Na styku dwóch kierunków naukowych – lingwistyki i teorii mediów – ukształtował się trzeci – mediolingwistyka. Kształtowanie się danej dyscypliny przebiegało zarówno pod wpływem czynników o charakterze ekstralingwistycznym, jak i wewnątrzlingwistycznym. W procesie kształtowania się dyscypliny naukowej wyodrębniono obiekt analizy – tekst medialny z całą różnorodnością form, których „odlewy” są tworzone przez media – od wpisów w Twitterze do hipertekstu medialnego przejawiającego się w falach informacyjnych. Zrozumiano również, że przedmiotem mediolingwistyki jest działalność językowa, odzwierciedlona w różnego rodzaju tekstach. Zainteresowanie działalnością w mediach zachęciło autorkę artykułu do zwrócenia się ku prakseologii – filozoficznej teorii działania, która w najpełniejszy sposób została opracowana na gruncie polskiej filozofii w pracach Tadeusza Kotarbińskiego. Prakseologia wskazuje mediolingwistyce logikę badania działalności językowej – od tworzenia typologii środków działania poprzez ustanowienie skutecznych systemów normatywnych i ustalanie procedur działania, aż po krytykę działań człowieka i metod stosowanych w tych działaniach. W artykule został zaprezentowany sposób kształtowania się mediolingwistyki jako czteroobszarowej dyscypliny naukowej. W każdym wyodrębnionym obszarze naukowym mediolingwistyki uściśleniu podlega zakres zadań badawczych i podejście do ich realizacji. Wyodrębnione kierunki zajmują się badaniem różnych aspektów skutecznej działalności językowej w środowisku medialnym – środków działalności językowej, normatywnych sposobów prowadzenia działań komunikatywno-społecznych w tekstach medialnych, międzytekstowych całostek – dyskursów medialnych – i ich struktury i, wreszcie, przejawów „nadużyć językowych” w mediach, zasad skutecznej działalności językowej i kryteriów osiągania rezultatu. W obrębie mediolingwistyki określono zatem zakres rozwiązywanych przez nią zadań, związanych z poznawaniem prawidłowości działalności językowej w mediach.

Artykuł pokazuje multidyscyplinarny oraz globalny aspekt barwy w złożonym i zintegrowanym środowisku badawczym. Dualistyczna koncepcja nauki o kolorze kieruje uwagę na humanistyczną oraz społeczną perspektywę znakowości barwy. Znak językowy towarzyszy bogatej tradycji badań językoznawczych. Znak wizualny koloru otwiera zaś transdyscyplinarne obszary badawcze we współczesnej lingwistyce. Nowa kategoria badań kieruje uwagę na parajęzykowy aspekt barwy w przestrzeni dyskursu medialnego. Komunikacyjny wymiar mediów masowych czyni przedmiotem zainteresowania takie pojęcia jak: visual content, visual language, visual identity. Rekonfiguracja pól badawczych sprawia, że po zwrotach: lingwistycznym oraz ikonicznym/obrazowym czas na zwrot kolorystyczny.

Autorka artykułu omawia specyfikę kobiecych haseł politycznych – takich, które są skierowane do kobiet, takich, których autorkami są kobiety, oraz takich, które niebezpośrednio odnoszą się do kobiet. Materiał badawczy obejmuje hasła (slogany) polityczne z lat 1918–2020, prezentowane zarówno w tekstach pisanych (na drukach ulotnych, w prasie, na transparentach eksponowanych podczas manifestacji), jak i w tekstach mówionych (przemówieniach polityków, hasłach skandowanych podczas wieców i demonstracji). Szczegółowo zaprezentowane zostały dwa aspekty haseł: pragmatyczny, przedstawiający zmieniającą się rolę polskich kobiet jako uczestniczek dyskursu politycznego i publicznego, oraz formalny, związany z kształtem językowym analizowanych przekazów. W badaniach ujawniły się następujące tendencje: zmienna w czasie aktywność kobiet, osiągająca swoje apogeum w drugiej dekadzie XXI wieku, oraz ewoluowanie form haseł od poetyki wezwania i nakazu do uogólniających sloganów, silnie nawiązujących do innych tekstów kultury.

