Cały numer "Przeglądu Rusycystycznego" 2020, nr 1

strona tytułowa

strona redakcyjna

spis treści

Nota o Prof. Józefie Smadze

Wartości i wartościowanie w dyskursie medialnym wyznaczyliśmy jako główny temat, wokół którego koncentrowały się wystąpienia oraz dyskusje rusycystów z Gdańska, Bergamo, Biełgorodu i Moskwy podczas ostatniego seminarium zorganizowanego w ramach działalności afiliowanej przy Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego Pracowni Badań nad Komunikowaniem Medialnym (12 kwietnia 2019 r.). Wystąpienia te stały się podstawą publikacji prezentowanych w bloku tematycznym pod tym samym tytułem: Wartości i wartościowanie w dyskursie medialnym. Składa się nań 9 artykułów, z których każdy przedstawia osobliwości wybranego fragmentu współczesnej medialnej przestrzeni dyskursywnej i właściwego mu problemu szczegółowego – przede wszystkim Rosjan, aczkolwiek niektóre z mają wymiar bardziej ogólny, odnosząc się do zagadnień aktualnych dla każdej społeczności językowej.

ВВЕДЕНИЕ В ИЗУЧЕНИЕ СТРАТЕРГИЧЕСКОГО ДИСКУРСА.
ВСТУПИТЕЛЬНЫЕ РАССУЖДЕНИЯ И ОСНОВНАЯ ТЕРМИНОЛОГИЯ

В статье представлены общие рассуждения, касающиеся стратегического дискурса, в  рамках которых предлагается использование модели дискурса для описания механизма стратегической коммуникации между субъектами национальной безопасности, особенно государствами. Проблематика статьи междисциплинарная.

Статья посвящена анализу словосочетания «административный восторг», впервые употреблённого Ф.М. Достоевским в романе «Бесы» для обозначения чиновничьего произвола и ставшего крылатым. Рассмотрев примеры использования данной единицы и её эквивалентов в текстах российских, украинских и польских СМИ, автор отмечает изменение её семантики и расширение контекстов употребления. Проделанный анализ позволяет сделать вывод об универсальности созданного классиком образа и о жизнеспособности передающей его фразеологической единицы с яркой оценочностью.

Wizerunek Jarosława Kaczyńskiego w dyskursie politycznym polskiej publicystyki (na materiale tygodników opinii)

W artykule została przedstawiona semantyczna struktura pozytywnego i negatywnego wizerunku jednego z najbardziej popularnych polskich polityków ostatnich kilkunastu lat – Jarosława Kaczyńskiego, na materiale narracji politycznych dwóch konkurujących ze sobą tygodników opinii - „Newsweek Polska” i „Sieci”. Wizerunek w tym ujęciu jawi się jako złożony konstrukt semantyczny, składający się z co najmniej kilku prezentacji semantycznych, skoncentrowanych wokół tzw. etykiet (bazowych nominacji). Badane tygodniki przedstawiają dwa odmienne wizerunki J. Kaczyńskiego, stosując różnorodne środki lingwistyczne i tekstowe.

В статье анализируется процесс формирования в коммуникативно-речевом пространстве России эзотерического дискурса, проявляющего и пропагандирующего эзотерические ценности. На периферии этого дискурса, прежде всего в медийнном пространстве, констатируется факт «вторжения» на эзотерическое «поле» ценностей массовой культуры, что на уровне речевых практик проявляется в «деформации» канонов жанров эзотерического дискурса – гороскопа и жанра массовой культуры — рекламы. Процесс этот фиксируется в целенаправленном отборе речевых и языковых средств для создания порядка дискурса.

Sentiment analysis: главные теоретические аспекты и некоторые прикладные подходы

В статье рассматриваются основные теоретические предпосылки развития класса методов Sentiment Analysis, или анализа тональности, и практика расширения их эмпирического применения на такие области коммуникации, как маркетинг, услуги, социальные медиа и блоги.  Анализируется состояние научного внедрения этого лингвистического вычислительного подхода к текстам, основанного на рассмотрении человеческих эмоций, в отдельных странах.

