W klasycznych paradygmatach nauk społecznych konflikty interpersonalne traktuje się jako przeszkody w osiąganiu celów albo jako immanentny element życia społecznego wynikający z istnienia hierarchii i nierówności budujących napięcia w strukturze społecznej. Przyjmuje się nierzadko, że kultura stanowi pancerz chroniący ludzi przed ich zwierzęcą naturą, stanowiącą zarzewie agresji. Wydaje się, że jest to raczej pancerz pozwalający na legitymizowanie przemocy poprzez stosowanie altruistycznego karania.  Autorzy poddają dyskusji problematykę agresywnych zachowań współczesnego człowieka z perspektywy ewolucyjnej. Czy występowanie mobbingu, molestowania, przemocy symbolicznej, stygmatyzacji obcych oraz dyskryminacji mniejszości to rezultat kształtowanych przez miliony lat uwarunkowań wspólnych dla człowieka i innych hominidów, czy też pokłosie uruchomienia parędziesiąt tysięcy lat temu mechanizmu eksterminacji innych gatunków przez przedstawicieli naszego gatunku? Homo sapiens nie należy do drapieżników, przez co przejawy agresji zarówno wewnątrzgatunkowej, jak i międzygatunkowej skutkują brutalnością, ale również dylematami moralnymi dla tej obdarzonej empatią wielkiej małpy.

Celem artykułu jest przedstawienie wizerunku węża w literaturze staroskandynawskiej oraz analiza jego poszczególnych wyobrażeń w literaturze staronordyckiej. W artykule zawarta jest dogłębna analiza obrazu zwierzęcia w ważnych tekstach Północy, takich jak mit stworzenia i utworów ściśle z nim związanych. Ponadto przedstawione zostają przykłady zaczerpnięte z najistotniejszych sag legendarnych: Sagi o Wolsungach oraz Sagi o Ragnarze Lodbroku. Węże okazują się nie tylko przerażające, lecz także majestatyczne i przede wszystkim wszechobecne w mitologii askandynawskiej.

W artykule są przedstawione i omówione zjawiska związane z fauną występujące w bukolicznej poezji Szymona Szymonowica. Przedmiotem analizy są utwory wydane w zbiorze Sielanki i pozostałe wiersze polskie. Bestiarium z wierszy renesansowego autora, twórcy polskiej sielanki, jest analizowane w kontekście tradycji biblijnej i mitycznej. Zwrócono też uwagę na staropolskie i europejskie dziedzictwo kulturowe, ujęcia konwencjonalne i zrywające z konwencją oraz filiacje z polsko-ruską etnografią. Zbadano naturalny i kulturowy wymiar relacji zwierząt i człowieka. Egzemplifikacja zwierząt występujących w sielankach Szymonowica umożliwiła również określić funkcje, jaką pełnią one w świecie przedstawionym utworów.

Przedmiotem analizy niniejszego artykułu  jest nowela Gołąb Patricka Süskinda. Bohaterem utworu jest podstarzały portier w banku, Jonathan Noel. Mężczyzna całe swoje życie podporządkował rygorowi pracy, dyscyplinie i rutynie, natomiast relacje społeczne ograniczył do minimum. Jednakże pewnego dnia jego przewidywalną egzystencję burzy pojawienie się gołębia na progu pokoju. Powoduje to serię fatalnych w skutkach zdarzeń. Reakcja protagonisty na gołębia zaskakuje i otwiera pole do psychologicznych rozważań nad naturą Jonathana.  Ptak dezorganizuje jego życie zmuszając go tym samym do podjęcia nowych, ryzykownych działań, które odbiegają od jego przyzwyczajeń. W artykule podejmuję próbę przeanalizowania przyczyn fobii bohatera, jego wewnętrznego rozdarcia, które prowadzą również do całkowitej alienacji i wyobcowania. Istotnym aspektem moich rozważań jest zjawisko samotności, jak również próba odczytania metafory gołębia oraz jego funkcji w noweli.