Przedmiotem opracowania są językowe zachowania grzecznościowe występujące w trzech odmianach medialnych rozmów ze sportowcami: dialogach w postaci klasycznej (wywiadach radiowych), rozmowach typowych dla dziennikarstwa sportowego (mikrowywiadach pomeczowych) i najnowszych formach komunikacji z zawodnikami (wywiadach internetowych). Badania, w których wykorzystano metodologię pragmalingwistyczną i ujęcie językowokomunikacyjne, potwierdzają, że uczestnicy tego typu interakcji dążą do kooperacji i realizują polskie strategie grzecznościowe. Rezultatem analiz jest wyodrębnienie trzech grup przejawów grzeczności językowej w medialnych rozmowach ze sportowcami: zwrotów związanych z grzecznością elementarną, zwrotów związanych z grzecznością elitarną oraz grzecznościowej obudowy wypowiedzi.

Głównym celem autorki artykułu jest zaprezentowanie językowych sposobów budowania relacji z odbiorcą radiowych serwisów informacyjnych. Przeanalizowano kilkanaście serwisów informacyjnych następujących rozgłośni radiowych: Programu Pierwszego Polskiego Radia, Programu Trzeciego Polskiego Radia, Radia RMF FM, Radia Zet, Radia Maryja oraz Radia Niepokalanów. O doborze tych stacji zadecydował czynnik własnościowy oraz popularności – wybrane stacje reprezentują trzy grupy nadawców medialnych: publicznego, komercyjnego oraz społecznego. Niniejsza analiza wpisuje się w nurt badań mediolingwistycznych – zakładających perswazyjny charakter mediów. Szeroka oferta dostępna na rynku medialnym sprawia, że nadawcy medialni zabiegają o odbiorcę poprzez budowanie partnerskiej relacji tak, by odbiorca czuł się dostrzeżonym współuczestnikiem komunikacji. Językoznawcza analiza korpusu tekstu wykazała następujące językowe zabiegi pełniące funkcję fatyczną: „my” inkluzywne, „my” eksluzywne, nieoficjalne i oficjalne formy adresatywne czasownika, potoczne elementy języka. Na podstawie przeprowadzonej przez pryzmat użycia języka w funkcji budowania relacji z odbiorcą analizy najbardziej reprezentatywnych stacji radiowych w Polsce można potwierdzić dużą kreatywność językową nadawców komercyjnych, objawiającą się między innymi licznym zastosowaniem szeroko pojętych gier komunikacyjnojęzykowych.

Autorka, przywołując skomplikowane, wieloskładnikowe zależności rządzące sytuacją komunikacyjną, aktualizuje wiedzę na ten temat w odniesieniu do nowego, błyskawicznie upowszechnionego kontekstu kształcenia zdalnego. Złożoność narzędzi, udostępnionych przez pragmatykę językową, umożliwia opis nowego zdarzenia dydaktycznego, uruchamiającego konieczność przedstawienia dwóch kluczowych odniesień: realnej sytuacji, w którą zanurzony jest każdy uczestnik spotkania, oraz wspólnego dla wszystkich uczestników kontekstu wirtualnego. Autorka dowodzi, że oba wymiary wzajemnie się warunkują, wskazuje jednocześnie, że opisywane mechanizmy oddziaływania podczas zdarzenia komunikacyjnego twarzą w twarz (np. zabieranie głosu, podtrzymywanie kontaktu wzrokowego, sygnalizowanie emocji) wymagają weryfikacji, aktualizacji w warunkach zdalności.

Przedmiotem niniejszego artykułu jest konstrukcja z czasownikiem modalnym shall + bezokolicznik w angielskiej wersji Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i jej odpowiedniki w wersjach niemieckiej, niderlandzkiej i polskiej. Jako tertium comparationis przyjęto kategorię semantyczną modalności deontycznej w tekście prawnym. Studium porównawcze przedstawia stopień, w jakim badany typ tekstu kodowany jest użyciem sygnałów modalnych. Określa czynniki niezależne od typu tekstu, które wymagają zastosowania form modalnych w zależności od wewnętrznego charakteru systemu gramatycznego. Przewodnią metodą badawczą jest zatem analiza strukturalna i funkcjonalna na podstawie hipotezy konwergencji kategorialnej przy kodowaniu odpowiednich funkcji gramatycznych przez jednostki należące do odmiennych warstw systemów językowych. Przeprowadzone badania wykazały, że wybór odpowiedniego ekwiwalentu dla wyrażenia modalności deontycznej nie jest determinowany podobieństwem formalnym jednostek języka źródłowego i docelowych.

