Wyniki wyszukiwania

Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Tematyka polowania w tekstach pieśni Włodzimierza Wysockiego

Margarita Nadel-Czerwińska

Język: RU | Data publikacji: 24-12-2018 | Abstrakt | s. 215-231

 

W tekstach W. Wysockiego został obszernie przedstawiony temat „polowania” – na zwierzynę i na człowieka jako zwierzynę. Niehumanitarność tropienia, pościgu i nagonki jest wszechstronnie omawiana. Postrzegana jest przez autora jako znak ustroju totalitarnego, w którym nie ma miejsca dla wolnej jednostki. Zarówno ludzie, jak i dzikie zwierzęta, są celowo unicestwiani, dla przyjemności możnych tego świata. Dokonywana jest paralela: człowiek sowiecki – zaszczute zwierzę.

2018-12-24



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

O szczurach i ludziach I: Pragmatystyczne podejście do wolnej woli jako wyzwanie dla dychotomii człowiek-zwierzę

Zbigniew Słuszkiewicz

Język: EN | Data publikacji: 06-12-2024 | Abstrakt | s. 1-43

The article is the first part of a triptych on agency. It critically analyses those arguments drawing from the notion of free will (FW) that most frequently resurface in discussions of non-human minds within the context of the human-animal divide. By embedding the investigation within pragmatic philosophy, backed by broadly understood cognitive sciences, the author argues that this web of assertions is unconvincing, as FW’s ontology: 1) is inconsistent with current empirical knowledge; 2) appears to be a superficial construct, failing to reflect the intricacies of human decision-making processes; and 3) is inconsequential for experience. Rather than being a unique capability of the mind, FW reveals itself as an anthropocentric and WEIRD-made artefact, which lacks explanatory power regarding human behaviour. As such, when applied to non-human species, it qualifies as anthropofabulation. Consequently, the author proposes replacing FW with an empirically informed concept of agency derived from Karl Friston’s free-energy principle, supported by insights from the processual philosophy of biology. Such a framework allows for capturing the nature of agency in its advanced form, plausibly shared with at least some other species. It thus facilitates the construction of gradable concepts of moral agency, in the likes of Mark Rowlands’s category of “the moral subject.” Subsequent articles will discuss this subject matter further.

2024-12-06



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Funkcjonowanie pojęć „nieludzkie”, „zwierzęce”, „zezwierzęcone” na przykładzie potocznego ich rozumienia

Bożena Niećko-Bukowska

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2020 | Abstrakt | s. 287-299

In the opinion of Jan Wawrzyniak, the attitude of humans towards other non-human persons is characterised by ethological falsehood. In relations with other creatures humans show species-oriented chauvinism. On the basis of a survey study concerning the colloquial understanding of the symptoms of “inhuman”, “bestial” or “animalistic” behaviour we may describe the functioning of these notions among average users of the Polish language. The paper aims at presenting the results of the survey concerning the colloquial functioning of the notions: inhuman, bestial and animalistic. Fifty people, students of the first-degree university course in Philology took part in the research, with the use of the because-test and free association method.

2020-12-29



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Sen, śmierć i chart. Doświadczenie pasywności w obrazach Luciana Freuda

Justyna Schollenberger

Język: PL | Data publikacji: 25-12-2019 | Abstrakt | s. 333-341

Artykuł poświęcony jest analizie doświadczenia pasywności w wybranych dziełach Luciana Freuda. Malarz przedstawia na swych obrazach postacie nagich ludzi oraz psów rasy whippet pogrążonych we śnie lub bezruchu. Ludzka nagość wydaje się bezwstydna, nieomal zwierzęca – jednocześnie jaskrawo kontrastuje ze swobodnymi pozami chartów. Freud twierdził, że w swych dziełach chce uchwycić zwierzęcość człowieka, przedstawić jego cielesność, nagość. W jego dziełach daje się uchwycić interesujące zaburzenia tradycyjnych dychotomii człowiek-zwierzę, kultura-natura. Pies i człowiek tworzą osobliwą wspólnotę pasywności, opartą na wspólnym bezruchu, wycofaniu się ze świata.

2019-12-25



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Zarys procesów kognitywnych kota domowego: rozumienie przyczynowe, świadomość i kompetencje społeczne (część druga)

Marcin Urbaniak

Język: PL | Data publikacji: 06-09-2024 | Abstrakt | s. 1-19

Ta rekonstrukcja procesów i struktur poznawczych kota domowego napisana jest z perspektywy poznawczo-zoopsychologicznej i skupia się tylko na wybranych procesach, zdolnościach i aspektach psychicznych kota, które zdaniem autora są warunkiem koniecznym zapewnienia zwierzęciu maksymalny dobrostan. Głównym celem artykułu jest potwierdzenie tezy, że naukowe rozpoznanie bogactwa świata mentalnego jest dowodem na potrzebę zwiększenia dobrostanu poprzez odpowiednie wzbogacenie środowiska, w którym nasz kot jest przetrzymywany. Tekst podzielony jest na dwie główne części, z rekonstrukcją niższych i osobno wyższych procesów poznawczych w umyśle kota. W pierwszej części artykułu pokrótce omówiono zdolność kotów do uczenia się oraz niektóre procesy percepcyjne. Druga część skupia się na myśleniu przyczynowym, zjawisku świadomości oraz kompetencjach społecznych kota.

