruchów fundamentalistycznych działających w Egipcie. Obrazuje również kwestie związane z islamem i sytuacją kobiet w Egipcie na przestrzeni wieków, wokół których to kwestii narosło przez lata wiele mitów i nieporozumień.