Artykuł zawiera recenzję książki Bogusława Skowronka Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne (2020). Autorka recenzji uznaje opisywaną publikację za merytoryczne i metodologiczne dopełnienie i kontynuację wcześniejszej monografii Bogusława Skowronka – Mediolingwistyki (2013). Podkreśla walory teoretycznego i metodologicznego charakteru recenzowanej książki, docenia przemyślaną selekcję podejmowanej problematyki badawczej, a także zwięzłość przekazu i precyzyjny tok wywodu merytorycznego. Recenzja ma charakter opisowy, nie zawiera elementów polemicznych, a jej autorka jednoznacznie uznaje ocenianą monografię za przełomową w konstytuowaniu się mediolingwistycznego nurtu zorientowanego na badanie pasma werbalnego w filmie.

Artykuł zawiera recenzję książki Marty Noińskiej Новогоднее обращение лидера государства как ритуальный жанр медиадискурса на материале российских, немецких и польских выступлений. Медиалингвистический анализ [Orędzie noworoczne przywódcy państwa jako rytualny gatunek dyskursu medialnego opartego na przemówieniach rosyjskich, niemieckich i polskich. Analiza mediolingwistyczna] (2020). Recenzja ma charakter sprawozdawczo-polemiczny. Jej autor krytycznie odnosi się do używanych w książce terminów multimodalny i multimodalność, które w językach słowiańskich – inaczej niż w angielskim – odnoszą się do kategorii semantycznej, a nie kanalizacji przekazu; dyskutuje także z interpretacją terminów dyskurs (modalny) i tekst (modalny). Recenzent wysoko ocenia natomiast korpusy zgromadzonych tekstów źródłowych (orędzi noworocznych) oraz tekstów pochodnych (memów, parodii, karykatur itp.). Mimo wskazanych uchybień publikacja Marty Noińskiej zostaje uznana za wzór dla badaczy innych gatunków realizowanych w postaci mediatekstów.

Artykuł zawiera recenzję książki Waldemara Czachura Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy (2020). Autorka recenzji w pierwszej części zapoznaje czytelnika z zawartością poszczególnych rozdziałów opisywanej monografii, w drugiej natomiast omawia jej wybrane aspekty, które uznaje za ważne lub innowacyjne. Należą do nich: uznanie Tadeusza Milewskiego i Leona Zawadowskiego za prekursorów podejścia związanego z językiem w użyciu, ujęcie lingwistyki dyskursu w kategoriach nie metodologii, lecz zintegrowanego programu badawczego, oraz rozważania dotyczące istnienia uniwersalnego zestawu metod znajdującego zastosowanie w analizie dyskursu. Do zalet monografii recenzentka zalicza m.in. zestawienie różnic i podobieństw pomiędzy polonistycznymi a germanistycznymi badaniami nad dyskursem, a także łączenie różnych, pozornie odległych, spojrzeń i podejść badawczych. Recenzja ma charakter opisowy, nie zawiera elementów polemicznych, a jej autorka jednoznacznie uznaje ocenianą monografię za istotną dla współczesnej lingwistyki.

Artykuł zawiera recenzję książki Partnerstwo w komunikacji (2020) pod redakcją Aleksandry Kalisz i Eweliny Tyc. Recenzja ma charakter sprawozdawczy, a jej autorka szczegółowo omawia wszystkie osiem tekstów składających się na tom – referuje ich zawartość, jednak nie polemizuje z przytaczanymi tezami. Artykuł kończy się jednoznaczną rekomendacją, a opisywana monografia wieloautorska zostaje uznana za istotny głos w dyskusji o interakcji medialnej, publicznej, politycznej, artystycznej.