2024-09-06



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Zarys procesów kognitywnych kota domowego: uczenie się, pamięć i percepcja (część pierwsza)

Marcin Urbaniak

Język: PL | Data publikacji: 06-09-2024 | Abstrakt | s. 1-20

Ta rekonstrukcja procesów i struktur poznawczych kota domowego napisana jest z perspektywy poznawczo-zoopsychologicznej i skupia się tylko na wybranych procesach, zdolnościach i aspektach psychicznych kota, które zdaniem autora są warunkiem koniecznym zapewnienia zwierzęciu maksymalny dobrostan. Głównym celem artykułu jest potwierdzenie tezy, że naukowe rozpoznanie bogactwa świata mentalnego jest dowodem na potrzebę zwiększenia dobrostanu poprzez odpowiednie wzbogacenie środowiska, w którym nasz kot jest przetrzymywany. Tekst podzielony jest na dwie główne części, z rekonstrukcją niższych i osobno wyższych procesów poznawczych w umyśle kota. W pierwszej części artykułu pokrótce omówiono zdolność kotów do uczenia się oraz niektóre procesy percepcyjne. Druga część skupia się na myśleniu przyczynowym, zjawisku świadomości oraz kompetencjach społecznych kota.

2024-09-06



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Spory o wegetarianizm w wieku XIX. Ideowe i materialne podstawy diety bezmięsnej

Paweł Pasieka

Język: PL | Data publikacji: 18-06-2024 | Abstrakt | s. 1-25

Założone w 1847 roku w Anglii pierwsze na świecie Towarzystwo Wegetariańskie przyjęło podstawową deklarację programową, zgodnie z którą członkom nie wolno było spożywać mięsa, drobiu oraz ryb (flesh, fowl, fish). Co do jaj, mleka, serów, masła i miodu pozostawiono członkom wolny wybór. Również od ich decyzji zależało to, czy będą korzystać z alkoholu, tytoniu, używek takich, jak kawa, herbata, lub też ubrań i materiałów pochodzenia odzwierzęcego. Szeroka formuła pozwoliła połączyć ze sobą wegetarian, którzy w zróżnicowany sposób przestrzegali tych wskazań, lecz nieuchronnie prowadziła również do kontrowersji i sporów na temat tego, co właściwie oznacza bycie wegetarianinem. Pod koniec XIX wieku wewnętrzne konflikty ideowe nasiliły się także z uwagi na to, że powstały nowe produkty „czysto” roślinne, zamienniki masła, mleka, mięsa i skór, które znacznie poszerzyły materialną bazę wegańskiego stylu życia. W artykule omówiono zarówno ideologiczny, jak i materialny wymiar powstania oraz rozwoju ruchu wegetariańskiego w drugiej połowie XIX wieku i prześledzono narodziny dwudziestowiecznego weganizmu.

2024-06-18



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Etyka nadziei w służbie zagrożonej planety – "The Book of Hope" Jane Goodall

Marcin Urbaniak

Język: PL | Data publikacji: 29-12-2023 | Abstrakt | s. 1-10

In the review article, I focus on selected axiological and ethical issues, such as the value of care, mindfulness and hope in Jane Goodall’s reflection, as well as on almost half a century of Jane Goodall’s ecological and educational activism, the intellectual summary of which is the published The Book of Hope: A Survival Guide for an Endangered Planet. I analyze the hypo­thesis that the secret of the impressive effectiveness of several decades of Goodall’s activities is the result of a consistently implemented strategy of ecological and social intersectionalism. The main method, successfully used by Goodall, is gentle persuasion, which appeals to the recipient’s emotions, combined with motivating narratives about precisely selected, interpenetrating problems on the border of natural sciences, political, socio-economic sciences and humanities. I aim to that Jane Goodall’s scientific and social activity fits into the framework of contemporary so-called prefigurative ethics, i.e. reflection and attitude announcing a higher moral good and arousing empathy, local involvement
and a sense of agency in the reci­pients of Goodall’s narrative.

2023-12-29



Czasopismo: Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies

Sus domesticus w autobiografiach jej ludzkich przyjaciół

Hanna Jaxa-Rożen , Michał Witek

Język: PL | Data publikacji: 14-02-2022 | Abstrakt | s. 1-22

Eric Baratay w swoich publikacjach upomina się o uzupełnienie dziejów ludzi historią zwierząt, przechodzi na ich stronę i próbuje uwolnić historię od jej wyłącznie antropocentrycznego widzenia. Zwierzęta nie posługują się ludzkim językiem, nie potrafią zapisać swoich doświadczeń, by tworzyć wielką historię zwierząt. Mają za to ludzkich przyjaciół. Zabiegiem pośrednim umożliwiającym osiągnięcie wytyczonego przez Barataya celu mogą być opowieści o zwierzętach, ich zapisane biografie w osobistych notatkach ludzi. W artykule zapisane we wspomnieniach Antoniny Żabińskiej, Doroty Sumińskiej i Sy Montgomery historie świnek, tworzące przyczynek do historii zwierząt.

2022-02-14