Gołębie nie są klasyfikowane jako zwierzęta domowe. Bytują one najczęściej w centrach dużych miast, takich jak Paryż. Mieszkańcom kojarzą się z gruchaniem, tańcami godowymi i roznoszeniem chorób. Są tak zwanymi nuisance animals. W twórczości Williama Whartona pełnią one jednak istotne funkcje i możemy analizować je z wielu perspektyw. Są zarówno elementami krajobrazu, świadkami rodzącego się uczucia między Mirabelle i Jacquesem, jak i samodzielnymi bohaterami. W książce Spóźnieni kochankowie obecność gołębi jest wielokrotnie podkreślana przez samego autora. Nieprzerwanie od trzydziestu lat Mirabelle dba o swoich podopiecznych – karmi i leczy ptaki. Jej troska niejako kłóci się z poglądami Jacquesa, któremu gołębie zakłócają wizję twórczą z posągiem Diderota w tle. Losy bohaterów połączą się w najmniej oczekiwany sposób, a wszystkiemu przyglądać się będą ptaki.

Obraz kota jako pomocnika czarownicy lub kota-diabła pojawił się już w światowej literaturze XIX wieku. Utrwalony zaś został we współczesnej literaturze fantasy. Pisarze, którzy tworzyli wizerunki kocich bohaterów, często sięgali do mitologii, średniowiecznych tradycji, a nawet dokumentów z procesów o czary. To właśnie tam kot łączony był z czarną magią. Celem artykułu jest przedstawienie dialogu, jaki zachodzi między kulturą i literaturą, by nakreślić współczesny literacki wizerunek kota magicznego.

Głównym celem artykułu jest scharakteryzowanie językowych środków opisu zwierząt oraz relacji człowiek-zwierzę. Analiza opiera się na dwóch publikacjach świadczących o rosnącym zainteresowaniu literatury kwestiami ekologicznymi: Droga 816 (2015) oraz Północny wschód (2017) Michała Książka. Obie książki reprezentują tzw. nature writing: tradycję literacką o ugruntowanej pozycji w literaturze angloamerykańskiej, mało znaną w polskim krajobrazie literackim.

Jedzenie (odżywianie się) to czynność (życiowa) właściwa zarówno ludziom, jak i zwierzętom. Wyznacza więc ono pewien wspólny obszar łączący dwie różne perspektywy interdyscyplinarnych badań, określanych odpowiednio jako: food studies i animal studies.  Celem niniejszego artykułu jest omówienie ważniejszych stereotypów językowych dotyczących jedzenia. Na podstawie analizy najczęściej używanych w polszczyźnie frazeologizmów zawierających komponenty jeść i żreć zostanie podjęta próba wykrycia podstawowych składników konotacyjnych ich znaczenia, a zarazem rekonstrukcji wyłaniającego się z nich obrazu jedzenia. W trakcie analizy zgromadzonego materiału językowego zostaną wykorzystane wybrane procedury badawcze wypracowane w obrębie semantyki kulturowej (elementy definicji kognitywnej, metafora pojęciowa, animalizacja).

Fitonimy są niezwykle interesującą kategorią leksykalną i zawierają w sobie istotne właściwości semantyczne języka polskiego. Próbując odtworzyć proces nominacji poszczególnych gatunków widzimy, jak wiele zależy tu od percepcji człowieka i obserwacji otaczającej go rzeczywistości. Znaczenia zawarte w potocznych, gwarowych i botanicznych nazwach roślin ujawniają nam niezwykle bogaty i barwny świat widziany z perspektywy antropocentrycznej. Szczegółowa analiza semantyczna nazw takich jak jaskółcze ziele, kaczeniec, kurzyślad, kacze pyski, rdest ptasi, ptasie oczko i inne, prowadzi do ciekawych wniosków – nazwy roślin często niosą ze sobą treści metaforyczne, oparte na percepcji zmysłowej i doświadczeniu, a także niejednokrotnie na skojarzeniach z bliskim światowi fauny światem ptaków. W swoim artykule autorka pokaże, że system nominowania roślin w dużej mierze opiera się na konceptualizacji świata i kategoryzacji rzeczywistości.

Nota o książce: Katja M. Guenther: The Lives and Deaths of Shelter Animals. Stanford, California: Stanford University Press, 2020. 295 pp.