В статье рассматривается интолерантность как широко востребованная сегодня культурная и коммуникативная норма, как ключевой нравственный, мировоззренческий и коммуникативный принцип, который определяет доминирующий в обществе тип циркулирующих смыслов, высказываний и текстов. Автор рассматривает ее отдельные виды в современных российских СМИ.

Wartościowanie w tekście medialnym — interpretacje tłumacza

Artykuł dotyczy problemu wartościowania w dyskursie medialnym, który rozpatrywany jest na przykładzie rosyjskich tekstów medialnych przełożonych na język polski. Aksjologia z punktu widzenia przekładu tekstów prasowych –  kreatywnych, zwykle o funkcji perswazyjnej, w których różne środki bywają wykorzystywane jako nośniki konotacji wartościujących, przedstawiając temat wypowiedzi w sposób negatywny bądź pozytywny, skłania do zwrócenia uwagi na stopień odtworzenia (vs. zmiany) wartościowania. Globalne, całościowe spojrzenie na oryginał i przekład w odniesieniu do tekstów prasowych (medialnych) pozwala dostrzec także inne elementy struktury tekstów, których obecność, wyróżnienie lub pominięcie wpływa na znak wartości całego komunikatu.

PRAWDA I FAŁSZ W AKSJOLOGICZNEJ PERSPEKTYWIE

(NA PRZYKŁADZIE CYFROWYCH ZASOBÓW MEDIALNYCH)

Streszczenie

Artykuł poświęcony jest analizie stosunku aksjologicznych kategorii prawdy i fałszu (fake, mistyfikacji) w cyfrowej przestrzeni informacyjnej. Ewolucja mediów internetowych zakwestionowała podstawowe zasady dziennikarstwa, przede wszystkim jego orientację na obiektywność i wiarygodność w przekazywaniu treści. Prowokacyjność i symulacyjność nie tylko zyskały status ekspresji epoki postmodernizmu, ale stały się również uniwersalnym algorytmem zachowań społecznych. Artykuł dotyczy takich wektorów funkcjonowania fałszywych informacji, jak clickbait, wiralna reklama, fejkowe aplikacje i programy, witryny do generowania fałszywych informacji, cyfrowe algorytmy służące do audiowizualnego fałszowania treści. Badanie wykazało, że intersemiotyczna architektura przestrzeni cyfrowej umożliwia aktualizację nieprawdziwych toposów wydarzeń i kreowanie sfałszowanych informacji, przekształcając Internet w narzędzie programowania ideologicznego.

               The authors of the article discuss from the standpoint of the G.P. Melnikov's systemic typology of languages the phenomena characteristic for speech works of all functional styles of the modern Russian literary language that indicates violation of flectionality of the Russian language. The external preservation of inflexion and grammatical coordination in the event of violation of the forecast function in the designation of  cause-effect relationships of the developing events, does not indicate flexiveness.

В статье рассматривается художественное своеобразие романа Гайто Газданова: Ночные дороги. В центре внимания ставиться, главным образом, персонализированный повествователь, который является героем произведения, т.е. главным участником сюжетного действия. Анализ повествовательной структуры романа является точкой отправления для интерпретации семантики романа и, одновременно с этим, аргументационной базой тезиса о модернистских тенденциях в романе и его жанровой неоднородности. 

НОВЕЙШАЯ РУССКО-ИЗРАИЛЬСКАЯ ЛИТЕРАТУРА. ОЧЕРК ВОПРОСА

Новейшая русско-израильская литература утрачивает черты маргинальной и периферийной литературы (хотя в российском и израильском культурных пространствах она все еще, несмотря на изменения, так и воспринимается). Это происходит в основном благодаря многоаспектному процессу демаргинализации, который динамично развивается в последние два десятилетия (концепция Романа Кацмана). Постепенно творчество „русского Израиля” приобретает статус автономной литературы, которая действует в отдельном культурном мире, вне структур, определяемых центрами и периферией.

recenzja książki Ludmiła Mnich, Шекспир в русской теории первой половины ХХ века, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Kultury Regionalnej i Badań Literackich im. Franciszka Karpińskiego,  Siedlce 2019.

Report about  XIII International Slavonic Studies Conference
Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. Pamięć
(Wrocław, 16–17 maja 2019 roku)

Noty o autorach